Senenin en uzun gecesine hazır mısınız? Motor sporlarının en prestijli üç etkinliğinden biri olan Le Mans 24 Saat için geri sayım başladı. Bu sene 90. kez gerçekleştirilecek olan organizasyon 11 Haziran'da start alacak ve 12 Haziran'da damalı bayrağın dalgalanmasıyla sonlanacak. Bu unutulmaz yarışı ekran başında en iyi şekilde deneyimlemek için bilmeniz gereken her şey bu rehberde. Keyifli okumalar.
Le Mans 24 Saat Nedir?
Öncelikle genel kültür bilgimizi tazeleyelim. Le Mans 24 Saat, (orijinal adıyla Grand Prix de Vitesse et d'Endurance veya Hız ve Dayanıklılık Grand Prix'si) 1923'ten günümüze uzanan tarihiyle, takımların farklı klasmanlarda 24 saat boyunca yarıştığı ve rakipleriyle hız ve dayanıklılık anlamında mücadele ettiği en büyük yarış organizasyonudur. Yarış, Fransa'nın Le Mans bölgesindeki Circuit de la Sarthe olarak da bilinen Le Mans 24 Saat Pisti'nde gerçekleştirilmektedir.
Le Mans 24 Saat Pistinin Özellikleri Nelerdir?
Circuit de la Sarthe, 13.626 km uzunluğunda olup 21 virajdan oluşmaktadır. Pistin popüler bölümleri isimlerini, ikonik araçların marka ve model isimlerinden ve pistteki bazı ilginç faktörlerden almıştır. Bunlardan bazıları; Dunlop virajı ve şikanı (pistin üzerinde durduğu Dunlop Köprüsü), Esses (Esses Ormanları), Tertre Rouge (pistin o bölümündeki toprağın rengi), Hunaudiéres (Bentley), Mulsanne (Bentley), Indianapolis, Arnage, Maison Blanche (1970'lerde terk edilmiş bir yolun adı), Porsche virajı, Corvette virajı ve Ford şikanıdır.
Indianapolis pistin en hızlı, Arnage ise pistin en yavaş bölümüdür. Pistin tur rekorunu, 2017'de kaydettiği 3:14.791'lik zamanı ile Toyota TS050 Hybrid LMP1 sürücüsü Kamui Kobayashi elinde tutmaktadır.
2022 Le Mans 24 Saat'te Hangi Klasmanlar Var?
Hypercar
2021 itibariyle yarışa katılan bu klasmanda iki tip araç olması hedeflenmektedir. Araçlar şu şekilde: LMH (Le Mans Hypercar, 2021'den itibaren pistlerde) ve LMDh (Le Mans Daytona hybrid). İki farklı tipte araç olmasının temel sebebi; FIA, ACO ve IMSA'nın, bu araçların FIA WEC ve IMSA WeatherTech SportsCar Şampiyonası'nda birbirlerine karşı mücadele etmesini amaçlamasıdır. Bu sayede araçlar Le Mans 24 Saat ve Daytona 24 Saat yarışlarında mücadele edecekler. Ancak bu sene itibariyle henüz LMDh araçları Le Mans 24 Saat'te yarışmak için hazır değiller.
LMH, Le Mans Hypercar teknik düzenlemelerine göre düzenlenmiştir. Bu düzenlemede araçlarda farklı tasarımların uygulanmasına ve ön aks hibrit sisteminin kullanılmasına izin verilmektedir. Bu sene seriye katılmalarına izin verilen LMDh araçları ise farklı bir teknik düzenlemeye tâbi tutulacaktır. Bu düzenlemeye göre, aracın omurgasının (tüm araçtan içten yanmalı motor, hibrit sistem ve gövde çıkartıldığında kalan kısmın) Dallara, Multimatic, Ligier ve Oreca olmak üzere dört tedarikçiden sağlanması gerekmektedir.
FIA'nın 2022 Regülasyonları'na göre Hypercar klasmanı, kapalı kokpit prototipli, profesyonel sürücü ve üreticilerin, hibrit ve hibrit olmayan araçlarla mücadele ettiği bir klasmandır. Bu klasman için belirlenen bazı özellikler şu şekilde:
- Öngörülen zaman: 3:30.00
- Minimum ağırlık: 1030 kg
- Lastik tedarikçisi: Michelin
- Maksimum çıkış: 500 kw
Le Mans Prototype 2 (LMP2)
2017 yılında, LMP2 için yeni düzenlemeler getirildi ve maliyetleri azaltmak adına Oreca, Onroak Automotive, Dallara ve Riley-Multilmatic olmak üzere dört şasi üreticisi ile anlaşıldı ve motor tarafı için 4.2 litrelik V8 Gibson seçildi. Ayrıca bu kategori bağımsız takımlara yönelik oldu.
Ayrıca bir üreticinin aracının hızının geride kaldığı kanıtlanırsa, üreticinin ikinci sezon için şasisinde bazı değişiklikler yapma yetkisine sahip olması kabul edildi. Bu seçenek Dallara, Ligier ve Riley-Multimatic tarafından, Oreca 07 ile aynı performans seviyesini elde etmek için kullanıldı.
FIA'nın 2021 Regülasyonları'na göre LMP2 klasmanı, kapalı kokpit prototipli, bağımsız takımlara açık, Dallara, Oreca, Riley-Multimatic ve Onroak olmak üzere dört üreticinin yer aldığı klasmandır. Bu klasmana dair bazı özellikler şu şekilde:
- Motor: 4.2L V8 GIBSON 600 HP
- Minimum ağırlık: 930 kg
- Lastik tedarikçisi: Goodyear
- Yakıt tankı: Maksimum 75 litre
- Yarışılan seriler: Dünya Dayanıklılık Şampiyonası ve Avrupa Le Mans Serisi
Le Mans GTE Professional (LMGTE PRO)
LM GTE Pro, otomobil endüstrisinin en büyük isimlerini kendine çekmiş durumda. Ferrari, Porsche ve Aston Martin bu üreticilerden bazılarıdır. Zafer elde etmek üreticiler için çok önemli, bundan dolayı bu klasmanı izlerken sonuna kadar giden, zorlu ve heyecanlı mücadelelere tanıklık edebilirsiniz. LMP1'de araçlar tam prototip iken, GTE PRO'da seri üretim modeller tercih edilmektedir.
Her üretici, en az iki araç girecek yatırımı yapmış durumda. Tahmin edeceğiniz üzere, takım olarak ne kadar çok aracınız olursa, şampiyonluk için şansınız da o kadar fazla demektir.
LM GTE PRO'daki yakın mücadeleler belirli beceriler gerektirdiğinden, bu kategoride üreticiler genellikle birinci sınıf sürücülerle yarışmayı tercih ediyor.
FIA'nın 2021 Regülasyonları'na göre LM GTE PRO klasmanı, iki kapılı, normal yola çıkmasına izin verilen yarış araçlarından oluşan, profesyonel sürücü ve takımlara açık, performans dengesi modifiyelerine sahip araçların yer aldığı bir klasmandır. Bu klasmana dair bazı özellikler şu şekilde:
- Motor: Atmosferik maksimum 5500cc benzinli veya turboşarjlı maksimum 4000cc benzinli
- Minimum ağırlık: 1245 kg (Sürücü ve yakıt ağırlığı hariç tutulmuştur, denge modifikasyonlarına göre değişiklik gösterebilir)
- Yakıt tankı: 90L (Denge modifikasyonlarına göre değişiklik gösterebilir)
- Yarışılan seriler: Dünya Dayanıklılık Şampiyonası
Le Mans GTE Amateur (LMGTE AM)
Le Mans 24 Saat'in ana amacı, üreticilerin ve özel ekiplerin aynı pistte birbirleriyle mücadele edebilmeleri ve hem profesyonel hem de amatör sürücülerin dünyanın en büyük dayanıklılık yarışlarında birbirlerine karşı kendilerini ölçebilmelerini sağlamak.
Amatör sporcuların katılımcı listesinde yer almasını sağlamak için bir sürücü sınıflandırmasının da uygulandığı bu kategoride takımlar heyecan verici bir mücadeleye tutuşacak. Le Mans 24 Saat'in son anına kadar galibiyet veya podyum için şanslarını deneyecekler ve kendilerini 24 saat boyunca test edecekler.
FIA'nın 2022 Regülasyonları'na göre LM GTE AM klasmanı, iki kapılı, normal yola çıkmasına izin verilen yarış araçlarından oluşan, amatör sürücülere açık, performans dengesi modifiyelerine sahip araçların yer aldığı bir klasmandır. Bu klasmana dair bazı özellikler şu şekilde:
- Motor: Atmosferik maksimum 5500cc benzinli veya turboşarjlı maksimum 4000cc benzinli
- Minimum ağırlık: 1245 kg (denge modifikasyonlarına göre değişiklik gösterebilir)
- Yakıt tankı: 90L (Denge modifikasyonlarına göre değişiklik gösterebilir)
- Yarışılan seriler: Dünya Dayanıklılık Şampiyonası, Avrupa Le Mans Serisi, Asya Le Mans Serisi
2022 Le Mans 24 Saat'te Farklı Klasmandaki Araçlar Nasıl Ayırt Edilir?
Her klasmanı farklı bir renk temsil etmektedir. Pist üzerinde Hypercar araçları kırmızı, LMP2 araçlarını mavi, LM GTE PRO araçlarını yeşil ve son olarak LM GTE AM araçlarını turuncu ışık ve numaralarından ayırt edebilirsiniz.
2022 Le Mans 24 Saat'in Destek Serileri Var Mı?
Pek çok serinin olduğu gibi Le Mans 24 Saat'in de destek serileri mevcut. Üç farklı destek serisi şu şekilde: The Porsche Sprint Challenge France (Perşembe ve Cuma günleri gerçekleşecek olan, 45 dakikalık 2 yarış), Road to Le Mans (Perşembe ve Cuma günleri gerçekleşecek olan 55'er dakikalık 2 yarış) ve Ligier European Series (Cuma ve Cumartesi günleri gerçekleşecek olan birer saatlik iki yarış).
2022 Le Mans 24 Saat'te Hangi Takımlar Mücadele Ediyor?
Klasmanları öğrendik. Şimdi de bu klasmanlarda mücadele eden takımlara göz atalım.
Hypercar Klasmanı: Toyota Gazoo Racing, Alpine Elf Team, Glickenhaus Racing.
LMP2 Klasmanı: Richard Mille Racing Team, DKR Engineering, Team Penske, Prema Orlen Team, Vector Sport, TDS Racing x Vaillante, United Autosports USA, Nielsen Racing, CD Sport, JOTA, Duqueine Team, Team WRT, Inter Europol Competition, Ultimate, Cool Racing, Graff Racing, RealTeam by WRT, ARC Bratislava, Algarve Pro Racing, IDEC Sport, Panis Racing, AF Corse.
LMGTE PRO Klasmanı: AF Corse, Corvette Racing, Riley Motorsports, Porsche GT Team.
LMGTE AM Klasmanı: TF Sport, Team Project 1, AF Corse, Spirit of Race, Kessel Racing, Iron Lynx, JMW Motorsport, Inception Racing, Dempsey-Proton Racing, GR Racing, Proton Competititon, D'Station Racing, Weathertech Racing, Iron Dames, Northwest AMR, Hardpoint Motorsport
2022 Le Mans 24 Saat'te Hangi Sürücüler Mücadele Ediyor?
Hypercar Klasmanı
Araç No | Takım | 1. Sürücü | 2. Sürücü | 3. Sürücü |
#7 | Toyota Gazoo Racing | Mike Conway (GBR) | Kamui Kobayashi (JPN) | Jose Maria Lopez (ARG) |
#8 | Toyota Gazoo Racing | Sébastien Buemi (CHE) | Ryo Hirakawa (JPN) | Brendon Hartley (NZL) |
#36 | Alpine Elf Team | André Negrão (BRA) | Nicolas Lapierre (FRA) | Matthieu Vaxiviere (FRA) |
#708 | Glickenhaus Racing | Luis Felipe Derani (BRA) | Romain Dumas (FRA) | Olivier Pla (FRA) |
#709 | Glickenhaus Racing | Ryan Briscoe (AUS) | Richard Westbrook (GBR) | Franck Mailleux (FRA) |
LMP2 Klasmanı
Araç No | Takım | 1. Sürücü | 2. Sürücü | 3. Sürücü |
#1 | Richard Mille Racing Team | Lilou Wadoux (FRA) | Sebastien Ogier (FRA) | Charles Milesi (FRA) |
#3 | DKR Engineering | Laurents Hoerr (DEU) | Jean Glorieux (BEL) | Alexandre Cougnaud (FRA) |
#5 | Team Penske | Felipe Nasr (BRA) | Dane Cameron (USA) | Emmanuel Collard (FRA) |
#9 | Prema Orlen Team | Robert Kubica (POL) | Louis Deletraz (CHE) | Lorenzo Colombo (ITA) |
#10 | Vector Sport | Nico Müller (CHE) | Sébastien Bourdais (FRA) | Ryan Cullen (GBR) |
#13 | TDS Racing x Vaillante | Philippe Cimadomo (FRA) | Mathias Beche (CHE) | Tijmen van der Helm (NLD) |
#22 | United Autosports USA | Philip Hanson (GBR) | Filipe Albuquerque (PRT) | Will Owen (USA) |
#23 | United Autosports USA | Oliver Jarvis (GBR) | Alex Lynn (GBR) | Joshua Pierson (USA) |
#24 | Nielsen Racing | Rodrigo Sales (USA) | Matthew Bell (GBR) | Ben Hanley (GBR) |
#27 | CD Sport | Christophe Cresp (FRA) | Michael Jensen (DNK) | Steven Palette (FRA) |
#28 | JOTA | Oliver Rasmussen (DNK) | Edward Jones (GBR) | Jonathan Aberdein (ZAF) |
#30 | Duqueine Team | Richard Bradley (GBR) | Guillermo Rojas (MEX) | Reshad De Gerus (FRA) |
#31 | Team WRT | Sean Gelael (IDN) | Robin Frijns (NLD) | Rene Rast (DEU) |
#32 | Team WRT | Rolf Ineichen (CHE) | Mirko Bortolotti (ITA) | Dries Vanthoor (BEL) |
#34 | Inter Europol Competition | Jakub Smiechowski (POL) | Esteban Gutierrez (MEX) | Alex Brundle (GBR) |
#35 | Ultimate | Jean-Baptiste Lahaye (FRA) | Matthieu Lahaye (FRA) | François Heriau (FRA) |
#37 | Cool Racing | Yifei Ye (CHN) | Ricky Taylor (USA) | Niklas Kruetten (DEU) |
#38 | JOTA | Roberto Gonzalez (MEX) | António Félix da Costa (PRT) | William Stevens (GBR) |
#39 | Graff Racing | Éric Trouillet (FRA) | Sébastien Page (CHE) | David Droux (CHE) |
#41 | RealTeam by WRT | Rui Andrade (PRT) | Norman Nato (FRA) | Ferdinand Habsburg (AUT) |
#43 | Inter Europol Competition | David Heinemeier-Hansson (DNK) | Fabio Scherer (CHE) | Pietro Fittipaldi (BRA) |
#44 | ARC Bratislava | Miro Konopka (SVK) | Bent Viscaal (NLD) | Tristan Vautier (FRA) |
#45 | Algarve Pro Racing | James Allen (AUS) | René Binder (AUT) | Steven Thomas (USA) |
#47 | Algarve Pro Racing | Sophia Flörsch (DEU) | John Falb (USA) | Jack Aitken (GBR) |
#48 | IDEC Sport | Paul Lafargue (FRA) | Paul-Loup Chatin (FRA) | Patrick Pilet (FRA) |
#65 | Panis Racing | Julien Canal (FRA) | Nicolas Jamin (FRA) | Job van Uitert (NLD) |
#83 | AF Corse | François Perrodo (FRA) | Nicklas Nielsen (DNK) | Alessio Rovera (ITA) |
LMGTE PRO Klasmanı
Araç No | Takım | 1. Sürücü | 2. Sürücü | 3. Sürücü |
#51 | AF Corse | Alessandro Pier Guidi (ITA) | James Calado (GBR) | Daniel Serra (BRA) |
#52 | AF Corse | Davide Rigon (ITA) | Miguel Molina (ESP) | Antonio Fuoco (ITA) |
#63 | Corvette Racing | Antonio Garcia (ESP) | Jordan Taylor (USA) | Nicky Catsburg (NLD) |
#64 | Corvette Racing | Tommy Milner (USA) | Nicholas Tandy (GBR) | Alexander Sims (GBR) |
#74 | Riley Motorsports | Felipe Fraga (BRA) | Sam Bird (GBR) | Shane van Gisbergen (NZL) |
#91 | Porsche GT Team | Gianmaria Bruni (ITA) | Richard Lietz (AUT) | Frederic Makowiecki (FRA) |
#92 | Porsche GT Team | Kevin Estre (FRA) | Laurens Vanthoor (BEL) | Michael Christensen (DNK) |
LMGTE AM Klasmanı
Araç No | Takım | 1. Sürücü | 2. Sürücü | 3. Sürücü |
#21 | AF Corse | Simon Mann (GBR) | Christoph Ulrich (CHE) | Toni Vilander (FIN) |
#33 | TF Sport | Ben Keating (USA) | Henrique Chaves (PRT) | Marco Sorensen (DNK) |
#46 | Team Project 1 | Matteo Cairoli (ITA) | Mikkel Pedersen (DNK) | Nicolas Leutwiler (CHE) |
#54 | AF Corse | Thomas Flohr (CHE) | Francesco Castellacci (ITA) | Nick Cassidy (NZL) |
#55 | Spirit of Race | Duncan Cameron (GBR) | David Perel (ZAF) | Matthew Griffin (IRL) |
#56 | Team Project 1 | Brendan Iribe (USA) | Ollie Millroy (GBR) | Ben Barnicoat (GBR) |
#57 | Kessel Racing | Takeshi Kimura (JPN) | Frederik Schandorff (DNK) | Mikkel Jensen (DNK) |
#60 | Iron Lynx | Claudio Schiavoni (ITA) | Alessandro Balzan (ITA) | Raffaele Giammaria (ITA) |
#61 | AF Corse | Louis Prette (ITA) | Vincent Abril (FRA) | Conrad Grunewald (USA) |
#66 | JMW Motorsport | Renger van der Zande (NLD) | Mark Kvamme (USA) | Jason Hart (USA) |
#71 | Spirit of Race | Pierre Ragues (FRA) | Franck Dezoteux (FRA) | Gabriel Aubry (FRA) |
#77 | Dempsey-Proton Racing | Christian Ried (DEU) | Harry Tincknell (GBR) | Seb Priaulx (GBR) |
#79 | Weathertech Racing | Cooper MacNeil (USA) | Julien Andlauer (FRA) | Gianluca Giraudi (ITA) |
#80 | Iron Lynx | Matteo Cressoni (ITA) | Giancarlo Fisichella (ITA) | Richard Heistand (USA) |
#85 | Iron Dames | Rahel Frey (CHE) | Sarah Bovy (BEL) | Michelle Gatting (DNK) |
#86 | GR Racing | Michael Wainwright (GBR) | Benjamin Barker (GBR) | Ricardo Pera (ITA) |
#88 | Dempsey-Proton Racing | Fred Poordad (USA) | Patrick Lindsey (USA) | Jan Heylen (BEL) |
#93 | Proton Competition | Michael Fassbender (IRL) | Matt Campbell (AUS) | Zach Robichon (CAN) |
#98 | Northwest AMR | Paul Dalla Lana (CAN) | Nicki Thiim (DNK) | David Pittard (GBR) |
#99 | Hardpoint Motorsport | Andrew Haryanto (IDN) | Alessio Picariello (BEL) | Martin Rump (EST) |
#777 | D'Station Racing | Satoshi Hoshino (JPN) | Tomonobu Fujii (JPN) | Charlie Fagg (GBR) |
2022 Le Mans 24 Saat Grafikleri Nasıl Yorumlanır?
Yarışın keyfini tam anlamıyla çıkarabilmek için sıra geldi grafikleri yorumlamaya. Yayında fotoğraftakilerden daha farklı grafikler de oluyor ancak temel mantığı anlayınca diğerlerini yorumlamak oldukça kolay. Şimdi sırayla ilerleyelim:
1. Yarışın bitimine kalan süreyi gösterir.
2. Araç numarasını ve takımını gösterir.
3. Sürücünün maruz kaldığı G kuvvetini gösterir.
4. Aracın hızını, kaçıncı viteste olduğunu, gaza mı yoksa frene mi basıldığını gösterir.
5. Araç üstü kameradan yayın yapıldığını gösterir.
6. Verilerin hangi klasmana ait olduğunu gösterir.
7. Bu grafikte GTE Pro klasmanında yarışan sürücüler ve aralarındaki zaman farkı gösterilmiş.
8. Altyazı bölümü. Burada genel klasmandan ve diğer klasmanlardaki son durumlara dair bilgiler verilir. Yarış dışı kalan araçlar belirtilir.
9. "FL" yani "Finish Line". Bu işaret bitiş çizgisinin pist üstündeki yerini gösterir.
10. Pistin şemasını gösterir.
11. "S1 ve S2" işaretleri 1. ve 2. sektörün olduğu bölgeleri gösterir.
12. Gri nokta aracın pist üstündeki konumunu gösterir.
Bu grafiklere ek olarak başka grafikler de veriliyor. Örnek vermek gerekirse, Formula 1'de gördüğümüz gibi, sol kısımda alt alta araç numaralarının yer aldığı grafikler de mevcut. Ancak gayet basit.
2022 Le Mans 24 Saat Yarış Takvimi
8 Haziran Çarşamba
10:00 - 10:35 Porsche Sprint Challenge France 1. Antrenman Seansı
11:05 - 11:50 Ligier European Series 1. Antrenman Seansı
12:20 - 12:55 Porsche Sprint Challenge France 2. Antrenman Seansı
13:25 - 14:25 Road to Le Mans 1. Antrenman Seansı
15:00 - 17:00 Le Mans 24 Saat 1. Antrenman Seansı
18:00 - 19:15 Ligier European Series 2. Antrenman Seansı
20:00 - 21:00 Le Mans 24 Saat Sıralama Antrenmanı Seansı
21:30 - 22:30 Road to Le Mans 2. Antrenman Seansı
23:00 - 01:00 Le Mans 24 Saat 2. Antrenman Seansı
9 Haziran Perşembe
09:50 - 10:45 Porsche Sprint Challenge France Sıralama Antrenmanı Seansı
11:15 - 11:35 Ligier European Series 1. Sıralama Antrenmanı Seansı
12:15 - 12:35 Ligier European Series 2. Sıralama Antrenmanı Seansı
13:10 - 13:30 Road to Le Mans 1. Sıralama Antrenmanı Seansı
13:45 - 14:05 Road to Le Mans 2. Sıralama Antrenmanı Seansı
14:35 - 15:20 Porsche Sprint Challenge France 1. Yarış
16.00 - 19:00 Le Mans 24 Saat 3. Antrenman Seansı
19:30 - 20:25 Road to Le Mans 1. Yarış
21:00 - 21:30 Le Mans 24 Saat Hyperpole
23:00 - 01:00 Le Mans 24 Saat 4. Antrenman Seansı
10 Haziran Cuma
10:30 - 11:15 Porsche Sprint Challenge France 2. Yarış
12:10 - 13:00 Ligier European Series 1. Yarış
11 Haziran Cumartesi
10:00 -10:50 Ligier European Series 2. Yarış
11:30 -11:45 Le Mans 24 Saat Isınma Seansı
12:20 -13:15 Road to Le Mans 2. Yarış
17:00 - Le Mans 24 Saat Başlangıç
12 Haziran Pazar
17:00 - Le Mans 24 Saat Bitiş
2022 Le Mans 24 Saat Hangi Kanalda Yayınlanacak?
8 Haziran Çarşamba
15:00 - 1. Antrenman - Eurosport 2
20:00 - Sıralama Turları - Eurosport 2
23:00 - 2. Antrenman - Eurosport 1
9 Haziran Perşembe
16:00 - 3. Antrenman - Eurosport 2
21:00 - Hyperpole - Eurosport 1
23:00 - 4. Antrenman - Eurosport 1
11 Haziran Cumartesi
11:30 - Isınma Turları - Eurosport 1
17:00 - Le Mans 24 Saat (Start) - Eurosport 1
12 Haziran Pazar
17:00 - Le Mans 24 Saat (Finiş) - Eurosport 1
* Dilediğiniz aracı, onboard açısından Eurosport Player üzerinden takip edebilirsiniz.
Keyifli seyirler.
tr.motorsport.com