2014'de F1'e büyük kural değişiklikleri geliyor olabilir fakat önümüzde ki sezonda da farklılıklar var. Buyrun Autosport'un 2013 El Kitabı.
2013 F1 Sezonunda ki Yenilikler Neler?

2012 gibi beklenmedik, heyecanlı bir sezonun ardından yine öyle bir sezon beklemek için her türlü sepebe sahibiz.

2014'de beklenen büyük değişimler sayesinde tanıtımlarda araçları çevreleyen kelime 'evrim' olacak.

Bu yazıda son jenarasyon araçlardan seyircilerin ne tür değişiklikler bekleyebileceğini Autosport olarak size anlatacağız.



TEKNİK DEĞİŞİKLİKLER

1) DAHA GÜÇLÜ ÖN KANATLAR

Formula 1 takımları 2013 için ön kanatlarının FIA'nın uygunluk testinde ki değişiklik sonrasında testen geçebilmek için kanatların daha güçlü olduğundan emin olmak zorunda.



Sıkı bir şekilde denetlemeler devam ederken takımlar esnek kanat teknolojisini zekice kullanmaya çalışıyor, yönetim bundan sonra testleri kanadın 2 farklı bölgesinden gerçekleştirecek.

Geçen sene ön kanatlar ön lastiklerin 790mm ilersinde ve aracın ortasından 790 mm ilersinden 1000N gücü (yaklaşık 102kg) uygulanmaktaydı.Kanatların sadece 10mm esneme payı vardı.

2013 için testin gücü ve esneme payı değişmeyecek fakat testin uygulanacağı bölge de değişiklil olacak.Bundan sonra güç aracın ortasından 790 mm'den 2 bölgeden uygulanacak,biri ön lastiğin ortasından 675 mm ileriden diğeri ise 975mm ileriden.

Peki Kurallar Ne Diyor...

BÖLÜM 1.17.1 Araç parçası ön lastikten 675mm ve 975mm ilerden 1000N bir güç uygulandığında düşey olarak 10mm'den fazla esneyemez.Yük aşağı doğru 50mm bir çap kullanılarak 400mm x 150mmboyutunda diktörgen bir adaptör ile baskı uykulanacaktır.Bu adaptör takım tarafından sağlanmalıdır ve

a)Düz,çıkıntısız bir yüzeye sahip olmalı

b)Araca uyum sağlamalıdır ve test noktasına tam olarak uygulanabilmeli ve herhangi bir şekilde parçaların esnekliğini artırmamalı.

c)İç kısıma 400mm paralel olarak sınırda yerleştirilmeli ve 715mm'lik çıkışı olmalıdır.

d)Ön lastiklerin merkezinden 1025mm ilerisine yerleştirilebilir.

Sapma araç parçasının alt kısmında ki uygulanan açı ölçülecek ve referans alınan kısım olacaktır.

2) KADEMELİ BURUNLAR SAKLANABİLECEK

F1'in 2012 generasyon araçlarına alışıldı,kurullarda ki acayip değişikliğe bağlı olarak burunlarda ki boyut değişikliği ve ana şasi ‘çirkin' burunları oluşturdu.



Takımlar ve FIA araçların görünümünü iyileştirmekde çok istekliyken ama kuralları değiştirip boşuna para harcamak istemezken 2013'de ortak bir çözüm bulundu.

Takımlar artık kademeli burunlara ‘Gösterişli panel' adını alan küçük bir lamine parça ekleyebilecekler ve bu sayesede burun kısmında hassas bir geçiş sağlanabilecek.

Peki Kurallar Ne Diyor...

BÖLÜM 3.7.9 İsteğe bağlı olarak tek parça,mutlaka lamineden yapılmış yapıya bağlı olmayan (isteyenlere kuralların ekinde geniş bir şekilde açıklanmaktadır) hiç bir şekilde referans parçadan 625mm yükseklikten fazla olmayan,hiç bir araç parçası kokpitin ön kısmında ki girişinden 1950mm ileride olamaz,parça referans parçadan 550mm yükseklikte olabilir.

Dış kısım enine veya boyuna olan kısmı karenajı hiç bir şekilde 50mm'den az kıvrımlı bir konkac çapını bulunduramaz.

3) DAHA AĞIR ARAÇLAR

Pirelli'nin lastikleri yapısal olarak daha sert yapma kararından sonra 2013'de lastikler daha ağır olacak.



Bunun sonucunda FIA araçların minimum ağırlığını 2012'de ki 640kg'dan 642kg'a çıkarmakta karar kıldı.

Sonuç olarak takımların zorunlu ağırlık artışının ardındından araçta ki ağırlık dağılımını da değiştirmek zorunda bırakacak değişiklikler yapıldı.

Peki Kurallar Ne Diyor...

BÖLÜM 4.1 (Minimum Ağırlık) Etkinlik boyunca benzinsiz aracın ağırlığı 642kg'dan daha az olamaz.Eğer araç kontrola girerse ve kuru hava set lastikler takılı değilse seçilen FIA teknik delegesi tarafından araç kuru set lastikler takılı olarak hesaplanacaktır.

BÖLÜM 4.2 (Ağırlık Dağılımı) Sadece 2012 ve 2013 için, ön ve arka lastiklere uygulanan ağırlık bütün sıralama ve antreman dönemleri boyunca 292kg ve 343kg'dan az olmamalı.

Bu sezon lastikler daha ağır olacak yani araçlar da © XPBEğer araç kontrola girerse ve kuru set lastikler takılı değilse seçilen FIA teknik delegesi tarafından araç kuru hava set lastikler takılı olarak hesaplanacaktır.

BÖLÜM 4.2 (Lastik Ağırlıkları) Bölüm 4.1 ve 4.2'de ki ağırlıklarda (Yaklaşık 1kg) gerekli değişimler 2012 ve 2013 kuru hava set lastik dingil ağırlıklarına bağlı olarak ayarlanacaktır.

3) DAHA SERT ÇARPIŞMA TESTLERİ

F1 Şefleri her zaman güvenliği artırmak için uğraşıyorlar ve aracın yapısal içeriğinin hep daha iyi ve güvenli olmasına çalışıyorlar.

2013 için yaşam hücresi ve yuvarlak yapılar için daha sert testler tanıtıldı.

Sonuç olarak,bütün şasilerin eşit şekilde güçlü olmasını sağlamak için FIA statik yük testlerinin tek bir yaşam hücresine değil de hepsine uygulanması gerektiğinde karar kıldı.



Peki Kurallar Ne Diyor...

BÖLÜM 15.2.2 Yapının geçmesi gereken statik ağırlık testlerin detayları Bölüm 17.2'de bulunabilir.

Yeni bütün takımlar boylamsal olarak ileri uygulanan aynı ağırlıkta ki yüklerin verilere göre hesaplarını detaylı olarak yapmalıdırlar.

BÖLÜM 17.2 (Kıvrımsal Yapı Testinin Prensipleri) Yük yana doğru 50kN'ye,uzunlamasına 60kN ve dikey olarak 90kN'ye eşit.Ağırlık yapıya düz 200mm çapda ve dikey kavisli bir dolgu ile tepeden uygulanması zorunludur.

Test boyunca kıvrımsal yapı yaşam hücresine bağlı olmaladır.Yaşam hücresi her statik yük testinde Bölüm 18.2'de açıklandığı gibi aşağıdan düz bir yapı ve motor kısımlarından sıkıştırılmalıdır.

Araçlar 2013'de daha sıkı testlere tabi tutulacak © XPBTest Bölüm 18.2, 18.3, 18.4, 18.5, 18.6 ve 18.9.2'de tanımlanmıştır ve kabul edidiği gibi bütün hücrelerde kullanılmaldır.

Test sırasında (Saplamalar 3.0mm büyüktür),sapmalar Bölüm 17.2 ve 17.3'de açıklanan şasinin testlerde kullanımına bağlı olarak iç yüzeylerde %120'lik bir kısmı aşmamalıdır.

BÖLÜM 18.1.1 BÖLÜM 18.2, 18.3, 18.4, 18.5, 18.6 and 18.9.2 açıklanan testlerde bütün hücreler kullanım amaçlı test edilmelidir.

Test sırasında (Saplamalar 3.0mm büyüktür),sapmalar Bölüm 17.2 ve 17.3'de açıklanan şasinin testlerde kullanımına bağlı olarak iç yüzeylerde %120'lik bir kısmı aşmamalıdır.

4) AKTİF DOUBLE DRS YASAKLANDI

Mercedes geçen sezon başında özel bir double DRS kullanılmasına olanak veren bir açık bularak ortalığı karıştırdı.



DRS aktif olduğunda arka kanadın boşluğundan filtreli hava geçmesini sağlayan bir konsept ortaya çıktı.

Hava ön kanatlarda ki açıklıkdan akıp düzlüklerde ki sürtünmeyi azaltmaya yardımcı oluyordu.

Ne kadar juri sistemin yararından emin olamasada rakip takımlar bu pahalı sistemin pahalı olduğunu hakkında endişelenince genel bir kararla 2013 için kural dışı oldu.

Yine de Lotus ve Mercedes'in geliştirdiği pasif Double DRS sistemi hala kurallar dahilinde.

Peki Kurallar Ne Diyor...

BÖLÜM 3.18.1 Bölüm 3.10.2'da kapalı kanadın üst ve alt kısmının araç hareket halindeyken kazandırdıkları açıklanmaktadır:

Mercedes'in 2012 double DRS © XPB-Aracın orta kısmına simetrik bir şekilde tek bir parça halinde ve minimum 708mm olması gerekir.

- İstisnai durumlar dışında parçalar ana kısma bağlı olmalıdır,hiç bir parça dış hava akımına aracın ortasından 355mm'den fazlasına yerleştirilemez.

- İstisnai durumlar dışında parçalar ana kısma bağlı olmalıdır,istisnai durumlar dışın bu küçük parçaların ana kısma bağlı olmasını ve üst ve alt kısmı ile bu iki kısmının kapalı olmasının kullanımı Bölüm 3.10.2.'de açıklanmaktadır.

- Herhangi bir değişiklik diğer aracın bütünü ile ilgili kurallara uymalıdır.

- Direkt veya indirekt olarak hiç bir şekilde borunun geometrisini değiştirmek için kullanılamaz.Değişimin ötesinde bölümler arası mesafe Bölüm 3.10.2.'de izin verildiği şekilde kullanılır.

SPOR'DA Kİ DEĞİŞİMLER

1) SERBEST DRS KULLANIM YASAK

2011'in başında DRS tanıtıldığında,FIA takımların sıkı çalışıp DRS'i başarılı kılmasının tek yolu antremanlarda ve sıralamalara serbest kullanım olduğuna inandı çünkü hız artışı grid pozisyon savaşı için hayati bir destekti.



Yarışlarda DRS'in yararsız olduğunu kanıtlandı ve pilotların güvenliği için hızlı virajlarda aktif olması konusunda anlaşıldı.FIA 2013 için kuralları kurcaladı.

Artık pilotlar aktif DRS'i sadece yarışta izin verilen alanlarda kullanabilecek.FIA ayrıca 2013 için her pistte iki alan belirlemek konusunda ısrarcı.

Peki Kurallar Ne Diyor...

DRS bütün seanslarda artık yarış gününde ki kadar kullanılabilecek © LATBÖLÜM 27.5 F1 Teknik kuralları Bölüm 3.18'de pilotun ayarlayabildiği parçalar belirlenmiştir:

a) Bütün Cuma Antremanları ve Sıralama seanslarında ayarlanabilir parçalar sadece ve sadece yarış için belirlenen kısımlarda kullanılabilecek.

Görüşün düşük olduğu durumlarda yarış direktörü izin verdiği takdirde durum düzelene kadar bütün sistemler kapanacaktır.

Herhangi bir sıralama seansına (Q1, Q2 yada Q3) başlarken sistemler kapalıysa o periyod boyunca sistem kapalı kalmaya devam edecektir.

2) ZORAKİ DURUMLAR ARTIK KABUL EDİLMEYECEK

Lewis Hamilton'un İspanya GP'de ve Sebastian Vettel'in Abu Dhabi GP'de yaşadığı benzin bitme olayında yaşanan tartışmalarında ardından FIA kurallarda ki gri alanı yok etmek için değişikliğe gitti.

Geçen seneye kadar takımlar sıralamalarda pite dönerken pistte durduklarında ‘Zoraki Durum' diyerek konuyu başarıyla kanıtlıyorlardı.



Bu kuralın böyle kullanılmasıyla ilgili rahatsızlık FIA'nın bunu tamamen kaldırmasına yola açtı.Pist üzerinde duran araç sadece zorunlu bir litre örnek için kullanılan benzini değil ayrıca pite gelmeye yetecek kadar benzin bulundurmak zorunda.

Peki Kurallar Ne Diyor...

BÖLÜM 6.6.2 Yarışmacılar araçta etkinliğin herhangi bir anında alınabilecek 1 litrelik benzini bulundurmak zorundadır.

Antremanlar sonrasında eğer araç kendi gücüyle pite kadar getirilemezse,bu bahsedilen miktar pite geri dönmek için kullanılabilecektir.

Eklenecek bu miktar FIA tarafından belirlenecektir.

HRT'lerin olmaması demek Q1'de daha az araç kalacak demek © LAT3) Q1'DE 6 ARAÇ KALACAK

HRT'inin ayrılışı ile Q1 bu sene daha farklı şekillenecek.

Yeni takımlar geldiğinden beri Caterhamlar Marussialar ve HRTler arasında Q1'de rekabet oluştuğunu gördük.

2013'de Gridde ki 22 araçlar beraber sadece 6 araç Q1'de kalacak yani bu demek ki Caterham ve Marrusia ilerleme kaydetmesede başka 2 pilot cumartesini erken bitirmeyi garantilemiş oluyor.

Peki Kurallar Ne Diyor...

BÖLÜM 33.1 Eğer 24 araç yarışıyorsa,7şer tanesi Q1 ve Q2'den hariç tutulacak ve eğer 22 araç varsa 6şar tane araç Q1 ve Q2'den hariç tutulacak.