Türkiye'de uzun yıllardır Formula 1'in sesi olarak tanıdığımız Serhan Acar, kendi internet sitesi
www.serhanacar.com'da geçtiğimiz ay kayak kazası geçiren ve halen komada tutulan Michael Schumacher'in sağlık durumuyla ilgili en doğru gelişmeleri aktarıyor.
Formula 1´in yaşayan efsanesi Michael Schumacher´in başına gelen talihsiz kaza ile ilgili gelişmeleri bir araya toplamak istedim. Umarım bu hikaye mutlu sonla biter ve Schumi gözlerini açar...
29 Aralık Pazar 23:00
F1`in yaşayan efsanesi Michael Schumacher, kayak yaparken kafasını kayaya çarptı. Haberler iç açıcı değil. Schumacher başındaki yaralanmadan ötürü komada ve durumu kritik. Alman haber ajansi SID Schumacher`in hayatta kalmak için savaştığını duyurdu. Sky News Schumacher`in sağlık durumuyla ilgili Pazartesi TSI 12:00 de hastanede bir basın toplantısı düzenleneceğini duyurdu. Schumacher için önümüzdeki 48 saat çok kritik, bu dönemde beyin kanaması devam ediyor mu ve beyindeki hasar durumuna bakılacak... Dualar Schumacher için...
30 Aralık Pazartesi 13:00
Alman dergisi Auto Bild´in muhabiri Michael Schumacher´in durumunun hala kritik olduğunu, bu gece ikinci bir ameliyat geçireceğini söyledi. Schumacher´in durumu kritik, tek bir operasyon geçirmiş, şu anda 2. operasyona gerek görülmüyormuş, suni komada uyutuluyor, sürekli takip ediliyor. Durum çok ciddi, hayatı için savaşıyor dendi. Bir tahmin yok şu an. ´Schumacher´in kaskı takılı olmasa şu an burada olamazdı´ dedi doktor.
Resmi açıklama: Schumacher´in durumu çok ciddi ve kritik, komada ve hayatı için savaşıyor, beyninde kanama sürüyor!
30 Aralık Pazartesi 21:00
Schumacher´in durumuyla ilgili, acil bir durum ortaya çıkmadıkça bu akşam hastaneden bir bilgilendirme yapılması beklenmiyor...
31 Aralık Salı 12:30
Schumacher´i ameliyat eden Prof Stephan Chabardes, şampiyonun hayatta kalması için, önümüzdeki 48 saatin çok kritik olduğunu söylemiş..
İkinci basın toplantısı düzenlendi. Dün gece Schumacher´in kan basıncını düşürmek için bir operasyon daha yapılmış, operasyon 2 saat sürmüş, durum biraz daha iyiymiş, yeni bir tarama yapılmış, durum stabil, kötüye giden bir şey yok. Dün geceki operasyon beyindeki basıncı biraz daha düşürmüş. Operasyondan önce ailenin görüşü alınmış. Nispeten iyi bir sonuç alınmış. Bu sabah biraz daha tarama yapılmış ve durumun dünden biraz daha iyi olduğu görülmüş. Durum düne göre daha fazla kontrol altındaymış. Her saat kontroller devam ediyormuş. Beyin dokusu ile kafatası arasındaki kan pıhtısı alınmış, henüz hayati tehlike geçmemiş, ama durum 24 saat öncesine göre çok az daha iyiymiş, doktorlar suni koma halini devam ettirecek. F1´in eski doktoru Gary Hartstein anlatılanlardan, dünkü durumun çok tehlikeli olduğunu, beynin şu anda daha sakin davrandığını ve kafatasının sol tarafında açılan kısmın aynen bırakıldığını anladığını yazdı.
Kazanın sebebi
Schumacher´in basın sözcüsü Sabine Kehm Schumi´nin düşen arkadaşına yardım etmek isterken kayanın üstünden geçince kontrolü kaybedip başka bir kayaya düştüğünü söyledi…
1 Ocak Çarşamba 12:30
Sabine Kehm, Schumacher´in durumunun gece boyunca stabil olduğunu, ancak kritik durumun aynen devam ettiğini; kayda değer bir gelişme yaşanmadığı için bugün bir basın toplantısı yapılmayacağını açıkladı...
2 Ocak Perşembe 12:00
Sky Sport, Schumacher´in durumunun stabil ama kritik şekilde devam ettiğini, bu nedenle bugün için bir basın açıklaması yapılmayacağını duyurdu...
2 Ocak Perşembe 15:00 Michael’in ailesinin mesajı
Schumacher´in ailesi, kazadan sonra kendilerine ulaşan mesajlar için bir teşekkür mesajı yayınladı:
Desteğiniz için teşekkürler...
Michael’in kayak kazasının ardından, dünyanın her tarafından bizlere sempatilerini ileten ve onun iyileşmesi için iyi dileklerini gönderen herkese teşekkür etmek istiyoruz. Bu mesajlar bize büyük destek veriyor.
Michael’in bir savaşçı olduğunu ve pes etmeyeceğini hepimiz biliyoruz.
Teşekkürler.
3 Ocak Cuma 10:00 - Schumacher´in 45. doğum günü
Nöroloji Profesörü Uwe Kehler´in açıklamaları: Önümüzde uzun bir dönem var. Böyle ağır travmalarda hastanın uyandırılmaya başlanması 2-3 haftayı bulabilir; ama hastanın gözlerini açması haftalar hatta aylar boyu da sürebilir. Ne yazık ki bazen hasta tam anlamıyla uyanamayabilir. 2-3 haftanın ardından uyanma belirtisi yoksa, bu kötü haberdir. Ama en tehlikeli dönem ilk 3-4 gündür. Bu günler stabil şekilde atlatılınca, rahat nefes alınabilir.
3 Ocak Cuma 15:00
Yaklaşık 250 tifosi Schumacher´in tedavi gördüğü Gronoble´daki hastanenin önünde Alman pilotun doğum gününü kutladı ve ona sessiz bir şekilde destek verdi. Bu arada Schumacher´in durumunda gelişme yok; kritik ama stabil vaziyet yaklaşık 80 saattir devam ediyor. Bu da doktorların tedavi etme imkanlarını arttıran bir platform oluyor aslında. Kayda değer bir gelişme olmadığı için, bugün de herhangi bir basın açıklaması yapılması düşünülmüyor.
4 Ocak Cumartesi 15:00
Eski Fransız F1 pilotu Philippe Streiff´in ´Profesör Saillant´in Schumacher´in hayati tehlikeyi atlattığını´ kendisine söylediğine dair beyanına dayanan haberler yayıldı. Ancak Schumacher´in menajeri kısa süre içinde bu haberi yalanladı; kritik ama stabil durumun aynen devam ettiğini; resmi açıklamalar dışında yapılan spekülasyonlara kulak asılmaması gerektiğini ve Pazartesi gününden önce bir basın açıklaması yapılmasının planlanmadığını duyurdu.
6 Ocak Pazartesi 12:00
AFP Çarşamba günü TSİ 12:00´de Albertville´deki savcılıkta Schumacher´in kayak kazası ile ilgili bir basın toplantısı yapılacağını duyurdu.
Schumacher’in ezeli rakibi Mika Hakkinen’in aileye bir e-mail gönderdiği ortaya çıktı. Kendisi de 1995 Avustralya GP’sinde geçirdiği kazadan sonra komaya giren, ancak kurtulan çifte dünya şampiyonu Hakkinen şunları yazmış:
‘Bu kaza senin için sadece başka bir mücadele daha. Piste beraber savaştığımız günlerde olduğu kadar sıkı bir savaş vermelisin. Ben de ailemin ve doktorların profesyonel desteği sayesinde hayatta kalmıştım. Senin de benzer bir yardım aldığına eminim.
Bu arada bana bir iyilik yap: bu kez kronometreyi mağlup etmek zorunda değilsin. Elindeki tüm zamanı kullan ve işi rahatça hallet.
Mika.’
6 Ocak Pazartesi 16:00
Grenoble Hastanesinden yapılan yazılı açıklamada ´Schumacher´in durumunun aynen ´kritik ama stabil´ şekilde devam ettiği, an itibariyle bir basın açıklaması ya da basın toplantısı yapılmaya ihtiyaç duyulmadığı belirtilerek; bir kez daha sadece resmi kaynaklardan gelecek bilgilere itibar edilmesi gerektiğinin altı çizildi.
Alman Bild gazetesi ´Schumacher´in hayati tehlikeyiş atlattığı´ haberini verse de, bu haber teyit edilmedi. Ayrıca söylentilere göre Schumacher Pazartesi ve Cuma günleri iki kez ölümden dönmüş.
7 Ocak Salı 13:30
Schumacher´in eşi Corinna, basın mensuplarının artık hastaneyi terk ederek ailenin mahremiyetine saygı duymalarını ve doktorların çalışmasına izin verip resmi açıklamalara güvenmelerini istedi. Bugün için planlanan bir açıklama yok.
İnternete Schumacher’in kaza görüntüsü olduğu iddia edilen bir düşen bir video düştü:https://www.f1today.net/en/news/schumacher-ski-crash-video-uncovered
Ayrıca 1998´de eski Avrupa Boks Şampiyonu Spencer Oliver’in Schumacher´e benzer beyindeki bir pıhtılaşmayı takiben operasyon geçirip, iki hafta komada kaldıktan sonra sapasağlam ayağa kalktığı öğrenildi.
8 Ocak Çarşamba 15:30 - Kaza ile ilgili basın toplantısı
Schumacher´in kazasını inceleyen savcılık, bugün bir basın toplantısı düzenledi. Schumacher´in kaskında yer alan kamera görüntülerinin uzmanlarca incelendiği, kazada hızın ana faktör olmadığı, Schumacher´in çok iyi bir kayakçı olduğu kanısına varıldığı belirtildi. Alman pilotun viraj dönerken yavaşlamasına karşın pistin dışına çıktığı, ancak burada hızı azaltmadığının görüldüğü belirtildi. Savcı videoyu inceleme dışında, polisin tanıkların ifadesine başvurulduğunu da söyledi. Ayrıca arka planda Schumacher´in düşüşünü gösteren ve başka bir kişi tarafından çekildiği iddia edilen filme ulaşılamadığı söylendi.
Savcının açıklamasına göre kırmızı ve mavi pistlerin birleştiği noktaya gelen Schumacher; kırmızı pisti izliyor, ancak pist dışına çıkıyor. Şampiyon pilotun çarptığı kaya pistin 8 metre dışında, düşüp hareketsiz kaldığı yer ise piste 9 metre mesafede. Schumacher´in kayakları kusursuz durumdaymış, dolayısıyla kazanın kırılan kayak yüzünden meydana gelme ihtimali yokmuş. Ancak kayakların altındaki çizikler, kayaya çarpıldığını gösteriyor. Daha önce bahsedilen ´Schumacher´in daha önce düşen bir kız çocuğuna yardım etmeye gittiğine´ dair iddia ile ilgili bir bulguya rastlanmadığı da belirtildi.
Bu arada pistin işaretlemelerinin gayet net ve açıkça görüldüğü; her yıl o bölgede 50´ye yakın benzer kaza yaşandığı ayrıca vurgulandı.
14 Ocak Salı - 12:00 F1 Eski Tıbbi Delegesi Gary Hartstein´in açıklamaları
Formula 1’in eski tıbbi delegesi Gary Hartstein Schumacher’in durumuyla ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Hartstein, alınan bilgiler ve yapılan açıklamalara göre Autosport’un web sitesindeki abonelere özel kısma bir değerlendirme yaptı; ben de tıbbi terimlerden çok anlamasam da elimden geldiği kadar çevirdim:
Kafanızı kayaya çarptığınızda anında bir takım hasarlar oluşur ve bu hasarlar, aslında birbiri ardına eklenerek daha da kötü bir yaralanmaya yol açar. Anladığımız kadarıyla Schumacher’in kafasında dört ayrı tip yaralanma var.
Bunların ilki hematoma. Hematoma yırtılmış veya hasar gömüş damarlardan sızan kanın bir araya gelip birikmesi demek. Bu tehlikeli bir şey; çünkü hem ciddi bir darbe alındığını gösteriyor hem de kafatasının içindeki basıncı (ICP) yükseltiyor.
Schumacher’in kafasında sağ tarafta kafatası ile beyin zarı arasında kalan hematoma operasyonla alındı; ancak beynin içinde sol, sağ ve orta kısımda birkaç hematoma daha var. Bunlardan sol tarafta olanı, ikinci ameliyatla alınmıştı; ama diğerleri hala devam ediyor.
Bunun dışında, aynı kolumuzu veya bacağımız bir yere çaptığımızda oluşanlar gibi bazı bereler (çürük, yaralanma vs) var. Burada da hasar gören damarlardan sızan bir kan var; ama bu kan çekilebilecek kadar büyük boyutta değil. Burada ayrıca beynin bazı yerlerinin şişmesi gibi bir durum da söz konusu ki; bu da basıncı (ICP) arttıran ve istenmeyen bir durum.
Üçüncü yaralanma akson adı verilen beyin içindeki ‘sinir hücreleri’ ile ilgili. Bu hücreleri, şu anki durumda bir tarama yaparak görmek mümkün değil; ayrıca bu bölgedeki hasarlar nörolojik anlamda istenmeyen sonuçları doğurabilir.
Son olarak beyni besleyen dört atardamardan birisinde hasar olduğu da söyleniyor. Bu hasarın neye yol açabileceğini söylemek güç; çünkü insanların çoğunda beyindeki bu dört atardamar arasında bağlantı damarları vardır. Dolayısıyla bunlardan birisi tıkansa bile, diğerleri üzerinden kan akışı sürebilir.
Şu anki en önemli sorun basıncın (ICP) yüksek olması. Bu basınç fazla olunca, beyni besleyen damarlarda sıkışma oluşuyor. Beyin yeteri kadar kan alıp beslenemeyince de, şişmeye başlıyor. Şişen beyinde zaten yüksek olan basınç daha da artıyor ve kan akışı azalıyor; yani sarmal bir durum ortaya çıkar.
Bu kadar ağır beyin hasarı alan hastalarda, bazı temel prensipleri öncelik sırasına göre izlemek gerekir. Öncelikle beynin sürekli olarak yeterli oksijeni alması ve beslenmesi lazım. Bunu sağlamak için soluk borusu açılır ve soluk borusunun içine bir tüp yerleştirilir. Bu tüp sayesinde hava, sofistike vantilatörler yardımıyla vücuda iletilir ve bazı değerlerin normale yakın kalması sağlanır. Beyne yeterli kan akışını sağlayabilmek için basıncı düşürmek hayati derecede önem taşır.
Bu kan basıncını düşürmek için kazayı takip eden ilk iki gün içinde iki operasyon yapıldı ve alınabilecek olan hematoma tahliye edildi. Ayrıca bu ameliyatlar esnasında kafatasının açılan kısımları, açık bırakıldı. Böylece beyin, basınç çok artmadan bir miktar şişebilir.
Hastanın vücut ısısını biraz düşürmek (hipotermi), yeterli enerji seviyesinin korunmasını sağlar. Bu soğuma, aynı zamanda beynin metabolizmasını yavaşlatır. Bu sayede beyne giden oksijen ve besinler, vücudu kumanda etmek için harcanacağına; beynin ihtiyaçları için kullanılır. Bu yöntem, kafatası içindeki basıncı düşürmek için sıklıkla kullanılır.
Bu arada tıbbi olarak başlatılan suni koma kavramından da bahsetmek lazım. Daha önce vantilatörlerden ve vücut ısısının düşürülmesinden bahsettim. Ama bu işlemleri, hastaya, anestezi kullanmadan uygulamak mümkün değil. İşte bu nedenle, hastalar uyutulur.
Böylece hastanın hipotermi esnasında (genelde 48-72 saat arası) titremesi engellenir. Tüm bu önlemlere rağmen basınç düşmezse, anestezi daha çok arttırılır. Böylece beynin elektriksel aktiviteleri durdurulur ve mevcut tüm enerji beyin hücrelerinin hayatta kalması için harcanır.
Peki önümüzde ne var? En azından aylarca sürebilecek çok uzun bir yol var. Kısa vadede ilk hedef basıncın normal ve stabil bir seviyeye düşmesiyle beraber anestezinin azaltılması.
16 Ocak Perşembe – 08:00
Haberler, gittikçe kötüleşiyor… İngiliz gazetesi Daily Mail, Schumacher’in durumuyla ilgili kötümser yorumları içeren bir haber yayınladı. Haberde Bild’e göre ‘Schumacher’in durumu çok ağır olduğu için yakın zamanda onu uyandırmakla ilgili bir plan olmadığını’ yazdığı duyuruldu. Alman haftalık haber dergisi Focus ise, uzmanlara dayandırdığı yorumunda ‘Schumacher’in hayatının geri kalanında komada kalabileceğini’ yazdı.
Kazadan bu yana 18 gün geçtiği belirtilen haberlerde, Schumacher’in uyandırılmaya çalışılacak kadar iyileşmediği ve teorik olarak bir daha hiçbir zaman komadan kurtulamayabileceği yazıldı. Bu şekilde ömür boyu sürecek bir komanın beyne daha fazla zarar vermeyeceği, ancak iyileşme yoksa koma durumundan kurtulmanın belki de mümkün olamayacağı yazıldı.
Ayrıca uzun süreli koma durumunun kaslarda erime, ciğerlerde fonksiyon bozukluğu ve beyin ve omurilikteki sıvı dolaşımının azalmasıyla beraber kafatası içi basıncın artmasına neden olabileceği belirtildi.
Haber için konuşan doktorlar, beyindeki hasarın nerede ve ne kadar olduğuna bağlı olarak Schumacher uyansa bile, kısmi felç, konuşma bozukluğu, kişiliğinde bazı köklü değişmeler yaşanması gibi problemlerin yaşanabileceğini altın çizdi.
Formula 1’in eski tıbbi delegesi Gary Hartstein ise, yapılan haberde pek çok tahmin ve varsayım yer aldığını, Schumacher’in hayata geri dönebileceğini; ancak kayak kazasından önceki tamamen sağlıklı Schumacher’i görme ihtimalimizin çok düşük olduğunu yazdı.
17 Ocak Cuma – 15:00 Resmi Açıklama
Schumacher´in menajeri Sabine Kehm yazılı bir açıklama yaptı:
´Bizzat tedaviyi yürüten doktorlar veya yönetimimiz tarafından sağlanmayan bilgilerin tamamen spekülasyon olduğunun altını bir kez daha çizmemiz gerekiyor.
Michael´in ailesinin doktorların yürüttüğü tedaviden memnun ve mutlu olduğu, doktorlara tamamen güvendiklerini belirtmek istiyorum. Michael´in durumu aynen, stabil şekilde devam ediyor.´
Açıklamada sağlık durumuyla ilgili ´ciddi´ kelimesinin kullanılmamış oluşu dikkat çekti.
19 Ocak Pazar – 15:00 Ailenin Yayınladığı Mesaj
´Hala Michael´in iyileşmesi dileğiyle yollanmaya devam edilen mesajlar bizi çok etkiliyor. Kerpen´deki fan kulübüne, FC Köln ve Schalke 04 fanlarına ve Michael´i desteklemeyi sürdüren tüm fan gruplarına teşekkür ederiz. Onun bir savaşçı olduğunu ve asla pes etmeyeceğini hepimiz biliyoruz.´
22 Ocak Çarşamba - 15:00 F1 Eski Tıbbi Delegesi Gary Hartstein´in açıklamaları
Formula 1’in eski tıbbi delegesi Gary Hartstein Schumacher’in durumuyla ilgili yeni açıklamalarda bulundu, ben de elimden geldiği kadar çevirdim:
Bugüne kadar yazdığım veya söylediğim şeylerle ilgili olarak Michael’i, onunla ilgili yapılan taramaları görmediğimi veya tedaviyi sürdüren ekiple bir temasımın olmadığını söylemeliyim. Ben söylenen ve tıbbi ekip tarafından söylenmeyen noktalar ile benzer durumdaki hastalar üzerindeki tecrübelerimi birleştirerek yorum ve tahminler yapıyorum.
Şu an neler oluyor? Michael çok büyük bir ihtimalle hala yoğun bakım ünitesinde. Hem aldığı yaraların ağırlığından, hem de normal bir bakım odasına alınsa bunun haberlerle duyulacağından hareketle bu yorumu yapıyorum. Michael’in soluması respiratör ile yapılıyorsa, bunun için soluk borusu açılmış olmalı; ama bu sonradan kapatılabilecek bir delik ve büyük problem değil.
Michael’i suni komada tutulması ile beynin dış tabakasında zeka kullanımını gerektiren bölümlerdeki elektriksel aktivite durdurulmuş vaziyette. Böylece daha önce bahsettiğim kafatası içindeki basıncın düşürülmesi hedefleniyor.
Yaralanmanın akut devresi geçtiğine göre, bu basıncın artık büyük problem olmaktan çıkması lazım. Beynin şişmesi ve beyindeki bereler normale dönüyor olmalı. Böylece suni komanın derinliği azaltılabilir. Unutmayın, soluk borusuna bir hortum takılması gerçekten çok acı ve rahtsızlık veren bir şeydir.
Durum iyiye gidiyorsa, tıbbi ekip yavaş yavaş suni komanın derecesini düşürecek ve Michael’i solunum cihazından kurtararak nörolojik durumu için çeşitli taramalar yapabilecektir.
Uyutmanın ve suni solunumum derecesi azaltılıyorsa, yani yavaş yavaş nörolojik duruma bağlı olarak Michael kendi kendine nefes almaya başlayacaksa bu iyi bir şey. Bu durumda birkaç hafta geçtikten sonraki gelişmeleri bekleyeceğiz ve yeni teşhislere bakınacağız. İyileşme kesin olarak bilinmeyen bir zaman süresince, bilinmeyen bir seviyeye kadar ilerleyecek ve belli bir fonksiyon noktasında tamamen duracak.
Öte yandan eğer uyutma seviyesi azaltıldıysa ve soluk borusuna hala respiratör takılıysa, bu durumda Michael hem kendi kendine yeteri kadar nefes alamıyor, hem de beyin istenen bilinç seviyesini yeniden kazanmanın çok uzağında demek olabilir. Kazadan bu yana üç hafta geçtiğine göre, bu gerçekten kötü bir durum olur.
Kritik ve stabil kelimelerini de kısaca açıklayayım. Kritik demek, doğrudan hayati tehlike veya hayati bir sistemde tehlike var demek. Stabil ise bir şeylerin değişmediği ve genelde normal sınırlar içinde devam etmesi demek. Michael’in artık hayati tehlikede olmadığı (basınç normale döndüğü için) ve fizyolojik parametreler açısından da stabil olduğu anlaşılıyor.
Peki muhtemel sonuçlar ne olabilir? Burada gerçekçi olmak durumundayım. Michael’in beyninde solda sağda ve ortada pek çok hematoma olduğu söylenmişti. Beynin ortası en önemli bölümdür; burada farkındalık, uyarılma, kan basıncı kontrolü, solunum, çiğneme vb fonksiyonlar yürütülür. Sol taraf genelde dil ve konuşmayla ilgilidir. Aslında bu açıklamayı yapan nöroloji uzmanı, bize bir felaket tablosu çizmiş bir bakıma.
Öncelikle Michael’in kazadan önceki halinde geri dönme ihtimalinin neredeyse imkansız olduğunu üzülerek söylemeliyim. Eğer Michael kendi başına yürüyebilir, yemek yiyebilir, giyinebilir ve önceki kişiliğinin bazı özelliklerini yeniden kullanabilirse; bu hem doktorlar hem de Michael için çok büyük bir zafer olur.
Eğer iyileşme bu aşamaya kadar sürebilirse (ihtimali düşük olsa da bu mümkün) daha yüksek fonksiyonlardan (hafıza, konsantrasyon, okuma, planlama vs) ne kadarının geri kazanılacağına bakmak lazım. Bu konuda yanılmış olmayı çok isterim.
Bu arada koma durumundan da bahsedeyim. Koma hastanın farkındalığının kaybolması, çevreyle iletişiminin tamamen kesilmesi ve kendi isteğiyle hareket edememesi demek. Beyindeki temel hasarlar ve nispeten uzun süren basınçlı döneme bakarak, Michael’in sürekli komada kalma ihtimalinin mümkün olduğunu söylemeliyim.
Hasta spontane olarak gözlerini açabiliyorsa, uyuyup uyanabiliyorsa ama çevreyle iletişim kuramayıp bir fonksiyon (düşünme, konuşma vs) gösteremiyorsa, bu durum bitkisel hayat diye adlandırılır. Durum dört haftadan fazla sürerse sürekli bitkisel hayat, bir yıl veya daha fazla sürerse kalıcı bitkisel hayat denir.
Genelde bu tür yaralanmalardan sonra bir ay bitkisel hayatta kalan hastaların yarış,ı yeniden bilincine kavuşur ve belli bazı beyin fonksiyonlarını kullanabilir. Süre altı aya çıkarsa uyanma oranı %20’lere düşer. Bir yıldan sonra hastanın yeniden bilincini kazanması çok nadir rastlanan bir durumdur ve hasta uyansa bile, neredeyse hiçbir fonksiyonunu kullanamaz.
Bu arada bitkisel durumdan ziyade, minimal bilinç düzeyine çıkabilen hastalar, kendileri ve çevreleriyle ilgili sinyallerin bir kısmının farkına varabilir. Basit komutları anlayabilir, basit bir dili algılayabilir ve hedefe yönelik bazı davranışları yönetebilir. Duygusal tepkiler verebilir, gözle takip yapabilir, az da olsa bazı organlarını hareket ettirebilir ve kendisine konuşulduğunda konuşup cevap veremese bile, bazı sesler çıkarabilir. Bu sinyaller gün içinde ve zaman içinde dalgalanabilir. Schumacher’in minimal bilinç düzeyine ulaşma ihtimali, bitkisel hayatta kalma ihtimalinden daha fazla. Ama bu kadar iyileşme ihtimali bile, hala çok çok düşük.
Kısacası endişelenmemiz gereken çok şey var. Ama umudumuzu kaybetmeyelim. Çok ağır yaralanmış kafa travmalarından sonra, hastaların bazen kabul edilebilir bir seviyeye kadar iyileştiklerini görebiliyoruz. Yapabileceğimiz tek şey beklemek, dua etme ve Michael ile onun ailesine destek olmak.
Yazan/Çeviren: Serhan Acar
Kaynak:
TIKLAYIN