Virajda Apex, birçok kişi tarafından bilinçli veya bilinçsiz bir şekilde konuşulur ve uygulanır ancak güvenli ve hızlı sürüş için oldukça önemli bir ifadedir. Bu nedenle çok iyi kavranması gereken sürüş terimlerinden birisidir. Daha önce sürüş ile ilgili olarak understeer (önden kayma) ve oversteer (arkadan kayma) konularını anlatmaya çalışmıştık. Şimdi ise bu konular ile birlikte değerlendirilebilecek Apex ve yarış çizgisi kavramları üzerinde duracağız.

Önemli: Anlatmaya çalışacağımız kavramları teorik bilgilerle uygulamak oldukça zordur ve tecrübe ister. Ayrıca şehir yolları ve sokaklarda uygulanması sakıncalıdır. Bu tip yollarda viraj ve dönüş kurallarına harfiyen uymak gereklidir. Bu nedenle pistlerde ve trafiğe kapalı yerlerde uygulanması gereken bu sürüş tarzlarını ve kurallarını lütfen trafiğe açık yollarda denemeyin.

Apex nedir?

Apex terimi aslında bir geometri terimidir ve ikizkenar bir üçgenin, piramidin veya koninin tabanından en uzakta bulunan noktasına verilen isimdir. Bir nevi tepe noktası da denilebilir. Diğer taraftan bu terimin viraj için kullanılan apex terimine tepe noktasını ifade ettiği için geçtiğini düşünüyoruz.



Virajda Apex nedir?

Apex temel olarak virajın içerisine en yakın olunan noktadır. Geometrideki apex terimine benzerliği ise aşağıdaki çizimlerden açıklanabilir. Virajın dışından virajın içine en uzakta olan nokta işaret edilirse bunun geometrideki apex kavramına benzer bir şekilde olduğu görülebilir. Bu nedenle virajın bu noktasına Apex denildiğini düşünüyoruz. Sonuç olarak Apex noktası genellikle dönüşün geometrik merkezidir ancak bu bazı durumlarda değişebilmektedir. Yaptığımız sadece bir genellemedir.

Diğer taraftan Apex ideal bir sürüş çizgisi üzerinde virajda yaklaşılması gerekilen en yakın ve doğru dönüş noktası olarak da sürüş açısından tarif edilebilir. Bu sürüş çizgisinin diğer bir ismi de yarış çizgisidir ve özellikle yarışlarda disiplinli bir şekilde uygulanan önemli bir rotadır.

Not: Her iki terimin ortak olmasından ve benzerliklerden yola çıkarak bu bağlantıyı kurduğumuzu belirtmek isteriz. Konu hakkında hem matematik hem de sürüş anlamında benzerlik kuran bir yayın bulunmuyor.


Virajda apex noktaları

Yarış Çizgisi nedir?

Temel olarak sürüş sırasında tur zamanını en aza indirmek için izlenmesi gerek rotadır. Bu rotayı en iyi şekilde gerçekleştirebilmek için virajda bulunan apex noktalarının en iyi şekilde yakalanması gerekir. En hızlı yarış rotası temel olarak en az direksiyon hareketi ile en uzun süre düz tutulabilen gidiştir. Çok ani ve sert direksiyon hareketleri zaman kaybettirir. Ayrıca her virajın ve aracın kendine özgü bir karakteristiği vardır. Bu nedenle bu rota araca ve viraja göre farklılık gösterebilir.

Yarış çizgisi üzerinde bulunan apex noktalarını yakalamak basit bir bilgisayar oyunu oynarken puanları yakalamak gibidir. Yoldaki bu noktalar ne kadar iyi bir şekilde yakalanırsa sürüş mükemmelleşir ve tur süresi kısalır. Önemli olan çok hızlı kullanmak ve aceleci olmak değil bu şekilde ideal noktaları yakalamaktır. Bu nedenle hız değil hassasiyet önemlidir.


Virajda apex ve yarış çizgisi

Kaç tip Apex vardır?

Günümüzde viraj içerisinde 2 farklı sürüş tipi için 2 farklı Apex noktası tanımlanmıştır.

Geometrik Apex ve Klasik Yarış Çizgisi

Bu tip sürüşte amaç hızın muhafaza edilerek viraj dönüş şiddetinin yumuşatılmasıdır. Mümkün olan en dış kısmından virajın iç kısmına girilir ve tam orta noktada olduğu varsayılan apex noktası yakalanarak girişe simetrik bir şekilde bu sefer viraj dışında mümkün olan en dış kısma doğru çıkılır. Yapılan tüm direksiyon hareketleri mümkün olan en az hareketle gerçekleştirilmelidir.

Oversteer – Arkadan kayma ihtimalini azaltır
Understeer – Önden kayma ihtimalini azaltır
Yakıt tüketimine olumlu yönde faydası vardır
Lastiklerin ömrünü uzatır
Özellikle düşük güce sahip araçlarda maksimum tutunma sağlar
En hızlı tur için zaman kaybına neden olur



Geç Apex ve Modern Yarış Çizgisi

Bu tip sürüşün en büyük farkı viraj içerisine doğru dönüşün geç yapılması ve apex noktasının geometrik merkezden bir miktar kaymasıdır. Bu şekil, viraj içerisine bir miktar yavaş girilmesine neden olsa da virajdan çıkış daha hızlı bir şekilde gerçekleştiği için en hızlı tur zamanları için daha avantajlıdır.

Geç frenlemeye olanak sağlar
Yarışlarda viraja girerken sollamaya olanak sağlar
Yüksek güçlü araçlarda dönüşlerde zaman kazanılmasını sağlar
Viraj çıkışında gücün erken kullanılmasına olanak sağlar
Lastikleri zorlar
Düşük güçlü araçlarda zaman kaybına neden olur