Almanya GP'deki sorunlu Red Bull pit stopu Formula 1'de lastikleri daha da hızlı değiştirmeye çalışmanın bir sonucuydu. İşte bu kısa pit stopların sırrı.


Pit Ekibi

Lastik başına üç kişi, iki kaldıraç operatörü ve diğer fonksiyonları yerine getiren birkaç daha mekanikerle birlikte her pit ekibi yaklaşık 20 kişiden oluşur.

Ekipte her çalışan özel bir rol için eğitilmiş ve antrenmanlı durumda. Bu ekiptekiler sürücüler kadar ciddi şekilde fit olmak için çalışıyorlar ve diyet yapıyorlar.

Fabrikada ve yarış haftasonlarında yüzlerce pit stop antrenmanı yapılır ve işlerin sorunsuz ve hızlı olmasına çalışılır.

Pit stopta herhangi bir sorun olması durumunda bile, ki örnek olarak bijon tabancası çalışmayabilir, herkes yine de kendi işine odaklanır, çünkü iki saniyelik pit stopta kimsenin diğerlerinin ne yaptığına bakacak zamanı yoktur. Olası bir hatada araç zaten pit alanını terketmiş olur, aynı Nürburgring'de olduğu gibi.

Aynı şekilde aracı piste gönderecek olan mekaniker de çevresinde 20 kişi varken bijon tabancasını kontrol eden dört kişiyi göremez.

Bijonlar



Tekerlekler, akslar ve bijonlar birkaç yıl öncesine bakıldığında tanınamaz hale geldiler. Her teker göbeği aks üzerinde ilk itişte oturabilmesi için kanallara sahipler ve lastiği takmak için çevirmek gerekmez.

Takımlar bijon diş sayılarını düşürürler ve bijonu döndürmek için gerekli zamanı azaltırlar. Ferrari'nin bijonlarının sadece üç turluk dişleri olduğu biliniyor.

Bijon üzerinde özel şekilde açılmış dişler tabancanın bijona doğru şekilde oturabilmesini ve torku yeterince aktarabilmesine imkan verir.

Şimdilerde bijonlar jantın içinde sabit olarak geliyor. Bu sıkıldığında bile aksa bijonun sadece bir bölümünün tutunduğu anlamına gelir. Bu pahalı bijonlar çoğu zaman sadece bir kez kullanılır.

Sıkıştırıldığında bile kurallar bijonun aksa bir kilit mekanizmasıyla bağlanmasını gerektirir. Bu eskiden mekaniker tarafından çekilen bir pimden oluşuyordu ve aksın içindeki saklı dişleri dışarı çıkarıyordu.

Şimdilerde bijon kilitleri el değmeden çalışan bir yay sisteminden oluşuyor. Bijon tabancasının soketinin üzerindeki pimler aksa girer ve bijonu serbest bırakır. Geri takıldığında ise bijon bu pimlerin üzerinden geçer ve bijon tabancası çekildiğinde yay içteki kilit mekanizmasını tekrar serbest bırakır. Bu pimlerin bijonu çok sıkı tutması gerekir, çünkü aracın ağırlığı ve hızlanma gücü çoğu zaman mekanizmadan daha güçlüdür.

Bu sistemle birlikte bijon tabancası çekilene kadar kilit mekanizmasının doğru çalıştığını görmek mümkün değildir. Çoğu zaman işlemin tamam olduğunu eliyle gösterdikten hemen sonra mekanizmanın hazır olmadığını farkedip ellerini sallayan mekanikerler görürüz.

Bijon Tabancaları



F1'de pnömatik tabancalar kullanılır. Bu tabancalar bir çekiç gibi tork dalgaları oluşturarak sıkar ve gevşetirler. Her biri yüksek standartlar ve çok az toleranslarla elle montaj edilirler.

Geçtiğimiz yıl Mercedes Helyum gazının tabancalarda daha faydalı olduğunu buldu. Her ne kadar bu artık yasaklanmış olsa da bijon tabancalarının önemini bize gösteriyor. Şimdilerde takımlar tabancaya bir tork sensörü yerleştirebiliyorlar ve sıkıştırma torkunun ne olduğunu kaydedebiliyorlar. Kurallara göre bu sensör yarış esnasında pit ekibinin doğru torka ulaşabilmesi için kullanılamıyor.

Mekanikerlerin tabancalarında bulunan bir buton pit ışığı sistemine işin bittiğini belirtir. Kalkan bir el de bu elektronik metodun çalışmamasına karşı yedek çözüm anlamına gelir. Bununla birlikte bir pit stopun hızı mekanikerin bijonun ve kilit mekanizmasının güvenli şekilde çalıştığından emin olmadan elini kaldırabilmesi anlamına gelebiliyor.

Kaldıraçlar:



Araç üzerinde olan veya kendi gücüyle çalışan krikolar yasaklandığı için takımlar bir mekanikerin aracı kaldırmasına güvenirler.

Kaldıraçlar hızlı bırakma mekanizmalarına sahiptirler. Mekaniker bir kolu çekerek kaldıracın aracın altındaki kısmını aşağıya düşürür. Bu sistem bütün kaldıracı yukarıya kaldırmaktan çok daha hızlıdır.

Aracın önündeki kaldıraç ve mekanikerin iş bitince aracın önünden hızlıca çekilmeleri gerekmektedir. Bu süreci hızlandırmak için dönebilen kaldıraçlar kullanılır.

Kaldıraçları daha erken bırakmak mümkündür. Yeni lastik aksa oturduktan sonra ve bijon yerine takılınca bijon tabancası operatörü elini kaldırmadan kaldıraçlar bırakılabilir. Ancak bijon tabancası hala işlevde olduğu için aracın yerde olması gidebileceği anlamına gelmez.

Pit Stop Işıkları



Ferrari aracın piste dönmeye hazır olduğunu gösteren yarı otomatik bir pit ışığı sisteminin öncülüğünü yaptı. Bu ışıklar kaldıraçların bırakma sistemlerine bağlılar ancak hala elle çalıştırılabilen bir devredışı bırakma sistemine sahiptirler.

Bu ışıklar daha fazla bilgiyi işleyerek de çalışabilir. Aracın piste gönderilme işlemini bijon tabancalarından, kilit mekanizmalarından hatta diğer bir aracın pit alanına yaklaşmasını sezebilen sensörlerden yararlanarak sistemize edebilirler.

Ancak bu işlem hatalara da açıktır. Hatalı sensörler veya işlem tamamlanmadan verilen sinyaller aracın olması gerekenden önce pit alanını terketmesine yol açabilir.