Dört kez dünya şampiyonu Sebastian Vettel kısa süre önce Alman medyasının önemli kuruluşlarından NZZ'e konuştu ve dikkat çekici açıklamalarda bulundu.

2022 sezonunun ardından emekliye ayrılan Sebastian Vettel o günden beridir zaman zaman padokta görünse bile çoğunlukla ailesiyle vakit geçiriyor, sık sık kamp yapıyor ve doğa gezilerine katılıyor.

Fakat son dönemde Formula 1’de işler değişti ve Lewis Hamilton’dan boşalan Mercedes koltuğu için Sebastian Vettel isminin anıldığını da sık sık görmekteyiz.

Tüm bu dedikoduların ortasında Sebastian Vettel ile uzun bir röportaj gerçekleştiren NZZ gazetesi, birçok önemli soruya da cevap alabildi. Biz de bu uzun röportajı sizler için çevirdik, iyi okumalar!


Bay Vettel, bugün çevre için iyi bir şey yaptınız mı?

Bisiklete bindim, teorik olarak elektrik ürettim ama henüz şebekeye verilmedi. Bununla birlikte, o saat içinde yatakta kalsaydım yayacağımdan daha fazla karbondioksit yaydım.

Ancak beni heyecanlandıran şey bu konu hakkında konuşmak değil. Önemli olan herkesin dünyamızın bir karmaşa içinde olduğu gerçeğine karşı sağlıklı bir tutum takınması ve daha da kötüye gitmesini önlemek için kendi başına neler yapabileceği.


İyilik yapıp da bunun hakkında konuşmamayı mı tercih edersiniz?

Davranışlarınızı nasıl değiştirdiğiniz ya da aklınızdan başka neler geçtiği hakkında coşkulu ve inançlı bir şekilde konuştuğunuzda aslında biraz daha temkinli davranırsınız, genellikle de suçlanırsınız.

Benim için mesele güneş panelleri ya da elektrikli arabalar gibi bariz şeyler değil. Bir şeylerin farkına varmanız ve ardından kendi davranış kalıplarınızı veya kararlarınızı sorgulamanız çok daha önemli.


Ama bildiğimiz gibi aslında iyi bir şey yapıyorsunuz.

Başkalarının düşürdüğü bir şeyin yanından geçmek benim için zor, bu bir çöp parçası ya da sadece plastik bile olabilir. Arabalarının camından bir şeyler atan insanların içinden neler geçtiğini ve bu insanların neden bir adım ötesini bile düşünmediklerini merak ediyorum.


Çocuklarınızı böyle mi yetiştiriyorsunuz?

Elbette. Birlikte ormanda yürüyüşe çıktığımızda yerde duran bir şeker ambalajı gördüklerinde ‘bu gerçekten gerekli mi’ diye haykırıyorlar. Ancak birlikte yaptığımız yürüyüşün akıllarında -güzel hava veya komik bir bulut yerine- çöp parçalarıyla kalmasını istemiyorum.

Küçüklerin ambalaj atıklarıyla zaten kendi başlarına farklı şekilde başa çıktıklarını görmek, nasıl davrandıklarını izlemek bana ilham veriyor.


Otomobillerin özel taşımacılıkta bir geleceği var mı?

Elbette, toplu taşıma söz konusu olduğunda İsviçre’de çok şımartılmış durumdayız – çünkü işe yarıyor. Özellikle Zürih’e gitmek istediğimde toplu taşıma araçlarıyla seyahat etmeyi gerçekten seviyorum.

Aynı şekilde Thurgau’da da her yere gidebilirsiniz, sadece biraz daha uzun sürüyor. Yaşadığım yerde bir posta kutusu ve bir otobüs durağından başka bir şey yok.


Dört kez Formula 1 dünya şampiyonu olan biri bunu bu kadar kolay yapabilir mi?

Kesinlikle, bununla ilgili hiçbir sorunum yok. Diğer tanınmış insanların tanınabilecekleri ya da taciz edilebilecekleri paranoyasına kapılmalarını da anlamıyorum. Onlara her zaman şunu söylüyorum: evet, siz de otobüs ya da trenle seyahat edebilirsiniz.

Tabii ki ben Roger Federer değilim, muhtemelen onun için durum biraz farklıdır. Ama bence insanlar çoğunlukla bir yere varmak istedikleri için seyahat ediyorlar, birilerine denk gelmek istedikleri için değil.


Lewis Hamilton bir keresinde Zürih’te geçirdiği zamanın en sevdiği yanlarından birinin çoğu zaman rahatça dolaşabilmek olduğunu söylemişti.

Benim için bunun en büyük sebebi, İsviçre’de insanların gizliliğe önem veriyor olması. Başlangıçta zaten kimse beni tanımıyordu çünkü çok gençtim. Ayrıca ülke Formula 1’in popüler olduğu bir yer de değil.

Ancak geçen yıl Volkswagen otobüsüm ve ailemle İskandinavya’da seyahat ederken bile tatsız bir karşılaşma yaşamadım.



Halk otobüsü, VW otobüs – yeni yaşam temponuz bu mu?

Evet, eskisi kadar hızlı yaşamıyorum Özlediğim şeyler var, ancak hızın verdiği adrenalini özlemedim. Ancak anı yaşayan, rekabet için yaşayan birisiydim, en çok özlediğim şey de bu. Eski hayatım epey yoğun ve hızlıydı, dolayısıyla daha yavaş bir tempoyla bu kadar iyi başa çıkabildiğim için bazen kendime şaşırıyorum. Her şey ailenin temposuna uyum sağlıyor. Çocuklara karşı sabırlı olmayı öğreniyorsunuz.

Bazı insanların şöyle düşünmesine şaşırıyorum: bir kez yarış pilotu olan her zaman yarış pilotudur. Zaten hiçbir zaman klişelerin çoğuna uymadım, daha ziyade sıkıcı olduğu düşünülen şeylerden keyif aldım.


Kamp gezilerinizin sebebi özgürlük arayışı mı?

Sadece özgürlük arayışında olmak istemiyorum, aynı zamanda sahip olduğum ve sahip olduğum özgürlüğü çocuklara da aktarmak istiyorum. Bir kitapta deniz canlıları hakkında bir şeyler okumak, Kuzey Denizi’nde durup gerçek bir kum solucanı görmekten farklıdır.


Ancak motor sporlarındaki aşırı gerilimden uzaklaşmak bu kadar kolay mı?

Bu benim için halen sona ermemiş bir süreç. Bazen eski dünyanın gerilimini özlüyorum, ancak yapmak istediğim pek çok şey için hala zaman bulamamış vaziyetteyim.

Sporda sonuç her şeydir ve Formula 1’den emekli olduğumda gösterecek pek bir şeyim kalmamıştı.


Bunu daha detaylı açıklayabilir misiniz?

Çocukken sahip olduğum yargılar tamamen yok oldu, artık sonuçlar benim için pek de önemli değil. Pek çok fikrim var ve önceki yıllara kıyasla çok daha fazla şey yapıyorum. Tam olarak da bu tür bir boş zamana ihtiyacım vardı. istiyordum.

Bir noktada kariyerinizi sonlandırma düşüncesini kenara itemiyorsunuz. Motor sporlarına dair tutkumu başka bir dile çevirmeye, yeni bir şey bulmaya çalışıyorum -bu yeni şeyin asla eskisi gibi bir duyguyu tetiklemeyeceğini bilerek.


Kayaktan emekli olduktan sonra da yarışmaya devam eden birçok sporcu var.

Kayağa gittiğimde de hızlı olmaya çalışıyorum, ancak amacım en hızlı zamanı elde etmek olmuyor. Daha çok zevk almaya bakıyorum. Denediğim birçok şey var, örneğin ahşap işlemesiyle ilgilenmekten hoşlanıyorum ve bu konuda daha da iyi olmaya çalışıyorum.

Elbette işler istediğim gibi gitmeyince sinirlerim bozulabiliyor, ilk seferde mükemmel olmak zor fakat kişiliğiniz her alanda kendini gösteriyor.


İyi bir gün için parolan nedir?

Her şey kendinize “mutluluk ne demek” diye sormakla başlıyor. Ne hoşuma gider, ne yapmak istiyorum soruları da önemli.



Aile adamı olmaktan hoşlanıyor musun?

Aile kurmak benim için bilinçli bir karardı. 26 yaşındaydım, bugünün standartlarına göre çok gençtim. İlk kızımızın doğduğu zamanı hatırlıyorum, hastanede bir broşürde bebeklerin günde 20 saate kadar uyuyabildiğini okumuştum. Eşime her şeyin iyi gideceğini söyledim, ancak broşürdeki gibi bir bebeğimiz yoktu. Tüm gece uyuyabilmesi tam üç yıl sürdü.


Motor sporları yüzünden ailenizden ödün verdiniz mi?

Spor çarkının içine girdiğinizde ödün vermemeniz imkansız. Her zaman mümkün olduğunca evde vakit geçirmeme ve karşılığında birçok şeyden vazgeçmeme rağmen, yolda ne kadar zaman harcadığıma şaşırdım.

Artık gerçekten daha fazla zamanım olduğu için çocuklarla daha farklı bir ilişki kurabiliyorum. Onlara haftada iki kez yerine her gece bir uyku öncesi hikayesi anlatabiliyorum. Müzelere gittiğimizde çocukların dünyayı nasıl gördüklerini deneyimleyebiliyorum. Bunu gerçekten heyecan verici buluyorum, aynı zamanda kendimi sorgulamama da neden oluyor.


Sizi motor sporları yerine çevreyle ilgilenmeye iten şey neydi?

Her şey bir anda gerçekleşmedi, sadece yaşlandıkça bazı şeyleri daha farklı, daha güçlü algılamaya başlıyorsunuz. İnsanlar Formula 1’in geleceği hakkında konuştuğunda, gelecek sezonu veya iki sezon sonrasını kastediyorlar. Geriye kalan her şey çok soyuttu, gelecek sadece sözlükteki bir tanımdan ibaretti.

Ama birdenbire çocuklarınız oluyor, mümkünse hayatlarının geri kalanında onların yanında olmak ve onları korumak istiyorsunuz. Bir noktada kendi kendime “bekle, burada bir sıkıntı var, dünyamızda bazı şeyler yanlış gidiyor, daha önemli şeyler yok mu” sorusunu sormaya başladım.

Ben çok meraklı bir insanım, hem kendime hem de başkalarına soru sormakta ustayım. Birdenbire önümde büyük sorunlarla dolu kocaman bir dünya açıldı; bir aracı hızlandırmaktan daha büyük sorunlarla dolu bir dünya. İlk kez siyasete gerçek anlamda ilgi duymaya başladım.


Radikal bir değişikliğe benziyor.

Yola çıkarken “hayatım ne anlam ifade ediyor, herkesin bahsettiği karbon ayak izi nedir, nasıl ölçülüyor” sorularıyla başladım. Biraz araştırmaya başladım ve hareketlerimi not etmeye başladım, bu verileri toplarken hayatım da yavaş yavaş değişti. Zaman kazanmak ve konfor nedeniyle kullandığım özel jetleri kullanmayı bıraktım, havalimanında herkesle aynı hizada durmak da asla bir sorun olmadı.

Örnek vermek gerekirse Barselona’ya giderken arabada geçirdiğim on iki saat yarış hazırlığıma zarar vermedi; yolda mola verip Avignon’u gezmekten keyif aldık. Vazgeçtiğim şeyler özgürlükler değil, alışkanlıklardı.


Ancak birçok kişi için kendi arabasına sahip olmak özgürlük anlamına geliyor.

Çoğu araba zamanının yüzde 98’ini park halinde geçirir, bu nedenle arabalardan çok sabit araçlara benzerler. Peki artık otoparklara ihtiyaç duymasaydık şehirlerimiz nasıl görünürdü?

Birçok insanın bir şeyler değiştiğinde korktuğunu anlıyorum. Ancak şehirlerin daha yaşanabilir, daha güvenli ve daha temiz hale gelmesinin kendileri için de ne kadar iyi olabileceğini görme fırsatını kaçırıyorlar. Beni yanlış anlamayın, yanımdan bir araba geçtiğinde hemen kendini kötü hisseden insanlardan değilim.



Bizzat taşta karbondioksit depolayan bir İsviçre şirketine yatırım yaptığınız da bilinmekte.

Her konuda daima heyecan verici yaklaşımlarla karşılaşıyoruz. Climeworks şirketinin İzlanda’da ne yaptığını inceledim, jeolojik koşullar nedeniyle orada çok iyi çalışabiliyorlar Eğer böyle bir şeye ilginiz varsa otomatik olarak diğer konulara yönelirsiniz.


Zürih Teknik Üniversitesi’ne giriş yapmayı düşündünüz mü?

Okul gelecekte önemli olabilecek tüm alanlarda çalışmakta, ancak halen ne üstünde çalışmam gerektiğini, eğer öyleyse, ne yapmam gerektiğini düşünüyorum. Eskiden olsa makine mühendisliğini tercih ederdim ancak şu anda tat vereceğini sanmıyorum. Muhtemelen ellerimle çalışmayı tercih ederim.


Belki okumak yerine çıraklık eğitimi alabilirsin?

Zaten tarımla ilgili birkaç kursa katıldım. Konuya profesyonel sporcular için çok önemli olan beslenme üzerinden geldim, elbette organik gıdanın daha iyi olduğunu duymuştum. Bu da beni “organik nedir, neden daha iyidir, nesi farklı” sorusuna yöneltti.

Korona sırasında bir çiftlikte kısa bir staj yaptım, iyi bir temel atmayı başardım. Çiftçi olmak harika bir iş ve toplumumuzun bu işi yeterince takdir etmemesi hoş değil.


Formula 1 hakkında ne düşünüyorsunuz? Hala izliyor musun?

Evet, izliyorum. Emekli olduktan sonraki ilk yarışımda bırakmayı denedim, antrenman seanslarını izlemedim ancak sıralama turlarından önce teslim oldum, yarışı da izledim.

Açıkçası yarışmamak ve televizyon başında oturmak daha önce düşündüğüm kadar tuhaf bir duygu değildi, sonrasında yıl boyunca birkaç yarışı veya özetlerini izledim.

Kendimi spora eskisi kadar yakın hissetmesem bile ilgim devam ediyor. Eşimle izliyorum ve genellikle farkında olmadan yorum yapıyorum, o da ilk kez Formula 1’i gerçekten anladığını söylüyor.

Bu sporu çok seviyorum, çok yönlü ve oldukça derin bir spor. Ama birçok şeyin bir buçuk saatte anlaşılamayacak kadar karmaşık olduğunu da görebiliyorum.


Desteklediğiniz bir isim var mı?

Geçen yıl Max Verstappen’in yılıydı. Elbette birkaç kişi bunu sıkıcı buluyor ancak kendisinin performansına yeterince saygı gösterildiğini düşünmüyorum.

Ben şahsen hayranlık duymaktan çekinmeyen biriyim, kayak yarışçısı Marco Odermatt gibi birine bile hayranlık besliyorum. Diğerleri yanlış bir şey yapmıyorlar, gerçekten her şeyi deniyorlar, ancak Max ve Marco herkesten iyiler. Sporun parlamasını sağlıyorlar. Bu bana ilham veriyor.


Peki canın hiç sıkılmıyor mu?

Herkesin heyecana dair kendi görüşü vardır. Geçenlerde İngiltere’den biri bana şunu sordu: “Söyle bana, kayak yaparken televizyonda izleyebilir misin?” Ben de şöyle dedim: “elbette, kayak Avusturya ve İsviçre’de ulusal bir spor.”

Kendisinin cevabı, “Gerçekten çok sıkıcı, sadece zamana karşı yarışıyorsun.” oldu. Ben de kendisine, “Evet, ama birisinin hangi pozisyonda olduğunu, şunu, bunu görebilirsin…” dedim. O da son olarak “Tamam ama birbirleriyle yarışmıyorlar.” dedi.



Çocuklarının Drive to Survive’ı izlemesine izin veriyor musun?

Henüz sormadılar. Ama dizi çıktığında ben de sadece bir bölüm izlemiştim. Biraz tuhaf olduğunu düşündüm çünkü çok gerçekçi değildi. Ama tabii ki bunun motor sporlarına büyük ilgi ve yeni bir izleyici kitlesi getirdiğini anlıyorum. Süspansiyon ayarlarına dair saatlerce süren açıklamalarla spora olan ilgiyi arttıramazsınız.

Netflix’te izleyiciler daha çok şey öğrendiklerini hissediyor çünkü dizi epey drama içeriyor. Ancak mevcut Formula 1 hakkında daha fazla bilgi edinme ihtiyacı hissettiğimde uzaktan kumandaya değil, telefona uzanıyorum.


Formula 1 kendisini iklim değişikliğine kapatamaz mı?

Formula 1’in ne olduğu, ne olduğu ve ne olabileceği konusunda ciddi fikirlerim var. Büyük sporlar aynı zamanda büyük platformlardır, çok fazla insana ulaştığı için pek çok olumlu şey yapabilirler. O yüzden bunun büyük bir sorumluluğu da beraberinde getirdiğine inanıyorum.

Formula 1 artık çağımızın büyük sorunlarından kaçamaz. Alt serilerdeki medya eğitimi sırasında bize ne öğretildiğini hâlâ hatırlıyorum: Seks, para ve politika konularında tavır almayın, bir fikriniz olmasın, tercihen hiçbir şey söylemeyin. Bugünlerde bunu yapmaya kimsenin gücü yetmez. Formula 1’in yüzleşmesi gereken sorunlar var.


Profesyonel kariyerinizle ilgili son bir soru: Lewis Hamilton’ın 2025’te Ferrari’ye geçmesiyle birlikte Formula 1’de pek çok şey değişiyor. Geri dönmeye ne kadar yakınsınız?

Bu değişiklik beni çok şaşırttı. Mercedes takım patronu Toto Wolff beni aramadı ancak kısa süreliğine mesajlaştık, ancak şu anlık ortada bir şey yok. 36 yaşındayım ve halen çok zamanım var.

Sanırım yarışmadan geçen bir yılda kendim hakkında da dahil olmak üzere çok şey öğrendim ve anladım. Diğer tarafta olmak beni çok etkiledi ve birçok farklı soruyla karşılaştım. Dolayısıyla şu anlık aktif işleyen bir süreç yok.


Bu kesin bir hayır mı?

Hayır. O zaman da bu anlamda net bir hayır olmayacağını söylemiştim, çünkü her şeyin sürecin bir parçası olduğuna inanıyorum.

Belki öyle bir an gelecek ki, “evet, geri dönmek istiyorum” diyeceğim. Ancak şu anda Formula 1 olmadan da gayet iyi durumdayım. Kesin bir hayır yok ama kesin bir evet de yok.


Kendin için iyi bir şey mi yapıyorsun?

Şimdi tıbbi kontrole gideceğim. Yarış lisansınızı korumak istiyorsanız bu zorunlu.



*Fotoğraftaki tüm Sebastian Vettel fotoğrafları NZZ’in röportaj için kullandığı fotoğraflardır.

padoktansesler.com