Andretti’nin 2025 sezonunda Formula 1 gridine katılma girişimleri, padokta en çok tartışılan konulardan biri olmaya devam ediyor. Bu meselenin tartışılmasının sebebi şüphesiz Formula 1’in para ödüllerini alacak takım sayısının artması. Bu takımlara giden ödüllerin azalacağı, pastanın dilimlerinin küçüleceği anlamına geliyor.

Tartışmanın bir tarafında FIA var. FIA Andretti-Cadillac projesini, katılımın Formula 1’in değerini arttıracağı düşüncesiyle sonuna kadar destekliyor.

Griddeki diğer takımlar ise gride katılacak 11. takımın herhangi bir fayda getirmeyeceğini düşünüyor.

Diğer yandan ödül havuzuna başka bir takımın katılması, takımların Andretti’ye karşı çıkmasının en büyük sebeplerinden biri. Henüz net bir karar vermemiş olan Formula 1 yönetimi ise Andretti’nin Formula 1’e finansal açıdan katkı sağladığı şartıyla gride katılmasına izin vereceğini söylüyor.

Gridde halihazırda yer alan takımlar, resmi olarak Formula 1 yönetiminin vereceği karara müdahil olamayacaklar. Ancak 1.. takıma itiraz eden seslerin, Formula 1 CEO’su Stefano Domenicali’nin kararında etkili olacağı düşünülüyor.

Takımların gride katılacak 11. takıma karşı çıkmalarının en büyük sebebinin finansal motivasyonlar olduğu bir gerçek.

Konu hakkında Williams takım patronu James Vowles, Katar Grand Prix’sinde yaptığı açıklamada, takımların mali açıdan sıkıntılı olduğunu ve bu nedenle para ödülü havuzuna yeni bir takımın katılımının Formula 1’e değer kaybettireceğini söyledi.

Vowles, düşüncelerini şöyle açıkladı: “Benim takımdaki 900 çalışana karşı sorumluluğum bulunuyor. Finansal raporlarımıza baktığınızda fazlasıyla zarar ettiğimizi görebilirsiniz.”

“2021 ile 2022 sezonlarını karşılaştırdığınızda, zararın on milyonlarca dolar daha fazla olduğunu göreceksiniz. 2023 düşünüldüğünde ise zararımız kat kat artmış durumda.”

Andretti’nin F1’e giriş için ödeyeceği 200 milyon dolar rakam çoktan belirlenmiş durumda. Ancak 11. takımın gride gelişiyle birlikte ödül paralarının tekrar düzenlemesinin, takımların finansal durumuna etkisinin ne olacağı halen büyük soru işareti.

Tartışmanın sebebini anlamak için finansal verilere başvurmak gerekiyor.



Para ödülleri nasıl dağıtılıyor?

FIA ile Formula 1 yönetimi ve takımları arasında yapılan Concorde Anlaşması, para ödüllerinin hangi oranlara göre dağıtılacağını belirliyor.

Ödül miktarları kamuoyuna paylaşılmıyor. Ancak takımların ve Formula 1’in sahibi Liberty Media’nın herkese açık paylaştığı verileri kullanarak, para ödüllerinin nasıl paylaşıldığına dair fikir edinmek mümkün.

Concorde Anlaşması’nın maddelerine göre yapılacak en iyi tahmin; takımlara ayrılan ödül havuzunun, Formula 1’in elde ettiği toplam gelirin %50’sini oluşturduğu yönünde.

Ancak, belirli bir miktardan sonra Formula 1 yönetiminin payının arttığı ve takımlara dağıtılacak paranın oranının düştüğü tahmin ediliyor.

Örneğin 2022 sezonunda Formula 1 2.57 milyar dolar gelir elde etmişti. Ancak takımlara yapılan ödemeler 1.15 dolardı. İki rakam birbirine oranlandığında, takımlara dağıtılan payın %45’lik bir orana denk geldiği görülüyor.

Ayrıca bu ödüllerin takımlara eşit oranda dağıtılmadığı biliniyor.

Öncelikle Ferrari’nin Formula 1 tarihindeki öneminden dolayı toplam gelirin %5’i olduğu düşünülen bir paya sahip.

Ödüllerin dağıtılmasında en büyük madde takımların başarıları. Takımlar şampiyonasında şampiyon olan takıma kazandığı şampiyonluk sayısına göre bonus ödemeler yapılıyor.

Diğer bir bonus ise son 10 sezonda şampiyonayı ilk üçte bitiren takımlar. Bu takımlara yapılan ödemeler pastada özel bir dilimi oluşturuyor. Bu ödüller düşünüldüğünde Mercedes, Red Bull, Ferrari ve McLaren’in bu özel bonusları elde ettiği anlaşılabilir.



Tüm bu bonus ödüllerin, takımlara dağıtılan toplam ödül miktarının yaklaşık %25’ini oluşturduğu düşünülüyor.

Bu bonus ödüller dağıtıldıktan sonra, paranın geri kalanı takımların başarısına göre dağıtılıyor. Takımlar şampiyonasını birinci bitiren takım %14, sonuncu bitiren takım ise %6 oranda ödeme alıyor.

Formula 1’in ortalama gelir artışının sezon bazında %8-10 olduğu düşünülürse, gelecek sezonlarda takımlara ödenecek ortalama ödülün 1.25 milyon dolar civarı olacağı tahmin ediliyor.

11. takımın etkisi ne olacak?

Andretti’nin gridde yer alması halinde, en büyük etki en iyi takımlar için verilen bonuslardan sonra dağıtılan ödül paraları üzerinde olacak.

Tüm bu bonus ödemeler çıkartıldığında takımlara ödenen miktarın 1 milyar dolar olduğu düşünülürse, 10 takımlı grid ile 11 takımlı grid arasında takım başına ödeme miktarının düştüğü görülmektedir.

1 milyar dolar dağıtılan 10 takımlı gridde, takımlar şampiyonasına göre yapılacak ödeme aşağıdaki gibi olacaktır.

10 takımlık grid için 1 milyar dolar para ödülünün paylaştırılması

Sıralama	Yüzdelik oran	Para ödülü miktarı
1	14%	140m
2	13.1%	131m
3	12.2%	122m
4	11.3%	113m
5	10.4%	104m
6	9.5%	95m
7	8.7%	87m
8	7.8%	78m
9	6.9%	69m
10	6%	60m

Gride katılan 11. takımla birlikte ödemelerin azaldığı görülüyor. Özellikle pastadan büyük dilime sahip takımların dilimlerinin küçülmesi dikkat çeken bir unsur.

11 takımlı grid için 1 milyar dolar para ödülünün paylaştırılması

Sıralama	Yüzdelik oran	Para ödülü miktarı
1	13.3%	133m
2	12.5%	125m
3	11.6%	116m
4	10.8%	108m
5	9.9%	99m
6	9.1%	91m
7	8.3%	83m
8	7.4%	74m
9	6.5%	65m
10	5.7%	57m
11	4.9%	49m

Ödül havuzunun artmayacağı varsayılırsa, Andretti’nin gelişi ile birlikte takımlar şampiyonu Red Bull’un yaklaşık 7 milyon dolar kayıp yaşayacağı görülüyor.

Takımlar şampiyonasını 10. bitiren takıma verilecek ödül ise 60 milyon dolardan 57 milyona geriliyor.

Yaşanan bu gelir kaybı, 2025’e kadar geçerli olacak Concorde Anlaşması gereğince Andretti’nin Formula 1’e giriş için ödeyeceği 200 milyon doların takımlara eşit şekilde paylaşılması ile telafi edilmeye çalışılacak.



Takımlara ödenecek 20 milyon dolarlık ödeme ile birlikte takımların TV gelirlerinin azalması telafi edilmeye çalışılacak.

Ayrıca bu rakam, Formula 1 yönetiminin Andretti’nin katılımıyla birlikte beklediği %8 gelir artışı ile birlikte artış gösterebilir.

Diğer yandan bu 20 milyon dolarlık ödemenin ön ödeme şeklinde yapılacak olması, takımların elini rahatlatacak gibi gözüküyor.

İtirazlar sürüyor

Tablolara baktığımızda takımların gelirleri ciddi şekilde düşmüyor. Ancak takımların endişelendiği asıl mesele, Andretti’nin F1’e girişiyle birlikte takımların yaşayacağı değer kaybı.

Formula 1’deki bir takımın ortalama maliyetinin 1 milyar dolar civarı olduğu düşünüldüğünde, Andretti’nin sadece 200 milyon dolar ödeyerek Formula 1’e girmesi mevcut takımların değerini düşürecek bir hamle olarak görülüyor.

2026’da yürürlüğe girecek olan yeni Concorde Anlaşması’nın Formula 1’e katılım ücretini 600 milyon dolara yükseltme ihtimali bulunuyor.



Tablolarda görülen para ödülü farkı düşünüldüğünde 600 milyon Dolar abartı görünebilir. Ancak şu anda Formula 1’de bulunan takımlar eşit dağıtılacak paradan çok takımlarının değerinin düşmemesi gerektiğini düşünüyor.

Konu üzerine açıklama yapan Red Bull takım patronu Christian Horner’ın, Sky F1 muhabirlerine yaptığı açıklama konuyu özetler nitelikteydi: “Audi’nin spora nasıl girdiğine baktığımızda mevcut bir takımı satın aldıklarını görüyoruz. Diğerleri için neden farklı yollar izleniyor?”

“Açıkçası Formula 1 dünyasının dönmesini sağlayan şey para. Her takımın hassas olduğu konu da paranın nasıl geldiği ve marka değerinin azalması. Takım sayısı birden 11e çıkıyor ve pasta 11’e bölünüyor. Dolayısıyla her takımın hissedarlarının bu konuda endişe duyması normal.”

Andretti için önemli olan tek şey ise, takımların endişelerinin Formula 1 yönetiminin kararını etkileyip etkilemeyeceği.

tr.motorsport.com