Uçak krizi sonrasında Türkiye’ye ekonomik yaptırımları devreye sokan Rusya’da otomotiv pazarı basta olmak üzere ekonomide işler hiç yolunda gitmiyor.

Türkiye’de otomotiv pazari 2015’i rekorla kapatmaya hazırlanırken, Rusya’da ise büyük çöküş yaşanıyor. Rusya hükümeti 2016’da 700 milyon dolarlık otomobil teşviği verecek.
Rus uçağının düşürülmesinin ardından Türkiye ve Rusya arasında patlak veren siyasi kriz aralık ayında derinlik kazanırken, 2016’da iki ülke arasındaki ticarette nasıl bir gelişme yaşanacağı ise endişeyle bekleniyor. Ama bir gerçek var ki, 2016’da Rusya Türkiye’ye daha çok ihtiyaç duyacak. Çünkü rublenin tarihi değer kaybı ve petrol fiyatlarındaki düşüşe bağlı olarak ekonomideki yavaşlama Rusya’yı köşeye sıkıştırmış durumda. Türkiye’ye ekonomik yaptırımları devreye sokan Rusya’da otomotiv pazarı başta olmak üzere işler yolunda gitmiyor. Türkiye’de otomotiv pazarı 2015’i 1 milyonadedi aşarak rekorla kapatmaya hazırlanırken, Rusya’da ise adeta çöküş yaşanıyor.



Devlet Başkanı Vladimir Putin, geçtiğimiz ekim ayında Rusya’nın yerli otomobil şirketi AvtoVaz’ın ürettiği son model ‘Lada Vesta’yı test etmişti. Ancak Putin’in desteğine rağmen araç beklenen performansı gösteremedi.

DARALMA YÜZDE 45
Türkiye’de kasım ayı sonunda toplam pazar yüzde 30’u aşan büyüme kaydederken, otomotiv pazarı 3 yıldır üst üste düşen Rusya, kasım ayında ise yılın en büyük kaybını yaşadı.

Kasımda Rusya’da otomobil ve hafif ticari araç satışları yüzde 43 düşerken, aralık ayında da pazarın yüzde 40’a yakın azalması bekleniyor. Yıl sonunda ise pazarın 2014’te göre yüzde 45 küçülmesi öngörülüyor. 2015’te 1.28 milyon adet olarak gerçekleşmesi beklenen otomobil satışlarının 2016 yılında da aşağıya ivmesini devam ettirerek 1.1 milyon adede gerilemesi bekleniyor. Bu şartlarda pazarın geleceği ile ilgili yapılan iyimser tahminler yerini daha kötümserlere bıraktı. Uluslararası danışmanlık şirketi PriceWaterhouseCoopers (PwC) birkaç yıl önce yayınladığı, 4 milyon adetlik 2020 toplam pazar tahminini ise 2.6 milyona çekti.

VERGİ İNDİRİMİ
Bu kayıpların ardından harekete geçen Rusya hükümeti, otomotiv pazarını canlandırmak için yeni önlemler almaya hazırlanıyor. Hurda teşviği benzeri bir paketi devreye alacak olan hükümet, eski otomobilini değiştirmek isteyenlere vergi indirimleri uygulayacak. Hurda otomobiller için de düşük faizli kredi imkanı ve teşvikler sağlayacak. Sanayi ve Ticaret Bakanı Denis Manturov, bu kapsamda 2016 ilk yarısında 275 milyon dolar (20 milyar ruble) teşvik uygulanacağını söyledi. Rus hükümeti, 2013’te devreye sokduğu bazı önlemler, 2014 ve 2015’te ekonominin canlanmasında etkili olmuştu.

700 MİLYON DOLAR TEŞVİK
Rusya Başbakan Yardımcısı Arkadi Dvorkoviç ise 550 milyon dolar (40 milyar ruble) tutarında devlet desteğiyle araç pazarının 2016 yılında yalnızca yüzde 5 gerileyeceğini söyledi. Desteğin 700 milyon dolara (50 milyar ruble) çıkarılması durumunda ise 2015’de elde edilen satış rakamlarının korunması mümkün olacak. Dvorkovi, şunları söyledi: “2015 yılında otomotivi desteklemek için 550 milyon doların (40 milyar ruble) üzerinde para tahsis ettik. Bu sayede sene başında yüzde 50 olarak tahmin edilen daralmayı biraz daha indirdik. Bu sevinilecek bir rakam değil ama yine de felaket derecesinde bir düşüşün önüne geçmeyi ve genel olarak fabrikaları, üretim hatlarını ve istihdamı korumayı başardık. Bu yıl görevimiz otomobil üretimindeki düşüşü tümüyle durdurmak. Bu nedenle destek programlarını sürdüreceğiz ve en az 2015’te harcadığımız kadar para harcayacağız. Öte yandan, tahsis edeceğimiz miktarı 43 milyar rubleden 50 milyar rubleye çıkarabilmek için çalışmalar yürütüyoruz.”

TÜRKLER GÜMRÜK ENGELİ İLE KARŞILAŞTI
Rus otomotiv fabrikalarına ürün tedarik eden Türk üreticilerin sevkiyatları aralık ayı başından itibaren gümrük engeliyle karşılaşmıştı. Fabrikaların bulunduğu şehirlerin yerel idareleri ve fabrika temsilcilerinin devreye girmesiyle ay sonuna doğru sorunların bir bölümü aşıldı. Bununla birlikte, yedek parça tedarikiyle ilgili sorunlar sürüyor.

1.000.000 HAYALİ GERÇEKLEŞTİ
2015 yılı Ocak-Kasım döneminde ağır ticari araçlar dahil toplam satışlar 848 bin adet seviyesine ulaştı ve toplam pazar 2014 yılı ilk onbir ayına göre yüzde 30 oranında arttı. Yılın en iyi ayı olarak kabul edilen aralıkta ise resmi olmayan rakamlara göre otomobil ve hafif ticari araç satışlarının 150 bin adedi bile aştığı belirtiliyor. Böyle olunca ağır ticari araçlar hariç bile pazarın 1 milyona ulaştığı ortaya çıkıyor. Ağır ticari araçların eklenmesiyle toplam pazarın tarihinde ilk kez 1 milyonu aşacağı artık kesin gibi. Bu durumda otomotiv sektörünün 20 yıllık hayali de gerçek olmuş olacak. Otomotiv Distribötürleri Derneği (ODD) 2015 yılına ilişkin resmi otomobil ve hafif ticari araç satış verilerini 7 Aralık gecesi düzenlenecek ‘Gladyatörler’ töreninde açıklayacak.