Senenin en uzun gecesine hazır mısınız? Motor sporlarının en prestijli üç etkinliğinden biri olan Le Mans 24 Saat için geri sayım başladı. Bu sene 91. kez gerçekleştirilecek olan organizasyon 10 Haziran'da start alacak ve 11. Haziran'da damalı bayrağın dalgalanmasıyla sonlanacak. Bu unutulmaz yarışı ekran başında en iyi şekilde deneyimlemek için bilmeniz gereken her şey bu rehberde. Keyifli okumalar.
Le Mans 24 Saat Nedir?
Öncelikle genel kültür bilgimizi tazeleyelim. Le Mans 24 Saat, (orijinal adıyla Grand Prix de Vitesse et d'Endurance veya Hız ve Dayanıklılık Grand Prix'si) 1923'ten günümüze uzanan tarihiyle, takımların farklı klasmanlarda 24 saat boyunca yarıştığı ve rakipleriyle hız ve dayanıklılık anlamında mücadele ettiği en büyük yarış organizasyonudur. Yarış, Fransa'nın Le Mans bölgesindeki Circuit de la Sarthe olarak da bilinen Le Mans 24 Saat Pisti'nde gerçekleştirilmektedir.
Le Mans 24 Saat Pistinin Özellikleri Nelerdir?
Circuit de la Sarthe, 13.626 km uzunluğunda olup 21 virajdan oluşmaktadır. Pistin popüler bölümleri isimlerini, ikonik araçların marka ve model isimlerinden ve pistteki bazı ilginç faktörlerden almıştır. Bunlardan bazıları; Dunlop virajı ve şikanı (pistin üzerinde durduğu Dunlop Köprüsü), Esses (Esses Ormanları), Tertre Rouge (pistin o bölümündeki toprağın rengi), Hunaudiéres (Bentley), Mulsanne (Bentley), Indianapolis, Arnage, Maison Blanche (1970'lerde terk edilmiş bir yolun adı), Porsche virajı, Corvette virajı ve Ford şikanıdır.
Indianapolis pistin en hızlı, Arnage ise pistin en yavaş bölümüdür. Pistin tur rekorunu, 2017'de kaydettiği 3:14.791'lik zamanı ile Toyota TS050 Hybrid LMP1 sürücüsü Kamui Kobayashi elinde tutmaktadır.
Bu yıl Le Mans'da bir Türk pilot ve takım var!
Avrupa Le Mans Şampiyonası'nın başarılı takımı Racing Team Turkey ve Salih Yoluç, bu yıl Le Mans 24 Saat'e katılıyor! Salih Yoluç liderliğindeki Racing Team Turkey, dünyanın en prestijli yarışı olan Le Mans 24 Saate'te yer alacak ilk Türk takımı olacak.
8 tanesi Pro/Am kategorisinde olmak üzere 24 aracın yer aldığı LMP2 sınıfında mücadele edecek Salih ve takım arkadaşları, Cumhuriyetimizin 100’üncü yılına özel olarak hazırlanan tasarımı ile piste çıkacak olan 923 numaralı aracı ile yarışacak.
2022 Le Mans 24 Saat'te Hangi Klasmanlar Var?
Hypercar
2021 itibariyle yarışa katılan bu klasmanda iki tip araç olması hedeflenmektedir. Araçlar şu şekilde: LMH (Le Mans Hypercar, 2021'den itibaren pistlerde) ve LMDh (Le Mans Daytona hybrid). İki farklı tipte araç olmasının temel sebebi; FIA, ACO ve IMSA'nın, bu araçların FIA WEC ve IMSA WeatherTech SportsCar Şampiyonası'nda birbirlerine karşı mücadele etmesini amaçlamasıdır. Bu sayede araçlar Le Mans 24 Saat ve Daytona 24 Saat yarışlarında mücadele edecekler.
LMH, Le Mans Hypercar teknik düzenlemelerine göre düzenlenmiştir. Bu düzenlemede araçlarda farklı tasarımların uygulanmasına ve ön aks hibrit sisteminin kullanılmasına izin verilmektedir. Bu sene seriye katılmalarına izin verilen LMDh araçları ise farklı bir teknik düzenlemeye tâbi tutulacaktır. Bu düzenlemeye göre, aracın omurgasının (tüm araçtan içten yanmalı motor, hibrit sistem ve gövde çıkartıldığında kalan kısmın) Dallara, Multimatic, Ligier ve Oreca olmak üzere dört tedarikçiden sağlanması gerekmektedir.
Bu yıl Hiperaraç klasmanı tarihinde hiç olmadığı kadar dolu ve Le Mans'ın en ikonik markaları bu yarışa sonunda en üst sınıfta geri döndüler.
Cadillac, Porsche, Ferrari, Peugeot, Toyota, Glickenhaus gibi üreticiler bu yıl Hypercar sınıfında galibiyet mücadelesi verecekler ve bu yıl tam 16 araç Hypercar sınıfında yarışacak. Le Mans'ın en üst sınıfında bu kadar otomobili en son 2011 yılında, LMP1 sınıfında 17 araç olduğunda görmüştük.
FIA'nın 2023 Regülasyonları'na göre Hypercar klasmanı, kapalı kokpit prototipli, profesyonel sürücü ve üreticilerin, hibrit ve hibrit olmayan araçlarla mücadele ettiği bir klasmandır. Bu klasman için belirlenen bazı özellikler şu şekilde:
- Öngörülen zaman: 3:30.00
- Minimum ağırlık: 1030 kg
- Lastik tedarikçisi: Michelin
- Maksimum çıkış: 500 kw
Le Mans Prototype 2 (LMP2)
2017 yılında, LMP2 için yeni düzenlemeler getirildi ve maliyetleri azaltmak adına Oreca, Onroak Automotive, Dallara ve Riley-Multilmatic olmak üzere dört şasi üreticisi ile anlaşıldı ve motor tarafı için 4.2 litrelik V8 Gibson seçildi. Ayrıca bu kategori bağımsız takımlara yönelik oldu.
Ayrıca bir üreticinin aracının hızının geride kaldığı kanıtlanırsa, üreticinin ikinci sezon için şasisinde bazı değişiklikler yapma yetkisine sahip olması kabul edildi. Bu seçenek Dallara, Ligier ve Riley-Multimatic tarafından, Oreca 07 ile aynı performans seviyesini elde etmek için kullanıldı.
FIA'nın 2021 Regülasyonları'na göre LMP2 klasmanı, kapalı kokpit prototipli, bağımsız takımlara açık, Dallara, Oreca, Riley-Multimatic ve Onroak olmak üzere dört üreticinin yer aldığı klasmandır. Bu klasmana dair bazı özellikler şu şekilde:
- Motor: 4.2L V8 GIBSON 600 HP
- Minimum ağırlık: 930 kg
- Lastik tedarikçisi: Goodyear
- Yakıt tankı: Maksimum 75 litre
- Yarışılan seriler: Dünya Dayanıklılık Şampiyonası ve Avrupa Le Mans Serisi
Le Mans GTE Amateur (LMGTE AM)
Le Mans 24 Saat'in ana amacı, üreticilerin ve özel ekiplerin aynı pistte birbirleriyle mücadele edebilmeleri ve hem profesyonel hem de amatör sürücülerin dünyanın en büyük dayanıklılık yarışlarında birbirlerine karşı kendilerini ölçebilmelerini sağlamak.
Amatör sporcuların katılımcı listesinde yer almasını sağlamak için bir sürücü sınıflandırmasının da uygulandığı bu kategoride takımlar heyecan verici bir mücadeleye tutuşacak. Le Mans 24 Saat'in son anına kadar galibiyet veya podyum için şanslarını deneyecekler ve kendilerini 24 saat boyunca test edecekler.
FIA'nın 2022 Regülasyonları'na göre LM GTE AM klasmanı, iki kapılı, normal yola çıkmasına izin verilen yarış araçlarından oluşan, amatör sürücülere açık, performans dengesi modifiyelerine sahip araçların yer aldığı bir klasmandır. Bu klasmana dair bazı özellikler şu şekilde:
- Motor: Atmosferik maksimum 5500cc benzinli veya turboşarjlı maksimum 4000cc benzinli
- Minimum ağırlık: 1245 kg (denge modifikasyonlarına göre değişiklik gösterebilir)
- Yakıt tankı: 90L (Denge modifikasyonlarına göre değişiklik gösterebilir)
- Yarışılan seriler: Dünya Dayanıklılık Şampiyonası, Avrupa Le Mans Serisi, Asya Le Mans Serisi
2023 Le Mans 24 Saat'te Farklı Klasmandaki Araçlar Nasıl Ayırt Edilir?
Her klasmanı farklı bir renk temsil etmektedir. Pist üzerinde Hypercar araçları kırmızı, LMP2 araçlarını mavi ve son olarak LM GTE AM araçlarını turuncu ışık ve numaralarından ayırt edebilirsiniz.
2023 Le Mans 24 Saat'te Hangi Sürücüler ve Takımlar Mücadele Ediyor?
2022 Le Mans 24 Saat Grafikleri Nasıl Yorumlanır?
Yarışın keyfini tam anlamıyla çıkarabilmek için sıra geldi grafikleri yorumlamaya. Yayında fotoğraftakilerden daha farklı grafikler de oluyor ancak temel mantığı anlayınca diğerlerini yorumlamak oldukça kolay. Şimdi sırayla ilerleyelim:
1. Yarışın bitimine kalan süreyi gösterir.
2. Araç numarasını ve takımını gösterir.
3. Sürücünün maruz kaldığı G kuvvetini gösterir.
4. Aracın hızını, kaçıncı viteste olduğunu, gaza mı yoksa frene mi basıldığını gösterir.
5. Araç üstü kameradan yayın yapıldığını gösterir.
6. Verilerin hangi klasmana ait olduğunu gösterir.
7. Bu grafikte GTE Pro klasmanında yarışan sürücüler ve aralarındaki zaman farkı gösterilmiş.
8. Altyazı bölümü. Burada genel klasmandan ve diğer klasmanlardaki son durumlara dair bilgiler verilir. Yarış dışı kalan araçlar belirtilir.
9. "FL" yani "Finish Line". Bu işaret bitiş çizgisinin pist üstündeki yerini gösterir.
10. Pistin şemasını gösterir.
11. "S1 ve S2" işaretleri 1. ve 2. sektörün olduğu bölgeleri gösterir.
12. Gri nokta aracın pist üstündeki konumunu gösterir.
Bu grafiklere ek olarak başka grafikler de veriliyor. Örnek vermek gerekirse, Formula 1'de gördüğümüz gibi, sol kısımda alt alta araç numaralarının yer aldığı grafikler de mevcut. Ancak gayet basit.
2023 Le Mans 24 Saat Seansları Ne Zaman ve Hangi Kanalda Yayınlanacak?
Le Mans 24 Saat'in seansları bu yıl yine Eurosport kanallarından yayınlanacak. Eurosport kanallarından yarışı naklen izleyebilirsiniz.
7 Haziran Çarşamba
15:00 - 1. Antrenman
20:00 - Sıralama Turları
23:00 - 2. Antrenman
9 Haziran Perşembe
21:00 - Hyperpole
23:00 - 3. Antrenman
11 Haziran Cumartesi
17:00 - Le Mans 24 Saat (Start)
12 Haziran Pazar
17:00 - Le Mans 24 Saat (Finiş)
* Dilediğiniz aracı, onboard açısından Eurosport Player üzerinden takip edebilirsiniz.
Keyifli seyirler.
tr.motorsport.com