Her hafta farklı bir motor sporları serisini tanıttığımız bu seride sıradaki durağımız Super Formula!
Super Formula, eski adıyla Formula Nippon, açık tekerlekli bir yarış serisi ve Japonya’daki en üst düzey tek koltuklu yarış serisi konumunda yer alıyor.
Seri, geçmişte birçok kez isim değiştirdi. 1973’te Japonya Formula 2000 olarak başlayan seri, daha sonra Japonya Formula 2, Japonya Formula 3000 ve Formula Nippon isimlerini kullandı.
Seri, teknik kurallar anlamında genel olarak Avrupa’daki serileri yakından takip etse de, bazı önemli istisnalar da vardı.
Serinin tarihi
Formula 2000 (1973-1977)
1960’lar Japonya’sında binek araç ve spor araç yarışları çok popülerdi. 1973’te Japonya Otomobil Federasyonu (JAF), Japonya Formula 2000 Şampiyonası’nı kurdu ve bu, Japonya’daki en üst seviye açık tekerlek serisi haline geldi ve bu tür yarışların ülkedeki popülerliği arttırılmaya çalışıldı.
Serinin temeli, Avrupa Formula 2 Şampiyonası’na dayanıyordu. Ancak JAF, Avrupa F2’den farklı olarak, sadece bu seriye uygun olarak üretilmiş yarış motorlarının kullanımına izin verdi. Bu farklılıktan ötürü seri, o zamanki Formula 2 kurallarına uymadı ve serinin ismi Formula 2 değil Formula 2000 oldu.
Formula 2 (1978-1986)
1976’da yeniden düzenlenen Formula 2 kuralları, seri üretim modellerine dayalı motor kullanımını sınırlayan kısıtlamayı kaldırdı. Bununla birlikte seri, 1978’den itibaren Japonya Formula 2 ismini kullanmaya başladı.
Avrupa Formula 2 1984 yılında sona erdiğinde, Japonya F2 bunu hemen takip etmedi. JAF, 1988’de yeni bir F2 serisi başlatmayı düşündü. Ancak tüm katılımcılar, 1987’de Formula 3000 araçlarını kullandılar. Bu yüzden Japonya 1987 Formula 2 Şampiyonası, bu formata uygun herhangi bir aracın katılmaması sebebiyle iptal edildi.
Formula 3000 (1987-1995)
1987’de Formula 3000 standartlarına geçiş yapan seri, Uluslararası Formula 3000’in maliyetleri azaltmak için tek marka haline geldiği 1996’ya kadar Avrupa’daki kuralları takip etti.
1980’lerin sonlarında Honda motorlu Formula 1 takımları şampiyonluklar kazanmaya başlayınca ve Japonya Grand Prix’si 1987’de F1 takvimine geri dönünce açık tekerlekli yarışlara olan ilgi artmaya başladı. Bu, o zamanki ekonomik balon durumuyla da birleşince, Japonya Formula 3000 birçok katılımcı ve yatırımcı çekmeye başladı. Seri, Japonya dışındaki birçok genç sürücüyü de çekmeye başladı. Bunun sonucunda kaçınılmaz olarak ekonomik balonun patlaması, serinin çökmesine neden oldu.
Formula Nippon (1996-2012)
1990’ların ortalarında Japonya Formula 3000’in çökmesiyle birlikte, Formula Nippon kuruldu. Fuji Television tarafından kurulan yeni Japonya Yarış Organizatörleri kurumu, serinin organizatörü oldu. JAF ise serinin yönetim organı haline geldi.
2000’lerde, spor araç serileri Japonya’da yeniden popüler oldu ve Formula Nippon sürücüleri, Super GT serisinde de yarışmaya başladı.
2002’ye kadar Formula Nippon’da bir dizi şasi üreticisi ve motor tedarikçisi yer aldı. Şasiler Lola, Reynard ve G-Force tarafından üretilirken, motorların büyük çoğunluğunu Mugen-Honda tedarik etti.
Ancak G-Force’un 2001’de çekilmesi ve Reynard’ın 2002’de iflas etmesiyle birlikte Formula Nippon, 2003’te tek üreticili bir seri haline geldi.
2003’ten itibaren tüm araçlarda Lola B03/50 şasisi ve Mugen-Honda motoru yer almaya başladı.
Formula Nippon, 2006’da büyük kural değişikliklerine uğradı. Yeni Lola FN06 şasisi tanıtıldı ve motorda da büyük değişiklikler yapıldı. Motor blokları Toyota ve Honda tarafından sağlanmaya başlandı.
Daha sonra Amerikan yarış aracı üreticisi Swift Engineering ise, 2009-2013 arasında kullanılan FN09 şasisini üretti.
Super Formula (2013-günümüz)
Super Formula adını alan serinin yeni şasisi Dallara SF14, 25 Mart 2013’te tanıtıldı. SF14, sürücü de dahil olmak üzere 660 kilogram ağırlığında ve Honda ile Toyota’nın iki litrelik tek turboşarjlı motoruna sahip. Ayrıca, kısa bir süreliğine 5 kilogram/saat daha fazla yakıt kullanımına izin veren geçiş butonu özelliğine de sahip.
Şasi, İtalyan şirket Dallara tarafından tasarlansa da, araçların %30’u Japonya’da üretiliyor.
Araçları Formula 1 ile karşılaştırırsak, Super Formula’nın açık şekilde yavaş olduğunu söyleyebiliriz. Örneğin, Super Formula’nın 2017 Suzuka’daki pole pozisyonu derecesi, 2017 F1 Japonya Grand Prix’sindeki pole posizyonu derecesinden 8.588 saniye daha yavaştı.
2019’da ise, Dallara SF19 şasisi seride kullanılmaya başlandı.
Geçmişte birçok ünlü sürücü seride yarıştı. Bunlardan bazıları Michael Schumacher, Ralf Schumacher (1996 şampiyonu), Pedro de la Rosa (1997 şampiyonu), Eddie Irvine, Loic Duval (2009 şampiyonu), Andre Lotterer (2011 şampiyonu), Stoffel Vandoorne ve Pierre Gasly gibi isimler yer alıyor.
Yarış formatı
Super Formula’da yarış hafta sonlarında, cumartesi sabahı bir saatlik bir antrenman seansı, ardından da Formula 1’deki gibi üç seanslık sıralama turları gerçekleştiriliyor.
Pazar günü, yarış öncesinde 30 dakikalık bir ısınma seansı ve ardından da yarış gerçekleştiriliyor.
Puan sistemi
Super Formula'da, yarışları ilk sekiz sırada tamamlayan sürücülere puan veriliyor. Bu sistem, Formula 1'de 2003-2009 arasında kullanılan sistemle aynı.
Ayrıca pole pozisyonunu elde eden sürücü de fazladan bir puanın sahibi oluyor.
Pozisyon | 1. | 2. | 3. | 4. | 5. | 6. | 7. | 8. |
Puan | 10 | 8 | 6 | 5 | 4 | 3 | 2 | 1 |
Sürücüler şampiyonası
Yıl | Şampiyon | İkinci | Üçüncü |
2013 | Naoki Yamamoto | André Lotterer | Loïc Duval |
2014 | Kazuki Nakajima | João Paulo de Oliveira | André Lotterer |
2015 | Hiroaki Ishiura | Kazuki Nakajima | André Lotterer |
2016 | Yuji Kunimoto | Andre Lotterer | Yuhi Sekiguchi |
2017 | Hiroaki Ishiura | Pierre Gasly | Felix Rosenqvist |
2018 | Naoki Yamamoto | Nick Cassidy | Hiroaki Ishiura |
2019 | Nick Cassidy | Naoki Yamamoto | Álex Palou |
Takımlar şampiyonası
(Koyu renkli yazılmış olan takımlar, sürücüler şampiyonasını da kazanmış olan takımlar)
Yıl | Şampiyon | İkinci | Üçüncü |
2013 | Petronas Team TOM'S | Kygnus Sunoco Team LeMans | Team Impul |
2014 | Petronas Team TOM'S | Kygnus Sunoco Team LeMans | P.mu/cerumo・INGING |
2015 | Petronas Team TOM'S | P.mu/cerumo・INGING | Lenovo Team Impul |
2016 | P.mu/cerumo・INGING | Vantelin Team TOM'S | ITOCHU ENEX Team Impul |
2017 | P.mu/cerumo・INGING | Team Mugen | Vantelin Team TOM'S |
2018 | Kondō Racing | Team Mugen | P.mu/cerumo・INGING |
2019 | DoCoMo Team Dandelion Racing | Vantelin Team TOM'S | TCS Nakajima Racing |
SF19 araç özellikleri:
Şasi |
Üretici | Dallara |
Uzunluk | 5,233mm |
Dingil mesafesi | 3,115mm |
Genişlik | 1,910mm |
Yükseklik | 960mm |
Minimum ağırlık | 670kg |
Vites kutusu | Ricardo 6 ileri vites |
Frenler | Brembo kaliper, Brembo karbon diskler |
Motor |
Üretici/ Tedarikçi / Model | Honda / M-TEC / HR-417E Toyota / TRD / Biz-01F |
Hacim | 2,000cc |
Tip | Sıralı V4, direkt enjeksiyonlu |
Turbo | Garrett turboşarj |
Minimum ağırlık | 85kg |
Güç | 405kw (550ps) ve üzeri |
Lastikler |
Üretici | Yokohama |
Boyutlar | Ön: 270/620/R13 Arka: 360/620/R13 |
tr.motorsport.com