Max Verstappen'in Azerbaycan GP'de patlayan lastiği, bu pazartesi Pirelli'nin Milan'da bulunan merkezine ulaştı ve şirketin laboratuvar teknisyenlerinin Bakü'de yaşananlara bir açıklama getirebilmek için hızlı bir şekilde çalışmaları gerekecek.

Azerbaycan Grand Prix'sinde beklenmedik bir şekilde ve yüksek hızlarda gerçekleşen lastik patlamaları, Pirelli'nin yaşanan sorunları detaylı bir şekilde araştırmasına yeterliydi ki Verstappen'in yarıştan sonra verdiği demeçler de buna katkıda bulundu.

Verstappen'in hasar alan Red Bull aracı hâlâ garaja doğru getirilirken, Hollandalı pilot, Pirelli'nin bu konuda sorumluluk almayacağını ve patlamaların pist üstünde bulunan parçalardan kaynaklandığını söyleyeceğini belirtmişti.

Konu hakkında Hollanda televizyonuna konuşan Verstappen, "Eminim Pirelli'yle görüşmeler olacak ama bu konuşmaların sonuçlarını şimdiden biliyoruz ve bunu kabul etmek biraz zor."

"Pistteki parçalardan dolayı olacak, bu böyle işliyor. Eminim ki konuşmalar olacak, Pirelli bugün yaşananlardan mutlu değil ama bu, yarıştaki hiçbir şeyi ve bugün aldığım sonucu değiştirmeyecek." ifadelerini kullanmıştı.

Öyle ki Verstappen'in bu röportajından birkaç saat sonra Pirelli'nin konu hakkındaki ilk açıklaması lastiklerin pistte bulunan muhtemel parçalardan dolayı patladığının düşünüldüğü yönündeydi.

Bu açıklama Jos Verstappen'i pek mutlu etmedi. Pirelli'nin açıklamasını detaylandıran bir Motorsport.com Tweet'ine yanıt veren baba Verstappen, "Her zaman bunu söylüyorlar." dedi.

Pirelli'nin araçlardan kopan parçaları, patlayan lastiklerin nedeni olarak bahane ettiğini söylemek adil olsa da olmasa da bütün gözlerin İtalyan lastik üreticisinin üstünde olduğu oldukça açık ve herkes Pirelli'den Bakü'de nelerin yanlış gittiğini belirten detaylı ve gerçek bir açıklama bekliyor.

Bu lastik patlamasının şampiyona üzerindeki etkisi büyük olabilirdi. Ayrıca lastik patlatan iki pilotun da kazalarından önce lastikleriyle alakalı hiçbir uyarı almaması da huzursuzluk yarattı.

Pirelli'nin motor sporları şefi Mario Isola, şirketin Fransa Grand Prix'sinden önce cevaplar bulması için neler yapması gerekiyorsa yapması gerektiğini söyledi.

"İlk yapılan soruşturmanın ardından, muhtemelen dış bir faktörden dolayı olduğunu düşünüyoruz. Pistte temizlenmemiş bir parça ya da kerb ya da herhangi bir şey."



"Ancak henüz bir sonuca varmak istemiyorum. Planımız bir soruşturma yürüterek, Paul Ricard'dan önce FIA ve takımlara bir raporla gelebilmek yönünde. Bir rapora sahip olabilmek için zorlayacağım ve elbette [bu raporu] Paul Ricard'dan önce yazabilmek önceliğimiz."

Verstappen'in lastik patlamalarının ardından pistteki parçaların Pirelli tarafından bahane gösterilmesini söylemesi, birinci elden yaşadığı tecrübesine dayanmakta.

Verstappen geçen sezon da Imola'da ani bir şekilde lastik patlatmıştı ve Pirelli bu olayın da pistte bulunan araç parçalarından ötürü olduğunu söylemişti fakat Hollandalı pilotun çarptığı herhangi bir parçaya saptanamamıştı.

Lance Stroll, bu olaydan birkaç yarış önce, Mugello Grand Prix'sinde yine beklenmedik bir şekilde lastik patlatarak büyük bir kaza yapmıştı. Britanya Grand Prix'sinin son bölümlerinde ise birkaç pilotun lastik patlattığını ve bazılarının da bunu yaşamamak adına pite gelerek yeni lastikler taktığını görmüştük.

2020 sezonunda yaşanan bu kazalar, Pirelli'yi bu sezon için daha güçlü ve ağır lastikler üretmeye zorlamıştı.

Mercedes F1 takım patronu Toto Wolff, geçen sene bu kazalar hakkında şunları söylemişti: "Lance Stroll'un Mugello'daki kazası kesinlikle korkutucuydu ve Max da Imola'da yarış dışı kaldı. Bu iki yarışta da Lewis'le yarışı bitirme konusunda tam sınırdaydık."

"Bu yüzden, daha sağlam bir ürünle gelmek ki bu daha ağır bir ürün de demek, bu sorun için tek çözüm."

Peki, Bakü'de patlayan lastikler Pirelli'nin bu sorununu çözemediğini mi gösteriyor yoksa gerçekten pistte toplanmamış parçalar var mıydı?

Bu konu hakkındaki son cevaplar, lastiklerin kalan parçalarının mikroskoplar ile taranacağı Milan'daki laboratuvardan gelecek olsa da Isola'nın pazar akşamı söyledikleri gözleriyle gördüğü kanıtlara dayanmakta.

İlk olarak, hem Verstappen hem de Stroll neredeyse aynı şekilde hiç beklenmedik bir şekilde sol arka lastiklerini patlattılar.

Bunun ardından, kırmızı bayrak periyodunda Lewis Hamilton'ın aracının arka lastiğinde 7 cm uzunluğunda bir kesik bulundu. Bu da pistte toplanmamış parçaların olduğunu göstermekte.

Buna ek olarak, lastiklerin fazla aşındığını ya da fazla ısındığını gösteren herhangi bir kanıt bulunmuyor.

Ne Stroll ne de Verstappen, bu lastikleri herkesten daha uzun süre kullanmadı. Stroll, aracının deposu dolu olmasına rağmen bu lastikleri 29 tur boyunca kullandı.

Verstappen ise sert lastikler için 12. turda pite geldi. Hamilton, Verstappen'den bir tur önce; Sergio Perez ise Verstappen'den bir tur sonra pite geldi ve sert lastikleri taktı.

Bazı pilotlar çok daha önce pite geldiler: Lando Norris ve Fernando Alonso 7. turda, Charles Leclerc ise 9. turda pite gelmişti. Lastikleri daha erken takan bu pilotlarda herhangi bir sorun ortaya çıkmadı.



Lastiklere gerektiğinden fazla yük binmesi konusuna gelecek olursak, eğer lastikler bu nedenden dolayı patlasaydı; sağ arka lastikler patlardı çünkü saat yönünün tersine gidilen Bakü pistinde sağ arka lastikler daha ağır yüklere maruz kalıyor.

Red Bull'un kendisi de lastiklerin fazla zorlandığını ya da kullanım ömürlerinin sonuna geldiklerini gösteren bir veri bulamadığını ve Verstappen'in de lastikleriyle alakalı herhangi bir şikayette bulunmadığını söylemişti.

Red Bull takım patronu Christian Horner konu hakkında, "Lastikler yarışın sonuna kadar kolaylıkla dayanabilirdi. Dayanıklılık konusunda verileri görebiliyorduk ve Max'ın aracı sürüşü tarzıyla da bu çok daha rahat olmalıydı."

"Lastikleri zorlamıyorduk, tüm sıcaklıklar iyiydi. Yarış mühendisi her şeyin kontrol altında olup olmadığını kontrol etmek için onunla konuşacaktı ki 'boom'. Yani, hiç beklenmedik bir şekilde yaşandı." ifadelerini kullandı.

Bu şekilde beklenmedik bir lastik patlaması, pistte toplanmamış parçalar olduğuna bir işaret. Bu, Hamilton'ın lastiğinde bulunan kesikle daha da iyi bir şekilde desteklenebiliyor.

Hamilton'ın lastiğindeki kesik hakkında konuşan Isola, "[Bu kesik], kesinlikle pist üstünde bulunan parçalardan kaynaklanıyor. Bu kesiğin herhangi bir yönde ilerlemediğini görebiliyorsunuz." demişti.

Isola da eğer lastikler aşınmadan ya da fazla ısınmasından dolayı patlasaydı, patlamadan önce uyarı işaretleri görmeleri gerektiğini fakat bunun gibi aniden patlayan lastiklerin daha çok pist üstündeki parçalardan dolayı olduğunu söyledi ve şunları ekledi: "Bunlar, daha öncesinde yaşanıp ve sonrasında hava kaybederek patlayan lastikler değil. Eğer böyle olsaydı telemetri verilerinde lastiklerinin patladığını görürdük. Ayrıca lastiğin basıncı düşmeye başlardı ki onlar böyle bir şey görmemiş."

Ayrıca, Bakü gibi bir cadde pistinde araçlardan kopan ve temizlenemeyen parçaların üzerinden geçme olasılığınız daha yüksek. Normal bir yarış pistinde ise kopan parçalar çimlere veya çakıl alanlarına uçabiliyor.

Özellikle Bakü'deki start/finiş düzlüğünde herhangi bir parça havaya uçtuğunda bariyerlere ya da tellere çarparak piste geri dönüyor.

2018'de Valtteri Bottas lider götürdüğü yarışa start/finiş düzlüğündeki bir parçanın üzerinden geçerek lastiğini patlattığından dolayı veda etmişti. Bottas'ın üzerinden geçtiği bu parça, televizyondan görülebilecek kadar büyüktü.



Pirelli; video görüntülerini, araç üstü kameralarını, fotoğrafları inceleyerek; Stroll veya Verstappen'in lastiğinin patlamasına, Hamilton'ın ise lastiğinin kesilmesine neden olabilecek herhangi bir parça olup olmadığını araştıracak.

Buna bir rögar kapağı ya da bordür de neden olmuş olabilir.

Bu konu hakkındaki bir teori ise şu şekilde: Hamilton'ın lastiği, Verstappen'in kazasının ardından piste yayılan parçalardan biri yüzünden hasar aldı. Verstappen'in lastiği ise Stroll'un kazasından dolayı piste dağılan parçalardan dolayı patladı.

Ancak bu teori, Stroll'un neden lastik patlattığını açıklamakta yeterli olmuyor.

Telemetri verileri de Verstappen ve Stroll'un parçaların üzerinden geçip geçmeyeceği konusunda birkaç ipucu verebilir. Pirelli'nin soruşturmasında yapılacak analizlerde ise kesiğe bakılarak, özellikle Hamilton'ın lastiğindekine, bu kesiğin eski ya da yeni olduğu anlaşılabilir.

Eğer kenarlar, keskinse ve belirlenebiliyorsa; bu kesik muhtemelen yenidir. Eski bir kesiğin kenarları ise daha hırpalanmış oluyor.

Pirelli'nin şu an ihtiyacı olan şey, bu konu hakkında verilmesi gereken cevaplar. Hem ürünlerinin yeterince sağlam olduğunu göstermek hem de taraftarlara, F1'e ve FIA'ya Bakü'de yaşananların çok uç bir örnek olduğu konusunda güvence verebilmek için buna ihtiyaçları var.

Isola, "Elimizden gelenin en iyisini en kısa sürede yapacağız." dedi.

Pirelli tarafından verilen cevaplar Verstappen'in kuşkuculuğunu bitirmek için yeterli olabilir ya da olmayabilir ancak bu, farklı bir mesele.

tr.motorsport.com