2017 Formula 1 sezonu öncesindeki en büyük değişikliklerden birisi, kuşkusuz yağmurlu yarışlarda yarışın güvenlik aracı arkasında başlamasının ardından startın gridden verilecek olması.
Konu çok basit gibi geliyor ancak bu prosedür netleştirilmeden önce FIA ve takımlar konu üzerinde çok şeyi dikkate almak zorunda kaldılar. Sonunda, geçen hafta gerçekleştirilen Dünya Motor Sporları Konseyi'nde yağmurlu yarışlarda gridden start onaylandı.
Nasıl işleyecek?
İlk olarak kurallar özellikle yağmurda bu şekilde start olur diye belirtilmiyor. Bunun yerine "Pist koşullarının yarışın planlanan başlama saatinde uygun olmadığı düşünülürse, formasyon turu güvenlik aracı arkasında başlayabilir." şeklinde açıklandı. İlk açıklamada "güvenlik aracı arkasında başlayacak" deniyordu ancak kabul edilen maddede "başlayabilir" ifadesine yer verildi.
Bu prosedür için kötü hava şartları dışında bir koşul olması pek mümkün görünmese de, Macau yarışında destek yarışlarında piste dökülen yağın tespit edilmesinin ardından Charlie Whiting yarışı güvenlik aracı arkasında başlatmıştı. Bu tür durumlar için de bir önlem alınmış olundu.
Eskiden uygulanan güvenlik aracı startları için şöyle bir kural vardı: "10 dakikalık sinyalde turuncu ışık yapacak. Bu, sürücülere formasyon turunun güvenlik aracı arkasında başlayacağını işaret eder. Aynı zamanda resmi mesajlaşma sistemi üzerinden takımlar bilgilendirilir."
Araçların güvenlik aracı arkasında başlama nedeninin yoğun yağmur olduğunu varsayarsak madde şöyle devam ediyor: "Güvenlik aracı pite dönene kadar yağmur lastiklerine geçiş zorunludur. Bu süre zarfında güvenlik aracı pistteyken herhangi bir pilot yağmur lastiklerine geçmezse o zaman 38.3(d) maddesine göre ceza verilir."
Bu maddede bir değişiklik olmadı ancak sonrasında şu son not eklendi: "Yeşil ışık yandığında güvenlik aracı gridden ayrılacak ve tüm pilotlar grid sıralarını takip etmek zorunda olacaklar. Araçlar arasında 10 araç boyundan fazla boşluk olmayacak ve pole pozisyonunu geçene kadar pit hızı limitine uymak zorunda kalacaklar. Koşullar yarışmaya uygun olana kadar güvenlik aracı devam edecek."
Hatırlanması gereken kilit nokta, güvenlik aracı arkasında geçen turlar yarıştan sayılmayacak ve ekstra formasyon turu olarak görülecek. Eskiden güvenlik aracı gridden yarışı başlattığında, yarış resmi olarak başlamış oluyordu ve güvenlik aracı arkasında dönülen her tur, normal tur olarak kabul ediliyordu.
Pit alanından başlayacaklar
Eski prosedüre göre önemli değişiklik ceza ya da stratejik karar olarak pit alanından başlayacaklar için olacak.
Pit alanından başlayacak pilotlar, diğer araçlar gridden güvenlik aracı arkasında hareket edince pitten çıkıp onlara katılabilecekler ve yağmurlu şartlarda kısa süre de olsa durumu görmüş olacaklar. Bunun dışında onlar da pist üstündeki suyun dağılmasında yardımcı olmuş olacaklar.
Ancak yarış gridden başlayacağı zaman, onlar tekrar pit alanına girip oradan başlamak zorunda kalacaklar.
"Yarışa pit alanından başlayacak araçlar, tüm araçlar pit alanı çizgisini ilk defa geçtiklerinde formasyon turuna katılabilecekler. Formasyon turunu tamamlayan araçlar, güvenlik aracı pite döndüğünde tekrar pite dönmek zorunda olacaklar ve yarışa cezaları gereği pit alanından başlayacaklar."
Dahası o araçlar güvenlik aracını takip edip pit alanında geçiş lastiklerine ya da yağmur lastiklerine geçemeyecekler. Böyle bir şey yapmaları halinde 10 sn dur - kalk cezası alacaklar: "Bu koşullar altında pite gelip, pit alanından çıkmadan önceki lastiklerinden farklı lastiklere geçen pilotlara 38.3(d) maddesi gereğince ceza uygulanır."
Buradaki anormal olan şey, pit alanından yarışa başlayacak olan pilotun formasyon turunu atmak zorunda olmaması. Yani formasyon turunda diğerleri yakıtlarını tüketmiş olurken onlar formasyon turuna katılmadıkları için daha fazla yakıtla yarışa başlayacaklar.
Bu bir avantaja dönüşebilir ancak takımlar bu konuyu da dikkate aldılar ve o ekstra yakıtın avantajdan çok dezavantaj getireceği sonucuna vardılar.
Formasyon turuna gridden başlayıp o süreçte pit alanına giren pilot olursa, onlar da yarışa pit alanından başlamak zorunda olacaklar.
Bu açıdan, normal formasyon turu gibi olacak. Pite giren pilot gridden başlama hakkını kaybetmiş olacak. Buna rağmen tekrar piste çıkıp formasyon turuna devam edebilecek. Pilotların pite gelip daha sıcak yağmur lastiklerine geçmesinin önüne geçmek için böyle bir önlem alındı.
Gridin arkasında olan pilotlar daha sıcak yağmur lastiklerine geçmeyi tercih edebilir. Bunu yapmayı tercih eden pilotlar, lastik değiştirdikleri zaman 10 sn dur - kalk cezası alacaklar.
Kısacası formasyon turunda pite gelip lastik değiştiren pilotlar 10 sn dur - kalk cezası alacaklar.
Geçiş izni yok
Tabi ki güvenlik aracında formasyon turu ilerlerken pilotların geçiş yapmasına izin verilmeyecek. Ancak öndeki araçta şu sorunlar olursa arkadaki araç geçebilecek: a) Araç gridden ayrılırken gecikirse ve arkadaki araç, arkasından gelen araçları engellemeden geçişi iptal edemeyecekse. b) Pit alanında birden fazla araç başlıyorsa ve onlardan birisi geciktiyse.
Geciken pilot gridden start öncesinde orijinal pozisyonunu alamıyorsa, o zaman pite girip oradan başlamak zorunda olacak.
Gridde dizilirken doğru pozisyonda olmayan pilot, kısacası prosedürü karıştıran pilot, 10 sn dur - kalk cezası alacak: "İlk güvenlik aracı çizgisine ulaşmadan orijinal start pozisyonunu kazanamayan sürücü pit alanına girmezse 10 sn dur - kalk cezası alır."
Güvenlik aracı pistten çıktığında, pilotlar grid pozisyonlarına geçip normal start prosedürünü takip etmeli.
Normalde formasyon turunda pite gelen pilotlara ceza uygulanıyordu ancak bahsettiğimiz gibi bu değişti ve şimdi sadece pitten başlamaları gerekiyor.
Tabi ki formasyon turları devam ederken koşulların iyileşmemesi ihtimali var. Bu durumda yarış yönetimi güvenlik aracını pite çağırıp araçları orada bekletebilir. Bu yarışı resmi olarak durdurma kabul edilemeyecek çünkü yarış henüz başlamamış olacak.
İkinci şans yok
Kurallarda şuna açıklık getirildi: Yarış başlamadan formasyon turu bu şekilde durdurulursa ve start tekrar formasyon turu arkasında başlarsa, o zaman yarış resmi olarak başlamış olacak ve gridden start devreye girmeyecek.
Gridden başlama ya da güvenlik aracı arkasından başlama olayından sonra kilit nokta yarışın uzunluğu olacak.
Güvenlik aracı arkasındaki turlar artık formasyon turu olarak düşünülecek. Yarışın kalan turlarını belirlemek için hesap şöyle olacak: Güvenlik aracı arkasında geçilen tur sayısı - 1.
Kısacası; 70 turluk bir yarışın 5 turu formasyon turu arkasında geçtiyse, o zaman yarışın kalanında 66 tur geçilecek.
Bu yeni prosedürlerin gerçek bir yağmurlu yarışta nasıl uygulanacağını görmek ilginç olacak. Açık olan bir şey var: O da geçmiş senelerde endişe duyulan şeyler düzeltildiği için daha iyi olması gerektiği.
Şu anda kuru zemindeki startlar bile geçmiş senelere göre daha değişken oluyor. Yağmur lastikleri ile ıslak pistte gridden startta şans faktörü devreye girebilir.
Bunun dışında formasyon turunda pilotların tercih edecekleri çizgiler de değişecek gibi. Herkes gridde başlayacağı pozisyonun tarafına uygun çizgiler tercih edecektir.
Peki ya güvenlik aracından sonra verilen startın ardından ilk tur tamamlanırken herkes yeni lastik için ya da koşullar iyileştiği için pite gelirse ne olacak?
O zaman ilginç bir mücadele olabilir çünkü kurallarda 20 aracın aynı anda pite yönelmesini engelleyen bir kural bulunmuyor...
tr.motorsport.com