Dünya Ralli Şampiyonası'nın (WRC) 52. sezonu, bu hafta (25-28 Ocak) gerçekleştirilecek ve kar, buz, asfalt geçişleri ile pilotları zorlayacak tarihi Monte Carlo Rallisi ile başlayacak. Peki ralli dünyasının en üst sınıfında yeni sezon öncesinde neler değişti? Gelin birlikte göz atalım.
Dünyada ralli yarışlarının en üst sınıfı olan Dünya Ralli Şampiyonası'nın 52. sezonu, bu hafta gerçekleştirilecek Monte Carlo Rallisi ile start alacak ve Rally1 araçları, bu yıl 13 farklı ülkede ve 4 farklı kıtada bazen asfaltta, bazen toprakta, bazen çamurda ve bazen de buzda bizleri büyüleyecekler.
Bu yıl hibrit döneminin 3. sezonuna başlayacak olan WRC'de yeni sezon öncesinde pek çok şey değişti: Son 2 sezonun dünya şampiyonu Toyota pilotu Kalle Rovanpera 2024'te tam zamanlı olarak yarışmayacağını açıkladı, Ott Tanak bir kez daha takım değiştirdi, şampiyona takvimine yeni ülkeler eklendi ve tamamen yeni bir puan sistemi getirildi.
Gelin, rallinin premier sınıfının yeni sezonu öncesinde bilmeniz gerekenlere birlikte göz atalım.
2024 Monte Carlo Rallisi
Takımlar, araçlar, pilotlar, kural değişiklikleri ve şampiyona takvimine geçmeden önce biraz bu yılki Monte Carlo Rallisine değinelim.
Artık klasikleştiği üzere sezonun açılış ayağı olacak Monte Carlo Rallisi; bu yıl daha soğuk, daha karlı ve daha buzlu geçecek. Yani daha "old school" bir Monte Carlo Rallisi izleyeceğiz diyebiliriz.
Bunun ana nedeni de rallinin merkezinin yeniden daha kuzeyde ve yüksek rakımda yer alan Gap kasabasına (Sebastien Ogier'in doğduğu kasaba) taşınmış olması.
Gap, 2014-2021 yılları arasında Monte Carlo Rallisi'nin merkeziydi ama 2022'de bir değişikliğe gidildi ve ralli merkezi Monako'ya kaydırıldı. Böylelikle sahil şeridine daha çok yaklaşıldı, rakım ve sıcaklık azaldı. Bundan dolayı da son 2 Monte Carlo Rallisi'nde geçmişe kıyasla nispeten daha az kar ve buz görüyorduk.
Bana kalırsa bu durum Monte Carlo Rallisi'nin en güzel elementlerinden birini ortadan kaldırmıştı: Kar ve buzun getirdiği tahmin edilemezlik, bilinmezlik ve heyecan.
Nispeten daha sıcak ve kuru geçen 2 yılın ardından WRC, bahsettiğimiz ralli merkezini yeniden Gap'a aldı. Böylelikle etaplar ve genel olarak ralli, sahil şeridinden uzaklaşarak daha kuzeye kaydı. Bu da bu hafta daha soğuk ve karlı bir Monte Carlo Rallisi izleyebileceğimiz anlamına geliyor ve kabul edelim, karlı bir Monte Carlo Rallisi her zaman daha güzel oluyor.
17 etaptan oluşacak Monte Carlo Rallisi, Çarşamba günü gerçekleştirilecek Shakedown seansı ile başlayacak. Perşembe günü Casino'nun önünde yapılacak açılış seramonisinin akabinde iki gece etabı gerçekleştirilecek.
Cuma, Cumartesi ve Pazar günü koşulacak etapların ardından ise sezonun ilk rallisi tamamlanmış olacak.
2024 WRC Takımlar ve Pilot Kadroları
*2024'te sadece seçili rallilerde yarışacak
Toyota Gazoo Racing
Son 3 yılda iki şampiyonluğu birden kazanarak hat-trick yapan Toyota, 2024'e de favori marka olarak giriyor.
İkisi tam zamanlı, ikisi yarı zamanlı olmak üzere dört pilottan oluşan, dünya şampiyonlarıyla dolu güçlü ve istikrarlı pilot kadrosu sayesinde özellikle de Markalar Şampiyonası'nda net bir şekilde favori olan Toyota, Pilotlar Şampiyonası'nda ise daha zor bir mücadele ile karşılaşacak çünkü son 2 sezonun Dünya Şampiyonu Kalle Rovanpera bu yıl tam sezon yarışmama kararı aldı.
Bu kararı ile ralli dünyasını şoke eden 23 yaşındaki pilot, 2024'te sadece seçili rallilerde yarışacak. Bu da kendisinin üst üste 3. kez şampiyon olma ihtimalini fazlasıyla azaltıyor.
Tıpkı Rovanpera gibi Sebastien Ogier de 2024'te yarı zamanlı olarak yarışacak. Üçüncü GR Yaris'i paylaşacak olan bu ikili, Markalar Şampiyonluğu'na giden yolda Toyota için oldukça önemli olsa da Pilotlar Şampiyonluğu'nda gerçek bir tehdit olamayacaklar.
İşte burada da sorumluluk Elfyn Evans ve Takamoto Katsuta'nın üzerinde olacak zira bu ikili 2024'te tam zamanlı olarak yarışacaklar. Özellikle de Evans'ın üzerindeki sorumluluk ve baskı kesinlikle artacak. Zira Galli pilot artık takımın bir numaralı pilotu konumunda ve Pilotlar Şampiyonluğu için Toyota'nın en büyük adayı.
Evans'ın işini kolaylaştıracak en büyük etken, altında oldukça güçlü ve dayanıklı bir GR Yaris olması.
GR Yaris, geçen yıl 13 ralliden dokuzunu kazandı ve bir kez daha en hızlı ve dayanıklı araç olduğunu gösterdi. Toyota, geçen yılın en iyi otomobili olsa ve net bir zayıflık göstermese de tamamen kurşun geçirmez de değildi. Bu yüzden de Japon üretici Yaris'i geliştirmeye devam etti.
Geçtiğimiz kış daha çok aracın aerodinamik tarafına odaklanılmıştı. Bu kış ise motora ve motorun tepkilerine odaklanıldı. 2023'te GR Yaris'e yönelik gelen ufak şikayetler genellikle motorun düşük hızdaki tepkisi ve tork eğrisi hakkındaydı. Bu kış bunlar üzerine odaklanıldı ve GR Yaris daha da güçlendirildi.
Teknik olmayan bir gelişme olarak ise aracın renginde de değişime gidildi. Normalde beyaz ve kırmızı renkleriyle görmeye alıştığımız Yaris, bu yıl daha mat siyah ağırlıklı bir renk düzenine sahip.
Ayrıca Japon üretici, bu yıl uzun süredir üzerinde çalıştığı yeni Rally2 aracını da ilk kez deneyecek. Onu da hatırlatalım.
Foto Galeri: GR Yaris Rally1
Kalle Rovanpera (Yarı zamanlı)
WRC'de bu kış sezonunun en büyük sürprizi son 2 yılın şampiyonu Rovanpera'nın 2024'te tam zamanlı yarışmayacağını açıklaması oldu. 2023'ün sonunda Toyota ile sözleşmesinin uzatan Fin pilot, 2024'te yarı zamanlı olarak yarışmasının ardından 2025'te yeniden tam zamanlı olarak direksiyon başına geçecek.
2024'te yarı zamanlı yarışma kararı ile üst üste 3. şampiyonluğunu alma şansını büyük oranda azaltan 23 yaşındaki pilot, bu kararını şöyle açıklamıştı: "2024'te sadece bazı rallilerde yarışacağım ve bunu yapmamın en büyük nedeni 15 yıldır ralli aracı kullanıyor olmam, ki bu oldukça uzun bir süre. Son sezonlar elbette muhteşem olsa da, zihinsel ve fiziksel olarak gerçekten zorlayıcı oldu."
"Bu yüzden enerjimi geri kazanmak için bir yıl ara vermenin ve ertesi yıl şampiyonluk için yine tam performansla mücadele etmek üzere tam zamanlı olarak yarışmanın en iyisi olacağını hissettim."
Bu yıl 3. Yaris'i Ogier ile paylaşacak olan Rovanpera'nın 2024 sezonu İsveç Rallisi'nde başlayacak. Yani kendisini bu hafta Monte Carlo Rallisi'nde görmeyeceğiz.
Sebastien Ogier (Yarı zamanlı)
WRC'nin efsane ismi üst üste 3. yıl Toyota'yla yarı zamanlı olarak yarışacak. Japon üreticiye 2020'nin başında gelen Ogier, 2020 ve 2021'de 7 ve 8. dünya şampiyonluklarını kazanmasının ardından 2022'de yarı zamanlı pilot olarak yarışmaya başlamıştı.
Yarım sezon yarışmanın getirdiği iş-yaşam dengesini sevdiğini çoğu kez dile getiren Fransız pilot, geçen yıla oldukça benzer bir programa sahip ve 3. aracı Rovanpera ile paylaşacak.
Kendisini elbette bu hafta Monte Carlo Rallisi'nde göreceğiz ve söylemeye gerek var mı bilmiyoruz ama galibiyetin en büyük favorisi tabii ki Ogier.
Dünyaya geldiği Gap bölgesinde gerçekleştirilen bu ralliyi tam 9 kez kazanan Ogier, avucunun içi gibi bildiği bu yollarda 10. Monte Carlo zaferini kovalayacak.
Elfyn Evans (Tam zamanlı)
2023'te 11. sezonuna başlayacak olan Evans, Toyota ile ise 5. sezonuna giriyor ve Evans'ın üzerindeki baskı bu yıl hiç olmadığı kadar fazla.
Ogier ve Rovanpera'nın 2024'te yarı zamanlı olarak yarışmasıyla, Toyota'nın Pilotlar Şampiyonası'nda Hyundai'ye karşı en büyük silahı Evans olacak ve Japon üretici, bu yıl da iki kupayı da evine götürmek istiyorsa Evans'ın kariyerinin en iyi senesini geçirmesi gerekecek.
Peki son dört yılın üçünde 2. sırayı alan Galli pilot, artık o beklenen adımı atıp şampiyon olabilecek mi?
Sezonun en merak edilen konularından birisi de bu ama geçmişe bakacak olursak Evans, şu ana kadar o adımı atabileceği tüm sezonlarda hayal kırıklığı yaşadı.
Evans, 2020 ve 2021'de güçlü performanslar gösterse de Ogier'e geçilerek 2. olmuştu. 2021'in sonunda Ogier'in emekli olmasıyla birlikte birçok kişi 2022'de Evans'ın şampiyon olacağını düşünüyordu.
Sonuçta artık Evans'ın önünde Ogier yoktu ve altındaki araç da rekabetçiydi. Ancak bu sefer de beklenmedik bir şekilde Rovanpera'nın üstün performansını gördük ve Evans yine şampiyon olamadı. 2023'te de durum değişmedi ve Evans, Rovanpera'nın arkasında 2. sırayı aldı.
Şimdi de 2024'e giriyoruz ve bu sefer hem Rovanpera hem de Ogier yok. Evans net bir şekilde Toyota'nın birinci pilotu ama Hyundai'de de Ott Tanak ve Thierry Neuville gibi iki kendini kanıtlamış isim var.
Evans geçtiğimiz sezonu 3 zaferle kapadı ve sezonun son rallisi olan Japonya Rallisi'ni de kazanmıştı. Kış aylarında bisiklet sürerken ufak bir sakatlık yaşayan Evans, sakatlığını tamamen atlattı ve belki de kariyerinin en önemli sezonu olacak 2024'e Monte Carlo Rallisi'ni kazanarak başlamak isteyecektir.
Takamoto Katsuta (Tam zamanlı)
Rovanpera'nın yarım zamanlı olacağını açıklamasıyla ikinci tam zamanlı GR Yaris koltuğu boşalmıştı ve o koltuğa Katsuta getirildi.
WRC'de geçirdiği her yılla birlikte özgüveni daha da artan Katsuta, geçtiğimiz sezon podyumlarla bunu göstermişti. Katsuta'nın özellikle de Japonya Rallisi'ndeki performansı etkileyiciydi.
Bu yıl Katsuta için de büyük bir test olacak çünkü artık tam zamanlı bir pilot ve Toyota'nın bu rolden beklentileri büyük.
Japon pilot, istikrarlı bir şekilde -en azından- ilk 5'te yer alarak Markalar Şampiyonası için önemli puanlar toplamak zorunda.
Hyundai Shell Mobis World Rally Team
Üçü yarı zamanlı, ikisi tam zamanlı tam 5 pilottan oluşan bir pilot kadrosuna sahip olan Hyundai, WRC'deki 11. yılına oldukça iddialı giriyor.
Geçtiğimiz yıl takımın başına geçen Cyril Abiteboul'un önderliğinde yenilenen ekibin ana hedefi, son 3 yıldır iki şampiyonluğu da evine götüren Toyota'yı yenmek.
Güney Koreli marka, WRC'nin hibrit dönemine kesinlikle istediği başlangıcı yapamamıştı. 2022'de gelen yeni hibrit kurallarına istediği gibi hazırlanamayan Hyundai, ilk ralli olan Monte Carlo Rallisi'nde rakiplerinin neredeyse bir klasman gerisindeydi ve en hızlı Hyundai pilotu, ralliyi liderin 7 dakika kadar gerisinde tamamlamıştı.
Sonrasında takımın başına Abiteboul geldi ve Güney Koreli ekip, bu dip noktasından yükselişe geçti. Abiteboul her alanda takımı yeniledi ve yeni bir vizyon getirdi. Buna ek olarak takıma birçok yeni personel geldi. Yeni mühendisler, teknisyenler, hava durumu ve spor personeli gibi bir dizi alanda yeni isimlerle anlaşıldı.
Bu gelişimlere rağmen, beklendiği gibi 2023'te de Toyota'yı yenebilecek seviyede değillerdi. Abiteboul'e göre, 2023'te basit hatalarla ve kazalarla "200 puanı çöpe atan" Hyundai'de 2024'te tek hedef kazanmak.
Takımın ana hedefi ise -belki de daha gerçekçi olduğu için- Pilotlar Şampiyonluğunu kazanmak. Bunu yapmak için de ellerinde iki tane oldukça yetenekli isim var: Ott Tanak ve Thierry Neuville. Bu ikili, 2024'te tam zamanlı olarak yarışacaklar ve şampiyonluk için mücadele edecekler.
Andreas Mikkelsen, Esapekka Lappi ve Dani Sordo ise yarı zamanlı olarak yarışacaklar ve Markalar Şampiyonası'nda takıma yardımcı olacaklar.
Abiteboul'un Hyundai için vizyonu büyük ve asıl büyük plan, 2025 ve 2026 yıllarını kapsıyor zira 2025 için yeni bir i20 N üretiliyor bile.
Ancak Güney Koreli ekibin bu yılı boş geçme gibi bir niyeti de yok ve Tanak-Neuville ikilisi ile oldukça iddialılar.
Foto Galeri: i20 N Rally1
Ott Tanak (Tam zamanlı)
2022'nin sonunda Hyundai'den ayrılarak M-Sport'a geçen Tanak, M-Sport'la 1 yıllık daha sözleşmesi olmasına rağmen 2024 için Hyundai'ye geri döndü.
2019'da Hyundai ile dünya şampiyonluğunu kazanmış olan Estonyalı pilot, 2024'te bu başarıyı tekrarlamak için yarışacak. Rovanpera'nın bu yıl tam zamanlı yarışmayacağını düşünürsek; Tanak'ın bu yoldaki ana rakipleri Neuville ve Evans olacak.
Hyundai i20 ile kış ayında birkaç kez test yapan Tanak, şimdiden araca alıştığını ve rahat hissettiğini söylüyor. Bu hafta Monte Carlo'da Ogier'i yenmek pek kolay olmayacak gibi ama sezonun geneline bakıldığında Tanak kesinlikle şampiyonluğun ana favorilerinden biri.
Thierry Neuville (Tam zamanlı)
WRC kariyerinde 5 kez ikinci sırayı alan Neuville, 2024'te şeytanın bacağını kırarak ilk şampiyonluğunu almak istiyor.
Tanak'ın da takıma gelmesiyle takım içi dinamikler biraz da olsa değişebilir ama Hyundai, iki pilotu arasında eşitlik politikası uygulayacağını ısrarla vurguluyor.
Dani Sordo (Yarı zamanlı)
Hyundai WRC'ye geldiğinden beri takımla olan Dani Sordo, bu sezon da yarı zamanlı olarak i20'nin direksiyonun geçecek ve 3. aracı Esapekka Lappi ve Mikkelsen ile paylaşacak.
Hyundai'nin puan toplamak için en güvendiği isimlerden biri olan Sordo, muhtemelen yine toprak rallilerinde direksiyon başına geçecektir.
Bir toprak zemin ustası olan Sordo'yu bu yıl Portekiz, Akropolis ve Sardunya ayaklarında görmeyi bekleyebiliriz.
Esapekka Lappi
Geçtiğimiz sezon 4 kez podyuma çıkarak ne kadar hızlı ve istikrarlı olabildiğini gösteren Lappi, bu yıl da yarı zamanlı olarak Hyundai ile yarışacak.
Lappi'yi bu hafta Monte Carlo Rallisi'nde görmeyeceğiz, Fin pilotun sezonu kendisinin ustalaştığı kar zeminde gerçekleşecek İsveç Rallisi'nde başlayacak.
Andreas Mikkelsen (Yarı zamanlı)
Geçtiğimiz sezon WRC2 şampiyonu olan Mikkelsen, Hyundai'ye yarı zamanlı bir rolde geri dönüyor ve Güney Koreli ekibin pilot kadrosunu tamamlıyor.
2018 ve 2019 yıllarında Hyundai ile yarışmış olan Mikkelsen'in sezonu, Monte Carlo Rallisi ile start alacak.
Yeni hibrit sistemine ve i20'ye alışması gerekecek olan Mikkelsen'in performansı, Hyundai için önemli olacak.
M-Sport Ford World Rally Team
Tanak'ı kaybeden ve Pierre Louis-Loubet ile -kazalarla dolu bir sezonun ardından- yollarını ayıran M-Sport; 2024'e iki kişilik, genç ve potansiyelli bir pilot kadrosu ile giriyor.
2022'de kabus gibi bir sezon geçirmesinin ardından M-Sport tarafından WRC2'ye yollanan Adrien Fourmaux, WRC2'de etkileyici bir sezon geçirmesinin ardından takımın güvenini yeniden kazandı ve M-Sport'a geri döndü.
Fourmaux'un yanında ise bir diğer genç yetenek Gregoire Munster olacak. Tıpkı Fourmaux gibi genç ve gelecek vaat eden bir isim olan Munster, WRC'de ilk tam sezonunu geçirecek. Bu ikili tam sezon mücadele edecekler, yarı zamanlı yarışan pilot ise olmayacak.
Yani M-Sport, bu yıl da küçülmeye gitmiş olacak. 2022'de iki tam zamanlı, iki yarı zamanlı araçla mücadele eden takım, 2023'te sadece dört rallide üç araçla mücadele etmişti. Bu yıl ise üç araçla mücadele edecekleri ralli yok.
Anlayacağınız, M-Sport'un bu yıl da şampiyonluk mücadelesi vermesi pek muhtemel gözükmüyor.
Foto Galeri: M-Sport Ford Puma Rally1
Adrien Fourmaux
2022'de M-Sport ile çok kötü bir sezon geçiren Fourmaux, 2023 için koltuğunu Loubet'e kaybetmiş ve WRC2'ye bir nevi "küme düşmüştü".
Fourmaux, WRC2'de oldukça iyi performanslar sergiledi ve Fiesta Rally2'si ile Britanya Ulusal Şampyonası'nı da kazandı.
Fourmaux, bu güçlü performansları sayesinde M-Sport yönetiminin güvenini yeniden kazandı ve kendine tam zamanlı WRC koltuğu buldu. Hatta genç yaşına rağmen Fourmaux şu anda M-Sport'un lideri de diyebiliriz.
Fransız pilot, kabus gibi geçen 2022'ye kıyasla artık bir yıl daha olgun ve rallinin en üst sınıfında başarılı olmak için ne yapması gerektiğini daha iyi biliyor.
M-Sport'un onun iyi bir sezon geçirmesine fazlasıyla ihtiyacı var.
Grégoire Munster
Munster, WRC2'de sadece bir yıl geçirmesinin ardından WRC'deki ilk tam zamanlı sezonuna çıkacak. Geçtiğimiz yıl M-Sport ile katıldığı rallilerde, özellikle de asfaltta oldukça iyi performanslar gösteren 25 yaşındaki Belçikalı, tam bir sezonda neler yapabilecek göreceğiz.
Puanlama sistemi değişti
Dünya Ralli Şampiyonası, etkinliklerde aksiyonu canlandırmayı amaçlayan yeni bir puan sistemi getirdi ve FIA, bu sezon rallilere daha fazla renk katmak için tasarlanan ve bir yarışta cumartesi ve pazar günleri için ayrı ayrı puan verilen yeni bir puan sistemini onayladı.
Yeni sisteme göre, cumartesi gününün sonunda 18-15-13-10-8-6-4-3-2-1 şeklinde puanlar verilecek. Ancak bu sadece bir ekibin pazar günkü final klasmanına ulaşması halinde geçerli olacak. Yani eğer bir ekip pazar günü finiş göremezse, cumartesi puanları bir sonraki en iyi dereceyi elde eden ekibe verilecek.Ekipler pazar günü ise, yedi puan için mücadele edecekler. Puanlar en iyi yedi ekibe, 7-6-5-4-3-2-1 şeklinde dağıtılacak.
Bu uygulamanın getirilmesinin başlıca nedeni, sürücülerin pazar günkü etapları geçerek ralli sonu Power Stage için lastiklerini korumalarını engellemek.
Bir sürücü mükemmel bir ralli tamamlarsa, önceki düzenlemelerde olduğu gibi 30 puan alacak.
Puan sistemi:
|
Cumartesi günü genel klasamana göre verilecek puan
|
Pazar günü genel klasamana göre verilecek puan
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Şampiyona takvimi
2024 şampiyonası her zaman olduğu gibi geleneksek açılışını Monte Carlo’da, 25-28 Ocak tarihinde yapacak. Ancak 2024 yılındaki ralli Monte Carlo limanı yerine Gap şehrinde yapılacak.
Takvimin geri kalanında ise şubat ayındaki İsveç’teki yarışın ardından Kenya Safari Rallisi için Afrika kıtasına gidilecek. Haziran ayından mart ayına çekilen Kenya Safari Rallisi'nin yerini ise Polonya rallisi dolduracak.
WRC’nin Afrika ziyaretinin ardından Hırvatistan, Portekiz, İtalya, Polonya, Letonya, Finlandiya ve Yunanistan’ın yer aldığı üst üste 7 Avrupa rallisi yapılacak.
Avrupa yarışları sonrası WRC heyecanı Güney Amerika’da Şili’de devam edecek. Şili rallisinin ardından Orta Avrupa Rallisi (Çekya/ Avusturya/ Almanya) ve Japonya ile sezon tamamlanmış olacak.
2024 Dünya Ralli Şampiyonası Takvimi
Yarış |
Ralli |
Tarih |
Zemin |
1 |
Monte Carlo |
25-28 Ocak |
Asfalt/Buz |
2 |
İsveç |
15-18 Şubat |
Kar |
3 |
Safari Rallisi Kenya |
28-31 Mart |
Çakıl |
4 |
Hırvatistan |
18-21 Nisan |
Asfalt |
5 |
Portekiz |
9-12 Mayıs |
Çakıl |
6 |
İtalya |
30 Mayıs-2 Haziran |
Çakıl |
7 |
Polonya |
27-30 Haziran |
Çakıl |
8 |
Letonya |
18-21 Temmuz |
Çakıl |
9 |
Finlandiya |
1-4 Ağustos |
Çakıl |
10 |
Yunanistan |
5-8 Eylül |
Çakıl |
11 |
Şili |
26-29 Eylül |
Çakıl |
12 |
Orta Avrupa Rallisi |
31 Ekim-3 Kasım |
Asfalt |
13 |
Japonya |
21-24 Kasım |
Asfalt |
tr.motorsport.com