Formula 1 padoğunun en saygı duyulan iki mühendisi, Alan Permane ve Andrew Shovlin pit duvarı ile pilot arasındaki telsiz iletişiminin sırlarını paylaştılar.



Şimdiki yıllarda televizyon izleyicileri giderek artan yarış içi telsiz konuşmalarını dinleyebiliyor.

Bu telsiz görüşmelerinin bazıları gizemlidir, çekiş hesaplarından ve sihirli tuşlardan bahseder. Bazıları ise daha önceden planlanmış A, B ve hatta C planlarına geçiş yapıldığını belirtir. Bazıları ise oldukça açıktır.

Fakat pilot ile yarış mühendisi arasındaki bu telsiz ilerişimi ne kadar önemlidir?

Jenson Button'ın 2009'daki yarış mühendisi olan ve halen Mercedes'te şef yarış mühendisliği görevini yürüten Andrew Shovlin ve Jacques Villeneuve, Giancarlo Fisichella ve Jean Alesi ile çalışmış ve şu an Lotus'un pist kenarı operasyonları yöneticisi Alan Permane telsiz konusunda bazı bilinmeyenleri bizlerle paylaştılar.

Bu yazı Autosport'taki bir söyleşinin çevirisidir ve ilk bölümünde Andrew Shovlin'e yer verilecektir. Alan Permane ise ikinci bölümde yer alacak.

Pilotları rahatsız etmeden onlara bilgi aktarmadaki dengeyi nasıl ayarlıyorsunuz?

Sürücüye göre çok değişiyor. Modern çağın sorunu onların sessizlikte sürmesine izin verememeniz ama asla da engel olmamanız gerektiği. Çünkü anlamaları gereken temel şeyler var.

Tamamen dolmaması gereken KERS şarj seviyesine sahipsiniz, çünkü bataryaların tamamen dolması aracın dengesini değiştirir. Ve yakıtı iyi yönetmek için karışım modlarınız var.

Sürücüler düzlükte kendileriyle konuşulmasını önemsemezler, bununla ilgili bir sorunu olan bir sürücü tanımadım.

Eğer onlarla virajda konuşmaya başlarsanız, bu fren noktasını 1-2 metre doğrulukla belirlemeye çalıştıkları frenaj anında olmamalı.

Eğer birisi konuşursa dikkatleri dağılabilir ve fren noktasını kaçırabilirler.

Bazı sürücüler çevresinde olanlardan haberdar olmak ister. Bu sadece görebildikleri yarış değil, arkalarında olan göremedikleri yarışları da kapsar.

Sıralama turunda bilgi almaktan mutlu olan bir sürücü tanımadım. Son sektöre gelene kadar her şeyi ayarlarsınız ve onlara ihtiyacı olduğu tüm bilgiyi verdiğinizden emin olursunuz.

Bu noktadan sonra onları yalnız bırakırsınız ve gider işlerini yaparlar.

Yeni bir sürücüyle çalışmaya başladığınızda doğru dengeyi bulmak zor mudur?



Anlamak zordur. Oturabilirsiniz, tartışabilirsiniz, bunu yaparak günler harcayabilirsiniz. Fakat bir yarış haftasonundaki tüm seansları yaşamadan gerçekten ne istediklerini ve ne istemediklerini anlamak çok zordur.

Michael herşeyi bilmek istiyordu. Ona asla yeterli bilgi veremezdiniz.

Lewis ve Nico duymak istedikleri konusunda biraz daha normaller. Fakat araca daima daha fazla ekipman ekliyoruz, lastiklerin ne durumda olduğuyla daha çok bilgiye sahibiz ve bunların hepsi birer bilgidir.

Eğer bundan performans çıkarabilecekseniz bunun ne olduğunu bilmek isterler.

Bir tura başladıklarında lastik basınçlarının doğru bölgede olduğundan emin olmak isterler. Eğer ön lastikler hala soğuksa son bölümde bundan haberdar olmak isterler, çünkü buna karşı yapabilecekleri birşeyleri vardır.

Bu bilginin artık bir şey yapamayacakları yer olan ilk viraj için frene basmalarından hemen önce verilmesini istemezler.

Bilmek istedikleri şeyler vardır: Kim hızlı, nerede zaman kazanıyorlar, takım arkadaşım ne yapıyor?

Birkaç yıl önce garajda çok fazla iş yapardık ancak şimdi onlara canlı karşılaştırmalar sağlıyorsunuz.

İki pilot peşpeşe virajlardan en iyisini almak için farklı yaklaşımlara sahiptir.

Eğer bir sürücünün yeni bir şey denediğini görürsek analiz ederiz, hangisinin iyi olduğunu görürüz ve eğer faydalıysa diğer sürücüye de bunu deneyebileceğini söyleriz.

Bazı izleyicilere göre bazı bilgiler çok basit, örneğin ısınma turunun sonundaki talimatlar...

İdare edilmesi gereken çok fazla şey var, bir noktada bir şey yanlış gider. Sadece onlara hatırlatırsınız. Maliyeti yoktur, cezası yoktur. Bunu yaparsınız.

Şu an çok meşguller. Araçlar çok karmaşık ve sürmekten çok fazla şey yapmalılar. Yaptıkları herşeye bir bakın: KERS zamanlamasını çok yakından takip ediyorlar, fren dengesini virajdan viraja değiştiriyorlar.

Eğer onunla konuşmanız onlara bir şeyi hatırlatmak içinse ona yardımcı olur. Komutlara tepki vermeye başlarlar, çünkü bu 'Şimdi ne yapmalıyım' diye düşünmekten çok daha kolaydır.



Bilgi akışının yanında sürücünün odaklanmasını sağlamak veya onu teşvik etmek de mühendisin görevimidir?

Bunu çok görürsünüz, sürücülere bastırmasını söyleyen insanları. Evet, yarışta hızlı sürmek zorunda olduklarını bilirler. Bazıları buna iyi tepki verir ve bazıları etkilenmez ve hızlanmazlar.

Her sürücünün buna verdiği tepki farklıdır ve ve onlara bariz olanı söylemek istemezsiniz.

Fakat yarışta üç turda 0.3 saniye bulabilir ve bununla bir başkasının önünde bitirebildiğiniz durumlar olabilir.

Bu lastiklerin davranışları sebebiyle bir veya iki tur zorlayabiliyorlar. Bu uzun bir sürüş yapmanın en hızlı yolu değildir, fakat birkaç sıralama turunun ardından nadiren sağlam kalabiliyorlar. Onlara doğru zamanda doğru bilgiyi vermek önemlidir.

En sinir bozucu şey düzlükte ilerlerken birden birisinin beş metre önlerinde pitten çıkmasıdır ve önde olabileceklerini düşünecekler.

Birisi pite girdiği zaman eğer yakın olacaklarsa sürücünüze ana düzlükte tüm KERS'i kullanmasını söylersiniz. Böylece yolda bir sıra daha kazanmış olursunuz.

İş tüm kritik bilgiyi onlara aktarabilmekte. Eğer yenilirseniz bunu engellemek için herşeyi yapmamış olma olasılığınız var.

Bir mühendisin kafa yapısı tüm gerekli bilgiyi alarak işlemektir, fakat pilot bambaşka bir iş yapar. Sürücünün bir mühendis olmadığını ve tam tersini hatırlamanız gereken ve kültür çatışmasına sebep olan durumlar oluyor mu?



Sürücüler çok farklı olabiliyor. Nico bir mühendis gibi düşünüyor ve oldukça derinlere inebiliyor.

Mühendislerin pilotlara nasıl sürmesi gerektiğini söylediği durumlar olur. Pilotlar buna katılır veya katılmayabilir. Yıl içinde bir ilişki kurarsınız.

İşte bu yüzden bazı pilot-mühendis birliktelikleri çalışır ve iyi bir sinerji oluşur. Üstelik şimdilerde araç başına olan üç, hatta dört mühendis arasında bile.

Bir sürücüyü sakinleştirmeniz gereken bir duruma hiç düştünüz mü?

Sürücüler biraz panik yapabilirler çünkü araç içinde olmak çok streslidir, onu yarıştıracak veya sıralamaya çıkaracak olan onlardır.

Eğer araç rekabetçi değilse ve ayarlarda biraz kaybolduysanız, veya temel noktanızı kaybettiyseniz gerekli dengeyi sağlayamazsınız ve sürücüler tedirgin olmaya başlar.

Mühendisin görevi onları sakinleştirmek ve kendi kendilerine panik yapmalarını engellemektir.

Bu mühendisliğin en zor bölümü. Sürekli pol alan, iyi dengeli ve hızlı bir aracınız varken iş oldukça kolaydır. Fakat zor bir aracınız varken işler çok daha karmaşıktır. Her bir testi anlamak daha zordur çünkü araç doğru davranmıyordur.

Bir kerede üç adım atmayı denememek en önemli şeydir.

Pistte birşeyler olur, sürücüler yan yana gelir ve yarışta bir kaza olduysa ve geriye düştüyse mühendisin görevi sürücünün tekrar odaklanmasını sağlamaktır.

Belki podyumda olmayı düşünüyorsunuzdur, fakat bir anda onuncu olursunuz ve bunu düzenlemek de mühendisin görevidir.

Her yarışta azami puanı almaya çalışırsınız ve birşeyler olur ve istediğinizin yanına bile yaklaşamazsınız. Lastiğiniz patlamıştır ve planınızı değiştirerek mümkün olan en iyi kurtarışı yapmaya çalışırsınız.

Bir sürücünün tekrar odaklanmasını sağlamak dışarıdaki dünyaya çok sıradan bir şeymiş gibi görünebiliyor...



Evet. Onlar için yarışlar oldukça karmaşık. Benzer performansa sahip çok fazla araç var.

Silverstone'da Lewis'in durumunu ele alalım: yarışı lider götürürken birden arkalara düştü ve nerede bitirebileceği konusunda hiçbir fikri yoktu.

Bu durumdaki bir pilot 17. sırada mı yoksa beşinci sırada mı bitireceğini bilemez.

Nerede olabileceklerini bilmek isterler, eğer bunu bilemezlerse yüzde yüz adanmışlığı sağlayamazlar.

Eğer bir pilota yapabileceğinin en iyisinin 17. sıra olacağını söylerseniz dördüncü ve beşinci olabileceğini söylemekle aynı ilgiyi göstermeyeceklerdir.

Evde izleyenler için mesajlar hikayenin çok küçük bir bölümü ve zaman gecikmesinden dolayı çoğu zaman anlamsızdır. Bu şekilde olması telsizin öneminin anlaşılamamasını kolaylaştırıyor mu?

Olabilir. Diğer sorun ise takımların çoğu zaman şifreli konuşmasıdır. Yayınlanmasını istemediğimiz çok fazla şey konuşuyoruz.

Daha ilginç ve diğer takımlar için daha kullanışlı olan ise daha yaygın olan bir şeyleri çarpıtarak yayınlanmasına izin vermektir.

Yarışları TV'de izlediğinizde sürücülerin ve takımların neler yaptığını daha iyi algılamanızı ve yarışın nasıl ilerlediğini anlamanızı sağlar.

Fakat takımlar diğer pilotlara söylenenlere kulak kabartıyorlar.

Eğer 15 saniye önünüzdeki birinin bir vites kutusu veya fren sorunu yaşadığını duyarsanız yapacağınızı yapar ve ona baskı uygularsınız.

Bunu dinlerler ve evlerindeki taraftarlar için olduğu kadar takımlar için de faydalıdır.

xtrabit racing