Formula 1, Las Vegas Grand Prix'sini gerçeğe dönüştürmek için sadece pit alanının ve padoğun inşaatına 240 milyon dolar gibi önemli bir meblağ harcıyor. Ancak iş modeli uzun süredir organizasyon ücretine dayanan bir spor, Amerika'daki varlığını genişletmek için neden alışılmadık bir yol izliyor? Adam Cooper bu planın perde arkasını açıklıyor...

Tam olarak pürüzsüz bir hafta sonu değildi ancak Amerika'daki Miami GP, Formula 1 için devasa bir başarı hikayesiydi.

Yarış oldukça kalabalıktı. Pistin A sınıfı listesinde, diğer yarışlarda gördüğümüzden çok daha fazlası vardı ve sonunda, son anda giren güvenlik aracının da yardımıyla güzel bir yarış oldu.

Miami, sporun özellikle Drive To Survive'ın ardından Amerika'daki varlığını güçlendirmek için attığı bir başka önemli adımdı.

Motorsport.com'a konuşan F1 CEO'su Stefano Domenicali, "Sonunda herkes beğendi. Genel olarak konuşursak harikaydı. Başarılı bir etkinlik oldu."

"Buraya gelen tüm insanları gördünüz mü? Dürüst olmak gerekirse, hiç bu kadar fazla talep görmemiştik. Herkes burada olmak istedi. Büyük pencereden bakarsak harikaydı. Yarıştan 9 ay önce burada hiçbir şey yoktu."

"Her zaman neler olduğunu konuşup detaylara baktığımız toplantılar yapıyoruz ancak bu normal bir sürecin parçası. Onlar inanılmaz bir iş başardılar. Buraya gelen herkes şimdiden Las Vegas yarışının ne zaman olacağını soruyor. Bir senemiz daha var!" dedi.

Miami GP'nin başarısı, 2023 Kasım ayında yapılacak olan Las Vegas GP'nin açıklanmasının ardından daha da öne çıktı. Las Vegas GP'nin organizasyonunda yer alan isimler, misafir olarak Miami'ye geldiler ve F1'i yakından görme fırsatı buldular.

Hard Rock Stadyumu etrafında yapılan yarış, F1 için yeni bir maceraydı, nitekim organizasyon, Stephen Ross ve Miami Dolphins veya daha özel olarak onu çalıştırmak için kurulan South Florida Motorsports ile ortak bir girişimdi.

Las Vegas başka bir adım olacak. Pist ile bağlantılı şehir ve kumarhaneler, partnerler listesinde yer alıyorlar ancak yarışın promotörü F1'in kendisi ve Liberty'nin alt şirketlerinden olan Live Nation olacak. F1; Vegas etkinliğini yürütmek için bağımsız bir şirket kurdu ve şimdiden bazı personelini oraya gönderdi.



Vegas yarışı kağıt üzerinde harika bir etkinlik olarak görülüyor ancak yine de bir soru işareti var.

F1, şehrin sokaklarını kullanmak ve büyük kumarhanelerin önlerinden geçmek için tüm anlaşmaları ve izinleri alarak büyük bir şey başardı. Ancak Monako ve Bakü gibi yerlerde kurulumu haftalar süren pit ve padok alanı, Vegas'ta nereye kurulacak? Şehir, her yıl inşaatının yol açtığı bu aksaklığa gerçekten katlanabilecek mi?

Takımlar ilk başta, padoğun pistten yaklaşık 1 mil uzaklıkta olacağını ve pistte normal garajların olmayacağını, araçların uzakta hazırlanarak piste geleceğini duydular. Yani bir nevi Monako'daki mevcut pit alanı hazırlanmadan önce olduğu gibi.

Cevap Liberty CEO'su Greg Maffei'nin Wall Street analistlerine yapmış olduğu açıklama ile geldi. Bu açıklamaya göre F1, Las Vegas'ın merkezinde kalıcı bir pit ve yarış kontrol tesisi inşa edebilmek için büyük bir arazi satın aldı.

Maffei ayrıca, etkinliğin hem sermaye hem de devam eden işletme harcamaları için önemli miktarda yatırım gerektireceğini de kabul etti.

Maffei, "F1 ve Liberty Media, çoğu yerden farklı olarak, yerel paydaşlar ve Live Nation ile ortaklaşa yarışın tanıtımını yapıyor."

"Bu, pist için yapılması ve geliştirilmesi için daha fazla CapEx ve OpEx gerektirecek."

"Liberty Media'nın pistin tasarımını kilitlemek, diğer misafirhane ve destek yarışı mekanlarının yanı sıra pit ve padok için kapasite oluşturmak için pistin doğusunda 39 dönümlük bir araziyi almak için bir anlaşma yaptığını belirtmek isterim."

"Bu işlemin ikinci çeyrekte kapanmasını bekliyorum. Satın alma fiyatı F1 grubu düzeyinde 240 milyon dolar olacak."

"Ve orası pit alanı ve padok ile misafirhanelerin yeri olacak." dedi.

Bu, Liberty ve F1 için eşi benzeri görülmemiş bir yatırım, aynı zamanda ilham verici bir yatırım. Geçici bir pit/padok kompleksi için yer bulmak ve onu her yıl kalıcı olarak kiralamak pahalı bir iş olacaktı. Ayrıca arazi sahiplerinin bir gün araziyi satmayacakları ve hatta arazide inşaat yapmayacakları kesin olmayacaktı. Bu da F1'in pit yolunu koyacağı hiçbir yer kalmamasına neden olabilirdi.

Daha önce belirtildiği gibi, pist her yıl inşa edilirken ve yıkılırken haftalarca kesinti olacaktı. Geçici binaların ya kiralanması ya da büyük olasılıkla Monako ve Bakü'de olduğu gibi önemli bir masrafla Vegas bölgesinde bir yerde etkinlikler arasında satın alınması ve saklanması gerekecekti.

F1 bunun yerine kendi yolunu kendi çizdi ve artık Singapur'daki gibi kalıcı tesislere sahip olacak.

Yılda 360 ya da daha fazla gün ya da yarış hafta sonunun her iki tarafında bu alanın olası kullanımları sonsuzdur. Gelir getiren bir etkinlik alanı olabilirken, yarış için bir odak noktası olarak hizmet veren bir F1 hediyelik mağazası olması bariz bir seçenek. Ayrıca neden F1 temalı bir kafe ve otel de olmasın? Tüm seçenekler masada.

Domenicali, "Yakında çok daha açık konuşacağız. Ama anlayacağınız üzere burası F1'in amiral gemisi olacak bir yer ve burada bizim yapımız bünyesinde organize edilen başka etkinlikler olacak."

"Bu, Liberty'nin F1'e olan adanmışlığını gösteriyor. Bu spor için çok önemli. Bunun arkasında ne olduğunu, yaptığımız şeyin itici gücünü gösteriyor çünkü biz bu sporun gerçekten daha da gelişebileceğine inanıyoruz." dedi.



39 dönümlük arazi bile tüm padok bileşenlerini koymak için yeterli değil. Bu yüzden gümrük alanını ve tüm uçuş malzemelerini ve diğer bazı unsurları barındıracak, pistten biraz uzakta ikincil bir arazi daha olacak. Böylece iki alan arasında gidiş gelişler olacak.

Arazi alımı büyüleyici bir gelişme. Bu, F1 ve Liberty'nin Vegas yarışına ne kadar güvendiğini gösteriyor.

Maffei, "Vegas yarışını Live Nation ve yerel partnerlerle tanıtma kararımızı birkaç şey tetikledi."

"Biri yakınlık. (Liberty Media'nın merkezi olan) Denver'da olup buradaki işleri yürütmek için Vegas'a gitmek oldukça kolay. Ve diğer birçok pazara kıyasla yerel ABD pazarı hakkında bilgimiz var."

"Ancak daha da önemlisi organizatör olma fırsatını, iş anlayışımızı genişletmenin, diğer girişimciler için de pistte en iyi F1 ürününün nasıl olacağını anlamanın, bilgimizi ve anlayışımızı geliştirme fırsatına bakmanın bir yolu olarak görüyoruz ve potansiyel olarak bu, F1'e girmek isteyen diğer yarışlar için de bir tanıtım olacak."

"Ve son olarak, Vegas devasa ve eşsiz bir fırsat olacak. Finansal açıdan bunun, organizatör olmak için ekstra zaman ayırmaya değecek kadar iyi fırsat olduğunu düşünüyoruz." dedi.

Miami GP hafta sonundaki şovlar, geleneksel F1 taraftarları tarafından pek iyi karşılanmadı ancak Drive to Survive'ın ortaya çıkardığı heyecanın ardından spor artık bu yönde ilerliyor. Vegas'ın bu yolda başka bir adım olacağını söyleyebiliriz.

Domenicali, "Vegas'ın her zaman F1'in değerleri ile cazibe ve çekicilik arasındaki ilişki ve o toplulukta olma olasılığı açısından çok önemli olduğuna inandığımız bir yer olduğunu söyleyebilirim."

"Ve bence orada yatırım yapanlar için de iş yapmak büyük bir kazanç olacak. Bunun dışında kesinlikle iş hakkındaki bilgimiz artacak ve Live Nation ortağımızla keşfetme fırsatı bulacağız."

"Bence bu, gelecek yıl Kasım ayında orada yarış yapabilmemiz için en iyi düzenleme. Muhteşem ve benzersiz bir etkinlik olacak. Şimdiden Miami'de nasıl olabileceğini hissedebiliyoruz." dedi.

Vegas, Liberty ve F1 için büyük bir kumar olacak ancak Miami GP'de ortaya çıkan rakamlar neler olabileceğini işaret ediyor.

Paranın nereden geldiği ve nereye gittiği ilgi çekici bir konudur. Las Vegas etkinliğine yapılan yatırım Liberty tarafından mı yoksa özellikle F1 adı altında mı yapılıyor? Gelirlerin yüzde kaçı F1'in bütçesine gidecek ve başka nereye gidebilir? Başka bir deyişle, Live Nation tam olarak nerede yer alıyor?

Maffei, "Genel olarak biz ana partneriz. Live Nation ise finansal açıdan ikinci partner."

"Onlar çok önemli bir role sahipler. Ancak sermaye yatırımının çoğu, harcamaların çoğu Live Nation'dan değil, bizden gelecek."

"Bunun gelir tablolarımızda ayrıca yazılmasını da beklemiyoruz. Bu açıdan önemli olmayacak. Bu nedenle, hatlar genellikle organizatör ücretlerinde, sponsorlukta, konukseverlikte vb. katlanır." dedi.

F1'in geliri genel olarak temel kategorilere ayrılmıştır. Bunun büyük kısmı yarış düzenleme ücretleri, sponsorluk ve yayından oluşan birincil gelirdir ve bunlardan ilk ikisi, fiilen F1 tarafından yürütülen bir yarıştan doğrudan etkilenecektir.

Miami'de olduğu gibi Vegas'ta da büyük bir paya sahip olacak olan misafirleri ağırlama, "diğer" olarak adlandırılan gelirin bir parçası.

Liberty'nin finans patronu Brian Wendling, "Birleştireceğiz. Yani buradan elde edilecek gelir ve CapEx, maliyetlerin yanı sıra defterlerimizde olacak. Ayrıca, yarışı yaptıktan sonra buna ince ayar yapmamız gerekebileceğini biliyoruz. Ancak şu anda beklentimiz, gelirlerin geleneksel bölümlerine gideceği yönünde."

“Padok Kulübü 'diğer' başlığına gidecek ve ardından sponsorluk, şu anda sponsorluğun gittiği yere gidecekti. Sattığımız bilet gelirlerinin muhtemelen organizatör gelirlerimize girmesini bekliyoruz."

"Yani, maliyetleri ve tüm geliri konsolide etmemiz dışında çok benzer görünecek. Oysa, normal organizatör ilişkisi altında sadece yarış ücretine sahip oluyoruz." dedi.



Miami ve Vegas dışındaki herkes yani geleneksel organizatörler, yaşanan bu gelişmeleri biraz ilgiyle izliyor. Tüm bunlar karşısında gelişmeleri ve daha iyi bir gösteri sergilemeleri gerektiğini biliyorlar.

Zandvoort, yerel veya ulusal hükümet desteği olmaksızın özel bir kuruluş tarafından neler başarılabileceği açısından bir dönüm noktasıydı. Anlaşmalar yenilendikçe, pistlerin hepsinden daha fazla ödeme yapmaları isteniyor. Domenicali herkes için bir uyanma çağrısı olduğu için mutlu.

Domenicali, "Bence bu anın güzel yanı, yeni organizatörlerin sisteme gerçekten yeni enerji ve heyecan getiriyor olması."

"Bence bu, tüm gelişmelere saygıyla ayak uydurması gereken geleneksel organizatörler üzerinde tamamlayıcı etkisi olan bir şey. Ve tüm dünya üzerindee harika bir orana sahip olduğumuzdan emin olmak için bizimle gerçekten çalışan kişiler oldukları için, organizatörlerimizin çoğuna saygı duyuyoruz."

"Ancak bu etki, platforma getirdiğimizi en üst düzeye çıkarmak için tüm sistemin çok aktif olduğundan emin olmak için bize inanılmaz bir destek veriyor." dedi.

Peki Vegas'ın ardından F1 için sırada ne olacak? Maffei, organizasyonun başka etkinliklere dahil olmayı gözlediğine dair biraz dolambaçlı olsa da ilgi çekici bir ipucu verdi.

Maffei, "Bir plan açıkladığımızı düşünmüyorum. Bunu nasıl yapacağımızı göreceğiz ve umarım inandığımız şeyi başaracağız."

"Temkinli bir şekilde şunu söyleyebilirim, şu anda ikonik olan yerlerde sonunda bizim kendimizin organizatör olmayacağımızdan pek emin olmayın. Böyle bir fırsatı kenara itemem." dedi.

Yani Liberty, Spa ve Monza gibi takvimde kalması gereken ancak diğerlerinin ücretlerini ödemekte zorlanan efsane pistleri devralmayı planlıyor olabilir. F1 ile ortak girişimler ya da sadece F1'in organize ettiği yarışlar Liberty için daha anlamlı olacaktır.

Monako'nun da Prensliğin nominal bir ücret ve TV yayını, konukseverlik ve pist tabelaları üzerinde kontrol ile başka hiçbir yerin sahip olmadığı mega anlaşmaya sahip olması nedeniyle hayal kırıklığı yaşadığı, artık F1'in doğrudan söz sahibi olduğu bir anlaşmaya hazır olduğunu söyleyebilirsiniz.

Monako ile yapılan bu özel anlaşma, F1'in Monako'ya her zamankinden daha fazla ihtiyacı olduğu düşünülerek onlarca yıldır varlığını sürdürüyor. Kaynaklar, böyle bir ortak girişimin ihtimal dahilinde olduğunu düşünmüyor olsa da artık bu kesinlikle mantıklı olacaktır.

Domenicali, tekneyi çok fazla sallama konusunda istekli olmamasına rağmen, Vegas'ın F1 tarafından yönetilen son yarış olmayabileceğini kabul ediyor.

Domenicali, "Greg, asla asla demememiz gerektiğini söyledi. Bunu aklımızda tutarak, çalıştığımız organizatörler konusunda çok mutlu olduğumuzu söyleyebilirim. Onlar çok sadık ve güvenilir partnerler. Bu sayede onlarla daha da güçlü bir gelecek inşa edeceğiz." dedi.

tr.motorsport.com