Picture
KERS nedir?
Kinetic Energy Recovery System'ın (Kinetik Enerji Geri Dönüşüm Sistemi) baş harflerinden oluşur. Aracın frenleme esnasında ortaya çıkan ve kullanılmayan sıcaklığın cihaz sayesinde kinetik enerjiye dönüştürülmesidir. Saklanan ve güce dönüştürülen enerji ani hızlanmaya yardımcı olacak şekilde kullanılabilir.
Nasıl çalışır?
Prensip olarak sistemin iki tipi vardır - batarya (elektrikli) ve çark (mekanik). Elektrikli olan sistem daha popüler olarak görülüyor. Mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çeviren ve aynı zamanda tam tersi işlemi de yapan aracın transmisyonuna birleşmiş motor jeneratörünü kullanır. Bir kere elde edilen enerji bataryalarda saklanır ve istenildiğinde kullanılabilir.
Mekanik sistem frenleme enerjisini yakalar ve dakikada 80.000 devir yapan ufak çarkların dönmesi için kullanır. Ekstra güce ihtiyaç duyulduğunda, çarklar aracın arka tekerlekleriyle bağlantıya geçer. Elektrikli KERS'in tersinde, mekanik enerji durumunu değiştirmez ve bu yüzden daha etkindir.
Bir başka seçenek ise, hidrolik KERS'in adapte edilmemesine rağmen, istenildiğinde tekerleklere gönderilecek hidrolik basıncın toplanması için frenleme enerjisi kullanılır. Her bir variator* içindeki bileşenler input disk ve tam tersi output disk içerir. Her bir diskin formu diskler arasında 'çörek' şeklinde fark olacak şekilde tasarlanmış. Her bir disk formu üzerindeki halka alan çukur şeklinde bulunur.
İki ya da üç silindir her bir halka çukurun içine yerleştirilir ve her bir silindirin dışarıdaki kenarı input disk ve output disklerin halka yüzeyleriyle temas edecek şekilde konumlandırılır. Input disk dönerken, güç silindirler üzerinden input diskn tam tersi yönünde dönüş yapan output diske doğru transfer edilir.
Silindir açısı variator oranını kararlaştırır ve bu nedenle silindirin açısının değiştirilmesi oranın değişmesi sonuçlarını doğurur. Input disk üzerindeki küçük çaplı (merkeze yakın) silindir ve output disk üzerindeki büyük çaplı (kenara yakın) silindirle variator 'düşük' oranlı olur. Tam tersi şekilde input diskte geniş çap kullanılması ve output diskin küçük çaplı olması 'yüksek' oranı doğurur ve tam oranlı etki alanı sağlar, davranışına devam eder.
Disklerin ve silindirlerin temas eden yüzeyleri boyunca güç aktarımı özel geliştirilmiş uzun molekül çekme sıvısından üretilen mikroskobik filmin üzerinde geçer. Bu sıvı disklerin ve silindirlerin temas eden dönen yüzeylerini ayırır.
Input ve output diskler her bir variator ünitesi içinde birbirlerine kenetlenir. Diskler ve silindirler arasında temas noktalarındaki çekiş akışkanı bu kenetlenme basıncı ile oldukça yapışkan bir hale gelir, 'yapışkanlığı' artar ve dönen diskler silindirler arasındaki güç transferi için etkin mekanizma yaratır.
variator: Aralıksız şekilde vites oranını değiştirebilen mekanik güç transmisyon cihazı.
KERS kullanımının sınırlandırılması konusunda kural var mı?
Mevcut kurallar sistemin maksimum 60 kw (yaklaşık 80bhp) taşımasına izin verirken saklama kapasitesi de 400 kilojoule ile sınırlı. Bunun anlamı tur başına 6.67 saniye boyunca 80 bhp'lik güç istenildiğinde tek seferde ya da pistin farklı noktalarında kullanılabilecek. Yapılan tahminlere göre bu gücün tur zamanı üzerinde 0.1 ila 0.3 saniye arasında yararı olacak.
Saklanan enerji pilot tarafından nasıl kullanılacak?
Kurallar saklanan enerjinin kullanımının tamamen pilotun kontrolünün altında olması şartını koşuyor. Direksiyonun üzerinde pilot tarafından basılabilecek bir ateşleme düğmesi bulunacak.
Neden KERS kullanılmaya başlandı?
İki amacı var. Birincisi çevre dostluğunun gelişmesini desteklemek ve yol araçları ile ilgili teknolojinin Formula 1 yarışlarında da kullanılmasını sağlamak; ve ikinci olarak geçişi amaçlamak. Takip halindeki pilotlar ateşleme düğmesine bastığı anda öndeki aracı geçmesi için yardımcı olacakken lider durumdaki pilotta kaçmak için yine bu düğmeyi kullanabilecek. Kurallar dahilinde, cihazın kullanılmasında sınır olacak ve bu noktada taktik devreye girecek, KERS enerjisinin ne zaman ve nerede kullanılacağı önemli rol oynayacak.
Takımlar bu sistemi kullanmak zorunda mı?
KERS'in kullanımı 2009 yılı için zorunlu değil. Maliyetlerin yüksek olması ve sistemin yararının tam anlamıyla açık olmaması nedeniyle 2009 araçlarında bazı takımların KERS sistemini kullanmamaları sürpriz olmayacaktır.
KERS kullanacak olan araç sistemi kullanmayacak olan araçtan daha ağır olacak mı?
Hayır. KERS sistemlerinin ağırlığının 35 kg olması bekleniyor. Formula 1 araçlarının ağırlığı en az 605 kg (pilotla birlikte) olmak zorunda, fakat geleneksel olarak takımlar aracı daha hafif yapmaya çalışırlar ve istenilen ağırlığa ulaşmak için 70 kg'lık safra kullanırlar. Bunun anlamı takımlar KERS sistemi için araçta daha az safra kullanacaklar ve aracın ağırlık dağılımının çeşitliliği konusunda daha az özgür olacaklar. KERS kullanan herhangi bir takım ve nispeten ağır bir pilot daha az özgür olacak bu yüzden 2009 yılında zayıf pilotlar avantaj sağlayabilirler.