Scuderia AlphaTauri takımında lastik mühendisi olarak görev almış olan Vuslat Odabaşı, geride kalan Kanada, Avusturya ve Britanya yarışlarını teknik açıdan analiz etti.

Formula 1'de 2023 sezonunun 10. yarışı geride kalırken, Oracle Red Bull Racing'in grand prix kazanma serisi devam ediyor. Max Verstappen'in üst üste altı ve toplamda sekiz, Sergio Pérez'in ise iki yarış galibiyeti aldığı süreçte Oracle Red Bull Racing takımı da toplam 411 puan topladı. Daha önce sezonun ilk yedi yarışını değerlendiren Vuslat Odabaşı, şimdi de Kanada, Avusturya ve Britanya'daki yarışların teknik analizini yaptı.

Kanada GP

Son ana kadar iptal olması beklenen Kanada GP’sinin koşulduğu Circuit Gilles Villeneuve Pisti, takvimdeki en az pit stop zaman kaybı yaratan pist. Pit’e giren otomobiller üç virajı atlarken 20 saniyeden az zaman kaybediyor. Toplam virajların düzlüğü oranını ele alırsak Azerbaycan’a ve Sochi’ye yakın bir oran görüyoruz. Lastikleri çok zorlamayan asfalt ve hava şartları nedeniyle Pirelli buraya C3 (sert), C4 (orta) ve C5 (yumuşak) hamurları getirdi. Ancak serbest antrenman seanslarındaki analizlere göre C5 maalesef çok hızlı performans kaybediyor ve yarışın sadece %16’lık kısmını tamamlayabiliyordu. Bunun nedeni lastiklere binen yanal yük değil, daha çok düşük hızlı virajlardan çıkıştaki yük idi.

Rakiplerinin aksine frenlemeyi ve tutuşu daha da artırmak isteyen Oracle Red Bull Racing (RBR) orta - yüksek yük arka kanatla gelerek hızını biraz düşürdü. Son antrenman seansına kadar RBR’den daha çok yarışa odaklanan uzun turlar gördük. Her ne kadar düşük motor modunda gidiyor olsalar da RBR %61’lik tam gaz kullanımıyla ilk sıradaydı. Bu sırada iki yeni ön kanat deneyen RBR garajında yeni kanadın iç alanında daha fazla yük (hem yere basma hem hava direnci) taşıyan genişletilmiş bir üst kanat elemanı vardı. Hem frenlemeyi iyileştirmek hem de yüksek hızlı virajlarda önden kaymayı engellemek için.



Sıralama turlarına geldiğimizde Max Verstappen’in inanılmaz frenleme potansiyeline tanıklık ettik. 150 - 300 km/s arasındaki frenlemelerde 5g’nin üstüne ulaştı. Alexander Albon’un kuru lastik ve düşük yük ayarlarında 343 km/s maksimum hıza ulaşması dışında ona en çok yaklaşan 337 km/s ile Verstappen oldu. Grid’deki diğer takımlar ise bu konuda hayli yavaştı. Fernando Alonso her ne kadar 10. viraja (hairpin) kadar önde olsa da Verstappen pistin geri kalanında zaman kazanarak öne geçti. Özellikle düşük hava direnci ile son düzlükteki ve şikandaki hızına kimse yaklaşamadı.

Yarış boyunca İspanya ve Miami kadar geçiş göremesek de yarış başlangıcında en hızlı kalkışı yapan Verstappen’in dışında bu yarışta maalesef Sergio Pérez’in strateji nedeniyle yarış temposu düşük kaldı. Verstappen’in maksimum hızının rakiplerinden çok düşük olmasının, diğer pilotların DRS kullanmaları ve hava koridorunu daha çok yakalamalarından kaynaklı olduğunu söyleyebiliriz. Verstappen yarış boyunca sadece birkaç turda 330 km/s hıza ulaşırken Albon, Charles Leclerc, Zhou Guanyu, Lance Stroll ve Kevin Magnussen 340 km/s üstü hızlara çıktı. (Albon’un maksimum hızı 345 km/s idi.) Pit stop’larda ise en yakın rakibinden 0.42s daha hızlıydı. Öte yandan Scuderia AlphaTauri (SAT) pilotu Tsunoda yarışta sert hamur lastikler ile en uzun stint rekorunu kırdı.

Avusturya GP

Avusturya GP'nin koşulduğu Red Bull Ring, aero verimliliğin en yüksek olduğu pistlerden biri. Cidde ve Melbourne gibi daha çok yüksek hızlı virajlardan oluşuyor. Ancak apeks hızlarını dikkate alırsak Silverstone’a yakın bir harita çizmiş oluruz. Lastikleri zorlamayan pistte düzlük sonrası frenleme performansı bir hayli önemli. Aynı şekilde sürüş yüksekliğinin de büyük rol aldığı pistte frenleme gücü yüksek olmasına rağmen (bir tur için +110kW) fren enerjisi (yaklaşık 7500 kJ) sezonun düşük pistlerinden biri. Kanada’ya benzer şekilde orta - yüksek yük arka kanatla hafta sonuna devam eden RBR dışında diğer takımlar pist rakımının yüksek olmasından dolayı yine daha çok orta yüklü arka kanatlar ile geldi.



SAT, grid’deki kanat ortası “V” şeklinde oyuk ve “Gurney Flap” (yere basma kuvvetini geliştirmek amacıyla üst kanat elementinin üstünde olan çıkıntı) ile gelen tek takımdı. Verstappen evinde pole’ü alırken toplam 47 turun pist limiti aşımı nedeniyle silindiği sıralama seansında Perez maalesef Q3’e çıkamadı. Verstappen maksimum hız açısından 325 km/s’e kadar çıkarken sadece 1 km/s ile Albon’un arkasında kaldı. Verstappen pistin yaklaşık %25’lik kısmında rakiplerinden daha hızlıydı, özellikle son virajdaki hızlı çıkışı ile Leclerc’in tur zamanının önüne geçmiş oldu. Ancak Verstappen üçüncü ve dördüncü viraj girişlerinde erken frenleme yaparak özellikle Carlos Sainz’a karşı zaman kaybetti. (0.14s ve 0.21s) Bir diğer yavaş kaldığı viraj ise dokuzuncu virajdı ve rakiplerinden ortalama 7 km/s daha yavaş apeks hızı ile yaklaşık 0.04s kaybetti.

Cumartesi günü sprint shootout’ta Verstappen son sektördeki yüksek tutuş performansı ile en hızlı turu attı ve her sektörde rakiplerinden daha hızlıydı. Sprint yarışında da tempoyu yüksek tutarak rakiplerinden tur başına en az 0.26s daha hızlı gitti. Yağmura rağmen Perez en hızlı başlangıcı yaptı, 100 km/s’den 200 km/s’ye 2.3 saniyede ulaştı. Hızlı kuruyan pist ile ıslak zemin lastikleri her turda 0.11 saniye daha da hızlanırken kuru lastikler her turda yaklaşık 5 saniye daha hızlıydı.



Yarışa liderlik etme konusunda rekora koşan Verstappen ilk pit stop sonrasında bu şansı kaybetti ve 249 tur ile Nigel Mansell’in 235 turluk rekorunu geçerek üçüncülüğe yerleşti. Bu durumda 305 tur ile Alberto Ascari rekoru elinde tutmaya devam ediyor. Yine de ortalama 20.2 saniye ile bu yarışta da en hızlı pit stop RBR’ye gitmiş oldu, SAT ise 21.9 saniye ile dördüncü en hızlı takım oldu. Hava ve asfalt sıcaklığı yanında düşük aşınmalı piste C3, C4, C5 hamurlarını getiren Pirelli’nin verilerine göre orta hamur tur başına sert hamurdan 0.06 saniye daha fazla kaybetmesine rağmen sert hamur kadar dayanıklıydı. Özellikle orta hamurda daha uzun süre gitmeyi planlayan RBR için yarış temposu düşüktü ve lastikleri korumayı başardılar, sert hamurda ise aşınma diğer büyük takımlarla eş değerdeydi. Sonuç olarak Verstappen bu hafta sonunda 34 puanı cebine koyarak şampiyonluğa doğru büyük bir adım atmış oldu.

Britanya GP

Viraj/uzunluk oranında Red Bull Ring'i ve İstanbul Park’ı andıran Silverstone Pisti herkesin bildiği üzere lastiklere meydan okuyan bir pist. Macaristan, Japonya, Monaco ve İspanya’dan sonra en yüksek lastik enerjisinin harcandığı pistte bunun nedenlerinden biri özellikle mikro pürüzlülüğü en yüksek pist olması dışında makro pürüzlülüğün de bir hayli yüksek olması. Bu nedenle Pirelli Britanya GP'si için geliştirilmiş ve sertleştirilmiş yanaklar ile en sert bileşenleri, yani C1, C2, C3 hamurlarını getirdi.

RBR piste uygun bir şekilde orta yüklü arka kanat getirdi ve “gurney flap” hava direncini azaltmak için kaldırıldı. Yüksek hava direncinden mağdur olan SAT ise düşük yüklü bir arka kanat ile geldi ancak yüksek hızlı virajlar için bu kanat otomobili yavaşlattı. İlk serbest antrenman turları sonunda RBR sürücüleri ön sırayı kaptılar ve 325 km/s maksimum hız ile rakiplerini geride bıraktılar. İkinci serbest antrenman turlarında ise bu hız 327 km/s ve son serbest antrenman turlarında ise 328 km/s’ye çıktı. Pistin %25’inde en hızlı sürücü Verstappen oldu. Sıralama turlarında en büyük etken tutuşun artmasıydı ki ilk turlarda tur zamanı 4.6 saniye iyileşti. Verstappen sadece son sektörde turunu iyileştirirken zaman kayıplarının çoğu yüksek hızlar sonrası elde edemediği frenleme performansı idi.



Biraz daha detaya inersek gelen güncellemeler ile Lando Norris daha ilk viraj Abbey'e gelmeden 0.023s kazandı ancak bu yüksek hızlı virajlar sonrasında üçüncü viraj girişinde 0.005s kaybetti. Viraj içinde 0.112s kazansa da sonraki viraja girerken Verstappen'den 16 km/s yavaş kalarak 0.9s kaybetti. McLaren her ne kadar ilk düzlükte hızlı olsa da DRS ile hala RBR kadar hız kazanamıyor. İlk DRS sonunda 10 km/s yavaş kalan Norris sonraki DRS bölgesinde de 8 km/s yavaş kaldı. Maggots Becketts bölgesine bakarsak Verstappen gazı daha geç keserek yüksek hızını korumaya devam etti. Chapel çıkışında da erken gaza dokunarak hızlı bir çıkış yaptı ve McLaren üzerinde toplam 0.6s zaman kazandı. Son virajlara gelirsek, özellikle 15. virajda Verstappen’in farklı bir fren - gaz izlediği hemen fark edildi. Son şikanda ise ortalama 7 km/s yavaş kalarak büyük bir zaman kaybetti.

Pazar günü kırmızı ışıklar söndüğünde Verstappen iyi bir başlangıç yaptı ancak orta hamurda en iyi kalkış Pérez’den geldi. Orta hamurda iyi bir performans gösteren RBR için yumuşak hamurlar o kadar da başarılı değildi ve çoğu takımdan daha fazla aşınma ile yarışı bitirdi. Rakipleri tur başına 0.025s yavaşlarken RBR için bu ortalama 0.05s idi ve bu da iki kat degradasyon anlamına geliyor. Yarış süresince yüksek tempoda devam eden Verstappen yarışı birinci tamamladı ve her hafta sonu ortalama 25.4 puan kazanarak tabloda en üstte kalmaya devam etti.



* DRS etkisi benzer şartlar altında hesaplanmıştır. (Lastik hamuru, trafiksiz temiz hava, hava ve asfalt sıcaklığı gibi)



Toplam Geçiş, Tur Başına Fren Gücü & Fren Enerjisi, Lastik Aşınma Enerjisi

redbull.com