Formula 1 2012 sezonu teknik değişikliklerini şurada ve şurada yazmıştım. Daha doğrusu, Renault’nun basın bülteninden Türkçeye çevirmiştim. Şimdiyse FiA’nın geçen haftalarda yaptığı ve gözden kaçmış olabileceğini düşündüğüm, yarışlarla ilgili birkaç küçük değişikliği listeleyeyim. Avustralya’ya doğru giderken heyecanımızı biraz daha palanlandıralım.



Yarışlara 4 saat limiti getirildi
Geçen sezon dört saat dört dakika süren Kanada GP’sinden sonra FiA devreye girerek, bir yarışın baştan sona en fazla dört saat sürebileceği kuralını getirdi. Böylelik, yağmur ya da olağanüstü şartlar nedeniyle kırmızı bayrakla durdurulan yarış, başlama saatinden sonra dört saat içinde bitmek zorunda. “Topla oynama süresi”nde ise bir değişiklik yok. Araçların pistte yarıştıkları süre hâlâ 2 saatle sınırlı. Eğer yarışın tur sayısı, dört saatten önce bitmeyecekse, zaman dolduğunda yarışçılara “Son turunuz” uyarısı gelecek ve yarış sonlandırılacak.

Yarış komiserleri, artık yarış direktöründen bağımsız
Bundan önce yarış komiserleri, incelenmesi gerektiklerini düşündükleri bir durum görürlerse bunu yarış direktörüne, yani Charlie Whiting’e bildiriyorlardı. Whiting durumu inceliyor ve komiserlere inceleme için izin ve yetki veriyordu. Artık yarış komiserleri, bu olayları Whiting’e başvurmadan inceleyip, yarış direktörüne görüşlerini bildirecekler.

Sürücüler bilerek pist dışına çıkamayacak
Geçen yıl Kore GP sıralama turlarının Q3 seansında Sebastian Vettel, ilk hızlı turunu attıktan sonra pite dönerken kısa yolu kullanmış ve son turu atabilmek için zaman kazanmıştı (gerçi o kısa yolu kullanmasaydı da yetişebiliyordu, o yüzden de ceza almadı zaten). Benzer bir durumu da Japonya GP’sinin Q3′ünde görmüştük. Lewis Hamilton, Q3′ün son anlarına geldiğini fark etmediği için lastiklerini ısıtmakla meşguldü. Arkasından gelen Webber ve Schumacher ise, çok az zaman kaldığını bildikleri için Hamilton’ı sağdan soldan geçmişler, bu sırada Schumacher pistin dışına çıkmak zorunda kalmıştı. İşte bu durumlara FiA şöyle bir açıklık getiriyor: Eğer iyi bir sebepleri yoksa yarışçılar bundan böyle bu kısa yolları kullanamayacaklar. “İyi bir sebep” yine yoruma açık bir yan bırakıyor bana kalırsa. Schumacher, “Yarış dışına çıkmasaydım son turumu atamayacaktım, Lewis Hamilton çok yavaştı,” diyerek iyi bir sebep öne sürebilir miydi geçen sezon? Bence sürebilirdi. O yüzden yine uygulamalara bakıp karar vermek gerekecek.

Bir kez yön değiştirme kuralı artık kitapta
Sürücülerin, savunma yaparken sadece bir kez yön değiştirebilecekleri aslında yazılı bir kural değildi. Geçen yıl Monza’da Schumacher’in Hamilton’a yaptığı savunma sırasında bu kuralın sınırlarını zorlaması, artık bu sözlü kuralı yazılı hale getirmeyi düşündürtmüş FiA’ya. Bu kuralın “sözlü” bir kural olması da, ironiktir, Schumacher’in 2000 Belçika GP’sinde Hakkinen’e yaptığı savunmadan sonra çıkmıştı. Ah deli oğlan!

Çarpışma testlerinin, test öncesine alınması
Biliyorsunuz bu sezon çarpışma testleri, kış testlerinin öncesine alındı. Böylece takımların, testlere çıkarken de araçlarının güvenliğini sağlamış olduklarından emin olundu. Bu kuralın “neden” çıktığını sorgulamaktansa, neden bugüne kadar yapılmadığını sorgulamak daha eftal sanırım. Güvenlik her şeyden önemliyse bu kural en başta yazılan kurallardan biri olmalıydı. Biliyorsunuz kış testlerinde takımlar, yasal araçlarını kullanmak zorunda değiller. Asgari kilonun aşağısında, EBD’li ve sekiz kanatlı araçlarla da test yapabilirler. Bazı takımların, sponsor bulmak için aşırı hafif turlar attığını daha önceden biliyoruz (bkz: 2001 sezonu, Prost). Ancak Charlie Whiting’in bir sözü bu soruya bir yanıt olabilir belki: “Takımlar buna uzun süredir direniyorlardı, bana bu çarpışma testlerini, kış testlerinden önce yapmalarının mümkün olmadığını söylüyorlardı.” Eh, hepsi de testleri geçti elbette!

Artık takımlar cuma antrenmanlarında 3 setten fazla lastik kullanabilirler
Böyle söyleyince sanki takımlara ekstra set verilmiş gibi duruyor, ama öyle değil. Değişen bir şey yok. Özetleyeyim: Kurallara göre takımlara cuma antrenmanları için 3 set lastik veriliyor. 2 set asıl (prime), 1 set opsiyon (option). Takımlar ilk antrenman seansında genelde asıl lastik setini kullandıkları için, bu seans bittikten sonra 1 set asıl lastiği Pirelli’ye iade ediyor. Cuma gününün diğer seansında da 1 set asıl, 1 set opsiyon lastiğini kullanıyorlar ve bu lastikler de Pirelli’ye iade ediliyor. Cumartesi ve pazar günü için kendilerine 4 asıl, 4 opsiyon olmak üzere 8 set lastik verilen takımlar, cumartesi antrenmanlarından sonra 1 asıl, 1 opsiyon lastiğini daha Pirelli’ye iade etmek zorundalar. Böylece cumartesi günkü 1 saatlik antrenmanda, hem yarış hem de sıralama turları ayar denemeleri için ellerinde olan 1 setçik asıl ve 1 setçik opsiyon lastiklerini kullanıyorlar. Geriye kalan 3 asıl, 3 opsiyon setleri ise hem sıralama hem de yarış için kullanılıyor. İşte takımlara bu sezon, cuma günlerinde istedikleri kadar lastik kullanmalarına izin veriliyor. Yine o akşam 3 set lastiği teslim edecekler, ama eğer, örneğin cumartesi sabah yağmur yağacağını tahmin ettikleri için, ertesi günkü serbest antrenmanlarda kullanmak isteyecekleri 1′er set asıl ve opsiyon lastiği cuma günü kullanabilecekler. Bu kurala bir de ek getirildi: Eğer cuma günkü antrenmanlar yağmur altında yapılmışsa, takımlara 1 set lastiği cumartesi gününe taşıma izni veriliyor. Böylece araç ayarlarını yapabilmeleri için olanak tanınıyor.

Güvenlik aracının arkasındaki tur yemiş pilotlar artık ve yine o turları geri alabilecek
2010 yılında kaldırılan kural bu sezon tekrar kural kitabına sokuldu. Bundan sonra güvenlik aracı piste girdikten sonra lideri yakaladığında, tur yemiş pilotlara bu turları geri kazanmaları için güvenlik aracını geçip kuyruğa takılmasını söyleyebilecek. Geçen yıl Singapur’daki güvenlik aracı sonrasında hatırlarsınız Vettel’le ikinci Button arasında tur yemiş sürücüler yüzünden Button, Vettel’le yeteri kadar savaşamamıştı. İşte artık 2012′de bu görüntüler olmayacak. Yarış tekrar başladığında herkes yerli yerinde olacak. Bunun için uygulanacak prosedür şöyle: Güvenlik aracı girdikten sonra, sürücülerin pite girmelerine olanak sağlamak için iki tur bekleyecek. Ondan sonra pilotlara, yarış çizgisinde ip gibi sıralanmaları talimatı verilecek. Bu sırada, lastik ısıtmak için sağa sola gitmeler yapılmayacak. Bundan sonra da tur yemiş pilotlar, tüm araçları geçip bir tur atacak ve kuyruğa takılacaklar, kendi yerlerine geçecekler. Herkes yerine geçtiğinde, sürücülere yine lastik ısıtma izni verilecek. Tabii güvenlik aracının iki turdan az kaldığı durumlarda bu kural uygulanamayacak sanırım.

Bunun dışında, geçen yazıda bahsetmediğim iki değişiklik daha var. Biliyorsunuz Red Bull, ön kanadı esnediği için geçen yıl çok fazla eleştirilmiş, hile yaptığı söylenmişti. Bu sebeple Spa’da ve Monza’da daha katı ön kanat testleri uygulanmıştı, ama takım bütün testleri geçmişti. Söz konusu test bu sene daha da katılaştırıldı. Artık kanada uygulanan kuvvetin yeri geriye doğru 10mm, içeri doğru da 5mm değişecek. 20mm olan azami gerilme miktarı da 10mm’ye çekildi. Ayrıca bu testler, kanadın sadece bir yönüne uygulanarak asimetrik olarak da gerçekleştirilebilecek. Diğer bir değişiklik de DRS’le ilgili. Yarış başladıktan sonra ve güvenlik aracı sonrasında ilk iki turda kullanılmayan DRS’in, bundan böyle yağmurlu havalarda da yarış direktörünün kararı doğrultusunda kullanımı yasaklanabilecek.

aliünal