Sprint yarışlarının bu sezon 3 hafta sonunda deneneceği resmileşti ve bu yarışlardan ilki bu hafta sonu Britanya Grand Prix'sinde gerçekleştirilecek. Biz de sizler için bu formatın deneneceği ilk hafta sonu öncesinde, sprint yarışları hakkında bilmeniz gerekenleri derledik.
Sprint yarışı nedir ve sprint yarışları F1'e neden geldi?
Sprint yarışları, bir hafta sonundaki ana yarışın kısaltılmış versiyonudur ve sprint yarışlarında ana yarışa kıyasla daha az kilometre tamamlanır. Sprint yarışları birçok seride kullanılmakta. Bu serilerden en bilineni olarak F1'in destek serisi Formula 2'yi gösterebiliriz.
Sprint yarışlarının Formula 1'e gelme sebebi ise bütün hafta sonunun heyecan seviyesini arttıracak olması. Sprint yarış formatı sayesinde, hafta sonunda gerçekleştirilen her seans önemli olacak ve aksiyon bütün hafta sonuna yayılacak.
3 gün boyunca gerçekleştirilecek olan neredeyse her seans grand prix'ye direkt olarak etki edeceğinden, her seans ayrı bir heyecana ve öneme sahip olacak.
Her seansın ayrı bir öneme sahip olmasıyla normalde kısmen daha sakin geçen cuma günü de ayrı bir önem kazanacak ve daha dolu geçecek. Taraftarlar hafta sonunun 3 günü de büyük bir seans izleyebilecek (sıralama turları, sprint yarış, grand prix) ve aksiyon 3 güne yayılmış olacak.
Hafta sonunda yer alan 3 günün daha dolu geçmesinin, hafta sonunun genelinde daha iyi bir tecrübe yaratacağı düşünülüyor.
F1, uzun süredir geleneksel hafta sonu formatında değişikliğe gitmeyi düşünüyordu. Yeni bir format arayışında ters grid uygulaması gibi diğer opsiyonlar da gözden geçirilse de bu formatlar sprint yarışlara kıyasla daha az ilgi gördü.
Sprint yarışı nasıl olacak?
Sprint yarışlarında 100km tamamlanacak ve yarışlar 25-30 dakika (ortalama 20 tur) kadar sürecek. Bu yarışlarda pilotlar; pite girmek zorunda olmayacak, yarışa istediği lastikle başlayabilecek ve ortalama 20 tur boyunca damalı bayrağa kadar tam gaz yarışacak.
Sprint yarışlarının grid dizilimi, cuma akşamı gerçekleştirilecek geleneksel sıralama turlarının sonuçlarına göre belirlenecek.
Sprint yarışının sonuçları ise pazar günü gerçekleştirilecek olan geleneksel grand prix'nin grid dizilimini belirleyecek.
Sprint yarış hafta sonlarının formatı nasıl olacak?
Sprint yarışlarının düzenleneceği hafta sonlarında seans zamanları, normal hafta sonlarına göre değişiklik gösterecek.
Hafta sonu Cuma günü 1 saat sürecek 1. antrenman seansıyla başlayacak. Bu seansın ardından kapalı park kuralları devreye gireceğinden ve sıralama turları gerçekleştirileceğinden, bu seansı verimli geçirerek doğru ayarları bulmak çok önemli olacak, yüksek ihtimalle fazlasıyla bir yoğun seans izleyeceğiz.
Cuma akşamı, ilk antrenman seansının ardından geleneksel sıralama turları gerçekleştirilecek. Bu seansın sonuçları, sprint yarışın grid dizilimini belirleyecek.
Cumartesi sabahı hafta sonunun ikinci ve son antrenman seansı gerçekleştirilecek. Bu seans da 1 saat uzunluğunda olacak. İkinci antrenman seansının ardından ise sprint yarış gerçekleştirilecek.
Sprint yarışın sonuçları, pazar günkü yarışın grid dizilimini belirleyecek. Pazar günkü ana yarışta 305 km tamamlanacak ve ana yarıştaki puan sistemi aynı kalacak.
Sprint hafta sonu formatı:
Cuma öğle saatleri – 60 dakikalık ilk antrenman seansı.
Cuma akşamı – Q1, Q2 ve Q3 seanslarından oluşacak geleneksel sıralama turları, sprint yarışın grid dizilimi belirlenecek.
Cumartesi sabahı – 60 dakikalık 2. antrenman seansı
Cumartesi öğle saatleri – Sprint yarışı, 100km tamamlanacak ve grand prix'nin grid dizilimi belirlenecek.
Pazar – 300 kilometrelik geleneksel grand prix.
TSİ Britanya GP seans zamanları:
Cuma
1. antrenman: 16:30-17:30
Sıralama: 20:00-21:00
Cumartesi
2. antrenman: 14:00-15:00
Sprint yarışı: 18:30-19:00
Pazar
Grand Prix: 17:00
Lastik kuralları nasıl olacak?
Takımlar, 1. antrenman seansında 2 set lastik kullanabilecek. Ardından sıralama turlarında maksimum 5 set yumuşak lastik kullanılmasına izin verilecek ve sıralama turlarında sadece yumuşak lastikler kullanılabilecek.
2. antrenman turlarında ise takımlar seçtikleri bir set lastiği kullanabilecek. Takımlar, hem sprint yarışa hem de grand prix'ye ise istedikleri lastiklerle başlayabilecekler.
Cuma:
Hafta sonunun ilk antrenman seansına takımlar seçtikleri iki set lastikle katılacaklar.
Sıralama turlarında 5 set yumuşak lastik kullanılabilecek ve sadece yumuşak lastik kullanımına izin verilecek.
Cumartesi:
Sabah 60 dakikalık 2. antrenman seansı gerçekleştirilecek ve takımlar istedikleri bir set lastiği bu seansta kullanacaklar.
Öğleden sonra 100 kilometrelik sprint yarış seansı olacak ve takımlar bu yarış için istedikleri iki set lastiği seçebilecekler.
Pazar:
Kalan iki set lastik ile tam mesafe bir Grand Prix yarışı düzenlenecek
Yağmur olması halinde:
Etkinliğin başında 3 set yağmur, 4 set geçiş lastiği olacak.
1. antrenman seansı ya da sıralama yağmurlu geçerse, takımlar ekstra bir set geçiş lastiği alabilecekler ancak kullanılan geçiş lastiği, Sprint yarışı öncesi geri verilecek.
Sprint yarışı yağmurlu olursa, takımlar 1 set kullanılmış yağmur ya da geçiş lastiğini yeni set geçiş lastikleriyle değiştirmek için geri verebilirler.
Toplamda 9 set geçiş ve yağmur lastiği olacak.
Yeni lastik kuralları, Pazar günkü yarışın stratejisini nasıl etkileyebilir?
Kurallara bakıldığında, takımların antrenman seanslarında yumuşak lastik setlerini kullanmayacağı düşünülüyor. Çünkü takımların ellerindeki 6 yumuşak lastik setinin 5’i sıralama turlarına ve 1 tanesi de sprint yarışına gidecek. Bu yüzden takımlar yüksek ihtimalle antrenman turlarında birer orta ve sert lastik seti yakacaklar.
Tabii, büyük takımlar Q1 ya da Q2’den çıkmak için birer set yumuşak lastik kullanıp son seansta 2 set kullanarak toplamda 4 set harcayarak, 1 seti saklayabilirler.
Yine de yumuşak lastikler, bu formatla beraber daha değerli bir hâl alacaklar ve herhangi bir takımın antrenman turlarında yumuşak lastiklerini tamamıyla harcadığını büyük ihtimalle görmeyeceğiz.
Bununla birlikte sürücüler, araçlarını yumuşak lastiklerle tam olarak hissedemeden sıralama turlarına çıkacaklar. Buna ek olarak, pilotların normal bir hafta sonunun 3. antrenman seansında yaptıkları sıralama turları simülasyonlarının gerçeğe yakınlık oranı da düşecek. Çünkü simülasyon esnasında yumuşak lastik harcanamayabilir. Araçlar, lastik hamurunun farklılığına göre farklı şekilde performans gösterebiliyorlar.
Lastik seçiminin hafta boyunca serbest bırakılması, Imola’da kırmızı bayrakların ardından da gördüğümüz gibi, herkesin aynı stratejiyi kullanacağı anlamına gelmiyor.
Cuma günü takımların lastikleri ne kadar kullanabileceği hakkında topladığı veriler yanlış çıkabiliyor. Çoğu zaman grand prix’lerde lastiklerin tahmin edilenden daha uzun veya daha kısa süre gidebildiğini görebiliyoruz. Takımların değişen şartlara nasıl adapte olacağını görmek de ilgi çekici olacak.
Sprint yarışları, herkese serbest lastikle başlama özgürlüğü vererek, yarışların strateji boyutunu kaldırmış gibi duruyor olabilir. Ancak stratejileri tamamen takımların eline bırakmak da çok güzel sonuçlar doğurabilir.
Bu sezon kaç sprint yarış düzenlenecek?
Şu an 2021 sezonu için 3 sprint yarışı planlanmış durumda ki bu 3 yarıştan ilki bu hafta sonu Britanya Grand Prix'sinde düzenlenecek. İkinci sprint yarış hafta sonu, Eylül ayında Monza'da, İtalya GP'de gerçekleştirilecek.
Üçüncü yarışla alakalı henüz resmi bir açıklama yapılmadı. Sadece yarışın Avrupa kıtasının dışında düzenleneceği bilinmekte. Brezilya GP gerçekleşebilirse, söylentilere göre 3. yarış Brezilya'nın Interlagos pistinde yapılacak.
Sprint yarışlarında puan dağıtılacak mı?
Sprint yarışlarında puan dağıtılacak ancak sadece yarışı ilk 3 sırada tamamlayan pilotlar puan alacak. Sprint yarışı kazanan pilot 3, yarışı ikinci sırada tamamlayan pilot 2 ve sprint yarışı üçüncü sırada tamamlayan pilot 1 puan kazanacak.
Böylelikle bir sprint hafta sonunda toplanabilecek maksimum puan sayısı 29 olmuş olacak.
Geleneksel grand prix'lerin ardından düzenlenen podyum seremonisi, sprint yarışlarının ardından düzenlenmeyecek.
Yarışın ardından podyum töreni olmasa da yarışı kazanan pilot, bir kupa kazanacak ve bu tören daha çok normalde pole pozisyonunu kazanan pilotun kapalı parkta (Parc fermé) Pirelli lastiği kupasını almasına benzeyecek. Yarışı kazanan pilot, kapalı parkta sprint yarış kupasıyla fotoğraflanacak.
Bundan önce ise ilk üçe girenlere geçmişte podyum törenlerinde sürücülere verilen özel podyum çelenkleri verilecek. İlk üç isim bu çelenklerle beraber geçiş törenine katılacaklar.
F1, bu çelenklerin "benzersiz tasarımlara" ve modern bir dokunuşa" sahip olacağını açıkladı.
Pilotlar, yarışın ardından start finiş düzlüğüne gelerek araçlarını olması gereken yere bırakacaklar. Ardından bu çelenkleri takarak, yaklaşık 100 ila 140 bin taraftarı selamlayacakları bir geçiş törenine çıkacaklar.
Bir pilot, sprint yarışı bitiremezse ne olacak?
FIA, sprint yarış hafta sonuyla alakalı sportif regülasyonları yayınlayana kadar bunun net bir cevabı olmayacak ancak çok yüksek ihtimalle sıralama turlarına benzer bir senaryo göreceğiz.
Yani sprint yarışı bitiremeyen bir pilot, yüksek ihtimalle pazar günkü grand prix'ye sprint yarışın sonunda yer aldığı sıradan başlayacaktır.
Örnek verecek olursak, bir pilot sprint yarışta yarış dışı kalan ilk kişi olursa, pazar günkü yarışa gridin sonunda başlayacaktır. Aynı sıralama turlarının ilk bölümünde kaza yapan bir pilotun yarışa son sırada başlaması gibi.
Bir araç hasar alırsa ne olacak?
Takımlar, sprint yarışlarının maliyetlerini dengeleyebilmek adına 3 yarış için bütçe sınırlamasına dahil olmayan 500.000 dolarlık bir paket konusunda anlaşmaya vardı. Bu paketin sprint yarışı dışındaki maliyetleri karşılamak için kullanılmadığından emin olunacak.
Para boyutunun dışına bakacak olursak, bir takım sprint yarışta aracına hasar alırsa, o takımın bu parçaları kapalı park kurallarından dolayı bire bir aynılarıyla değiştirmeleri gerekecek. Kapalı park kuralları normalden bir gün önce, cuma günü devreye girecek. Bu da takımlara ayrı bir meydan okuma sunmuş olacak.
Sprint yarışları gelecek yıllarda da olacak mı?
Sprint yarışlarının bu sezonki üç yarıştan sonra kullanılıp kullanılmayacağı kesin olarak bilinmiyor.
Format, bu sezonki 3 yarışta başarılı olursa ve taraftarlar tarafından olumlu bir geri dönüş alınırsa, 2022 sezonunda ve ilerisinde de çok yüksek ihtimalle devam edecek. Bu format beğenilse ve gelecek senelerde uygulansa bile F1, bu formatı her hafta sonu kullanmayı planlamıyor. Sadece bu formatın kullandığı hafta sonu sayısı artabilir.
Yani, sprint yarışlarının geleceği bu sezon gerçekleştirilecek 3 etkinliğin ardından takımlar, pilotlar ve F1 takipçileri tarafından gelecek geri bildirimin ardından değerlendirilecek.
Hatırlarsanız, 2016 senesinde getirilen ve her 90 saniyede bir en yavaş aracın elendiği "elemeli sıralama turları" formatı; takımlar, pilotlar ve seyirciler tarafından oldukça olumsuz bir geri dönüş alınca, 2 yarışın ardından kaldırılmıştı.
F1 motor sporları şefi Ross Brawn ise sprint yarışlarının geleceği hakkında “[Sprint yarışları] başarılı olmazsa, bu formata devam etmeyeceğiz. Seyircilerin ilgisini çekmezse, bunu yapmamızın bir anlamı kalmaz. Hayranların beğenisini almazsa, bunun bize bir yararı olmaz.”
“Bence bunun iyi yönlerinden biri, tüm sezon boyunca değil de sadece 3 yarışta denenecek olması. Geçmişte F1’in en çok zorladığı noktalardan biri, sonraki sezonlar için teorik düzenlemeler yapmaktı.” ifadelerini kullandı.
tr.motorsport.com