Formula 1 pilot numaraları çoğu kişi için sadece araçlarda yer alan rastgele sayılar gibi görünebilir -ancak aslında numaralar pek çok pilotun karakterini, geçmişini veya hikayesini yansıtan bir ayna.
Sporu televizyon başından takip eden insanlar olarak zaman zaman pilotların da insan olduklarını, hepsinin F1’e gelene kadar uzun yollardan geçtiklerini unutma eğilimindeyiz.
Pilotlar ise nereden geldiklerini asla unutmuyorlar, hikayeleri ömür boyunca bir gurur kaynağı olarak peşlerinden geliyor. Formula 1 pilot numaraları, bu hikayeyi bizlerle paylaşabilecekleri mecralardan biri.
Formula 1 pilot numaraları: Geçmişte durum nasıldı?
Birçok sporun aksine Formula 1 pilot numaraları konusunda uzun süre boyunca bir serbestlik tanımadı; aksine bu konuda oldukça sıkı bir rejimle karşı karşıyaydık.
1974 yılında Formula 1 pilot numaraları konusunda ilk kez bir düzenleme getirildi. FIA, önceki yılın takımlar şampiyonası sonuçlarına göre her takımı numaralandırdı ve bu numaraların kalıcı olacağını açıkladı -yani takımlar seride yarıştıkları her yıl aynı numaraları kullanacaklardı!
Bu durumun tek istisnası şampiyonluktu; 1 ve 2 numaralar eğer ki şampiyonluğa ulaşan pilot takım değiştirirse şampiyonun yeni takımına gidiyordu. Şampiyon olunamayan sezonlarda ise şampiyonluğun kaybedildiği sezonki sıralara göre numara veriliyordu.
Çoktan unutulan bu sistemin belli açıkları da vardı. Örneğin Ferrari 1979 sezonunda şampiyon olarak 1980 sezonunda 1-2 numarayla yarışmıştı. 1980 sezonunda ise ancak onuncu olabilen takım, bu nedenle 27-28 numarayla yarışmak zorunda kaldı.
O sezonun ardından uzun süre şampiyonluğa hasret kalan Ferrari, 1981-1995 arası kendileriyle özdeşleşen 27-28 numara ile yarışmak durumunda kaldı.
Benzer bir durum Tyrrell için de geçerliydi. 1973 sezonunu takımlar şampiyonasında ikinci tamamlayarak 3-4 numarayı alan Tyrrell bir daha şampiyonluk göremedi -bu sayede de 1995 yılına kadar kesintisiz bir şekilde 3-4 numarayla yarışabildiler!
Formula 1 pilot numaraları: 1995-2014 arası
1995 yılında Formula 1 yönetimi tarafından artık tarihi geçmiş bu sisteme son verildi ve “her sezon yeni numara” sistemine geçiş yapıldı.
Bu sisteme göre Formula 1 pilot numaraları her sezon bir önceki sezonun takımlar şampiyonası sıralamasına göre tekrar tekrar belirlenecekti.
Tek istisna bir kez daha Pilotlar Şampiyonu’nun takımının her halükarda 1-2 numarayı taşıyacak olmasıydı.
Örneğin McLaren normalde 2006 sezonunu takımlar şampiyonasında üçüncü tamamlamıştı ve 2007 yılında 5-6 numarayı almaları gerekiyordu. Ancak 2006 Pilotlar Şampiyonu Fernando Alonso takım McLaren’a geçtiği için takım 1-2 numarayla yarıştı, 2006 Takımlar Şampiyonu Renault ise 3-4 numarayı almak zorunda kaldı.
Bu sistem tam 19 yıl yürürlükte kaldı, ancak hiçbir zaman pek sevilen bir sistem olmadı. Her sezon numaraların değişmesi ne pilotlara bir hikaye anlatma fırsatı veriyordu, ne de takımlara bir karakter koyma fırsatı.
Formula 1 pilot numaraları: Mevcut sistem nasıl?
2014 yılında Formula 1 yönetimi nihayet tüm pilotlara istedikleri numaraları seçme özgürlüğünü tanıdı. 2-99 arası her numara seçilebilirdi, 1 numara ise mevcut Pilotlar Şampiyonu için ayrılmıştı.
Ancak yine de her konuda tam bir serbestlikten bahsedemeyiz.
Örnek vermek gerekirse Formula 1 kariyerine adım atan veya 2014 yılında numara seçen bir pilot, kariyeri bitene kadar bir daha numara değiştiremiyor.
Kariyeri biten bir pilotun numarası da hemen alınamıyor, numaralar ancak söz konusu pilotun Formula 1’den ayrılışından iki yıl geçtikten sonra boşa çıkıyor.
Bu durumun en büyük örneğini 2025 sezonunda gözlemleyeceğiz; Jack Doohan uzun yıllar Kimi Raikkonen’e ait olan 7 numara ile yarışacak, Gabriel Bortoleto ise Sebastian Vettel’in 5 numarasını devralacak.
Pilotlar, takımlar ve izleyiciler tarafından oldukça beğenilen bu sistem, bir daha büyük ihtimalle yürürlülükten kalkmayacak.
padoktansesler.com