Hollanda GP, Ferrari'nin bu sezon araç dengesi ve tempo anlamında geçirdiği en kötü yarıştı diyebiliriz. Pilotların araç dengesinden sürekli şikayetçi olduğu ve en hızlı 6. araç görüntüsü çizen SF-23'teki en büyük sorun, ön taraf ile arka taraf arasındaki yere basma gücü üretme potansiyelinin farklı olması. Uzun süredir aracın önünü ve arkasını dengelemeye çalışan takım, hâlâ bir çözüm bulabilmiş değil. Aksine, Hollanda'da oldukça kaybolmuş gözüktü. Gelin durumu birlikte inceleyelim.
Monako, Macaristan ve Zandvoort... Takvimde şu ana kadar en çok yere basma gücü gerektiren 3 pistte de Ferrari için benzer bir sorun gördük: Ön taraf, arka taraf kadar yere basma gücü üretemiyor.
Bu yüzden arka taraftaki yere basma gücü kullanılamıyor, kullanmaya çalışıldığında ise ön taraf buna ayak uyduramadığından önden kayma yaşanıyor.
Kısacası, zincir en zayıf halkası kadar güçlü oluyor.
Gridde en çok arka kanat tasarımına Ferrari sahip, şu an aklıma gelmeyen bir spec yoksa sanırım 5 adet farklı arka kanatları var. Geçen sene de bu durum böyleydi. Ancak ön taraf, arka tarafa ayak uyduramadığı için bu arka kanatların çoğu kullanılamıyor bile. Kullanıldığında ise sürüşü çok zor, önden kayan bir araç görüyoruz.
Ferrari, bu sorunu çözmek ve doğru ayarları bulmak için çok ama çok uğraştı fakat son hafta sonunda, Zandvoort'ta Ferrari'nin muhtemelen SF-23 ile ilgili en ufak umut kırıntılarının da süpürüldüğü bir yarış oldu diyebiliriz.
Yüksek hızlı, yavaş hızlı, uzun, kısa, geniş, dar ve eğimli... Aklınıza gelebilecek tüm viraj tipleri Zandvoort'ta var. Bu pistin karakteristikleri, sizden güçlü ve istikrarlı bir araç dengesi istiyor. Bazı araçlar oldukça dengeli olabilirler ama iyi bir yere basma gücü olmaz. Burada iyi bir dengeye ek olarak, yere basma gücü seviyeniz de yüksek olmalı.
Ferrari ise bu pistte ciddi şekilde çuvalladı. Aracın dengesini düzeltmek için arka taraftaki yere basma gücü azaltıldı ve orta yere basma gücü üreten arka kanada geçildi. Bu, aracı dengeledi ama elbette daha yavaş yaptı.
Gelin Ferrari'nin tüm sorunlarını ortaya koyan Zandvoort hafta sonuna bakalım.
Orta seviyede yere basma gücü üreten arka kanat, hem de Zandvoort'ta?
Hafta sonu öncesinde tüm takımlar, yüksek yere basma gücü üreten "ahır kapısı" olarak nitelendirdiğimiz arka kanatlarını getirirken, Ferrari'nin arka kanadı orta seviyede yere basma gücü üreten arka kanat spec'iydi.
Bu durum elbette birçok kişiyi şaşırttı ama Maranellolu mühendislerin ne yapmaya çalıştığı açıktı: Aracın ön ve arkasını dengelemek.
Bahsettiğimiz gibi SF-23'te ön kanat ve süspansiyonların ürettiği yere basma gücü, arka taraftan çok daha az. Ön taraf, arka tarafa yetişemiyor. Bu durum da aracın dengesiz olmasına sebep olmakta ve arka taraf daha güçlü olduğundan, önden kayma yaşanıyor.
Ferrari'nin aracı dengelemesi için iki tarafı birbirine yaklaştırması lazım. İtalyan marka ön tarafın yere basma gücünü artıramayacağına göre, şuna karar verdi: Arkayı düşürerek ön tarafa yaklaştıralım.
Arka tarafa, yüksek seviye yerine orta seviyede yere basma gücü üreten bir arka kanat takan takım, böylelikle arka taraftaki yere basma gücünü azalttı.
Arka taraftaki yere basma gücünün azaltılmasıyla, ön ve arka birbirine yaklaştı, yani araç biraz daha dengeli oldu. Ancak dediğimiz gibi "dengeli=hızlı" demek değil.
SF-23 nispeten daha dengeli olsa da elbette daha büyük kanatlarla yarışan rakiplerine kıyasla virajlarda çok daha yavaştı.
Tabii yere basma gücünü azaltınca düzlüklerde daha hızlı olundu, yaklaşık 10km/s kadar daha hızlıydı SF-23. Ancak böylesine virajlarla domine edilmiş bir pistte bunun pek de bir anlamı olmuyordu.
Ayrıca önden kayma problemi hâlâ devam ediyordu çünkü ön taraf cidden yetersiz.
Tabii eğer en yüksek yere basma gücü üreten arka kanat takılsaydı, önden kayma sorunu kat kat daha kötü olacaktı. Çünkü ön ile arka arasındaki fark açılacaktı.
Hafta sonu boyunca birçok kişi, Ferrari'nin virajlarda daha yavaş kaldığını gören taraftarlar "Yere basma gücünü neden artırmıyorlar?" diye sormuş olabilirler. Ancak bahsettiğimiz gibi arka kanadı büyütmek çözüm olmazdı, aksine ön ve arka aks arasındaki farkı artırır ve daha çok önden kaymaya neden olurdu.
İşte SF-23 bu yüzden bir "düşük yük" aracı
İşte SF-23, bu yüzden bir "düşük yük" aracı. Yani yere basma gücü arttıkça, bu aracın rekabetçiliği düşüyor çünkü bu araçta yüksek yere basma gücü kanatlarınızı kullanamıyorsunuz. Kullansanız da aracın dengesi bozuluyor.
Aracın önü belli bir seviyede olduğundan, yüksek yere basma gücü üreten pistlerden aracın önü ve arkası arasındaki farkın artması gerekiyor.
Ancak Monza gibi düşük yere basma gücü üreten pistlerde elbette ön ve arka arasındaki fark daha az oluyor ve araç daha rekabetçi oluyor.
Mesela bu hafta sonu gerçekleştirilecek İtalya GP'de Ferrari çok daha güçlü olacaktır ancak 2 hafta sonraki Singapur GP'de, yani yere basma gücü gerektiren bir pistte durum yine eskiye dönecektir.
Bu sorunun çözümü kolay değil ve Ferrari, 2024 için yeni bir araç ürettiğinden 2023 aracındaki bu sorunun çözümüne artık odaklanmayacaktır da zira seneye bu araçtan tamamen çok daha farklı bir makine göreceğiz.
Ancak elbette Maranello'lu mühendisler, tamamen farklı bir araç yaparken dahi bu araçta yapılan hatalardan ders alacaktır.
tr.motorsport.com